Cuộc cách mạng ở lĩnh vực truyền hình

Netflix là một dịch vụ cung cấp phim và chương trình truyền hình trực tuyến, có thu phí thuê bao hàng tháng, tương tự như các website đang cung cấp phim hiện nay tại Việt Nam. Theo đó, dịch vụ này cho phép khách hàng yêu cầu những bộ phim ưa thích vào bất kỳ giờ nào trong ngày và có thể điều khiển đầu thu tín hiệu giống như một đầu video thông thường.

Khác với dịch vụ trả tiền theo nội dung xem, người dùng có thể tạm dừng, tua đi tua lại các cảnh phim hoặc chương trình truyền hình mà họ đã chọn. Ngoài ra, chất lượng hình ảnh, âm thanh của dịch vụ cũng ổn định hơn các dịch vụ trực tuyến hiện tại. Với “chiêu thức” phát hành trọn gói này, lối phát hành phim truyền thống - tức chiếu trước ở rạp sau đó mới phát hành qua đĩa phim, xem qua mạng và trên truyền hình - đang đứng trước thử thách vô cùng lớn khi các nhóm nhỏ hơn “vùng lên” đòi quyền lợi trước các rạp chiếu lớn. Cùng với Amzon Pride, Netflix là một trong số các thế lực nổi bật nhất trong nhóm “nổi loạn”.

Series “House of Cards” đánh dấu bước ngoặt của Netflix

Sóng gió bắt đầu nổ ra vào năm 2013, khi Netflix bắt tay với series truyền hình đình đám House of Cards và kẻ thức thời Marvel Studio. Tháng 11/2013, họ giành thắng lợi quan trọng khi ký được hợp đồng với Marvel, cho phép dịch vụ trình chiếu độc quyền các series Daredevil, Jessica Jones, Iron Fist, Luke Cage và Defenders.

Năm 2014, sau thành công của The Avengers trên màn ảnh rộng, Marvel mạnh dạn lấn sân sang lĩnh vực truyền hình, song sản phẩm đầu tay Agents of S.H.I.E.L.D. lại không được như kỳ vọng. Để thay đổi chiến lược, hãng quyết định phát hành loạt phim Daredevil qua kênh Netflix, và ngay lập tức đón nhận không ngớt lời khen từ các nhà phê bình. Chân rết của Netflix còn vương đến cả thị trường châu Á, điển hình là màn thương lượng để mua lại series có lượng rating khủng mang tên Yongpal (Thiên tài lang băm).

Tham vọng “bành trướng” sang điện ảnh

Thế nhưng, không dừng lại ở đó, Netflix còn có tham vọng rất lớn khi quyết dấn thân vào lĩnh vực điện ảnh. Tháng 9.2015, thông tin hãng Weinstein Company - đơn vị đứng sau bom tấn Ngọa hổ tàng long 2 ký hợp đồng với Netflix. Theo ABC News, cách phát hành mới của bộ phim về cơ bản là giống với rất nhiều phim độc lập khác, thường xuất hiện trước trên truyền hình theo yêu cầu. Nhưng Netflix là một nhà cung cấp phim kỹ thuật số khổng lồ nên sự thay đổi do hãng tạo ra chắc chắn sẽ có ảnh hưởng không nhỏ đến Hollywood.

“Đây là cơ hội độc nhất vô nhị để làm xáo trộn chiến lược phát hành phim cũ kỹ lâu nay” - Rick Greenfield, một nhà phân tích truyền thông của tổ chức nghiên cứu BTIG, nói với ABC News - “Netflix cần nhảy vào kinh doanh điện ảnh để giảm bớt hình thức phát hành truyền thống. Tôi nghĩ việc phát hành Ngọa hổ tàng long 2 theo cách mới là bước đi quan trọng với Netflix”.

Ngọa hổ tàng long 2

Khi thông tin này lan đi, ngay lập tức 4 chuỗi rạp lớn nhất nước Mỹ gồm AMC, Regal, Cinemark và Carmike tuyên bố sẽ không nhận chiếu Ngọa hổ tàng long 2 trong mùa hè năm sau, đồng nghĩa bộ phim mất tới 257 trong tổng số 418 phòng chiếu IMAX tại Bắc Mỹ. “Chúng tôi sẽ không tham gia vào kiểu phát hành thử nghiệm, trong đó người ta vừa chiếu phim trên những màn ảnh lớn cao bằng tòa nhà 3 tầng, vừa đưa nó tới các màn hình điện thoại thông minh bé tí” - Russ Nunley, người phát ngôn của hệ thống rạp Regal, nói - “Chúng tôi tin khán giả sẽ chọn xem phim trong một phòng chiếu rộng lớn tráng lệ”.

Tiếp đó, hệ thống rạp lớn nhất Canada là Cineplex và hệ thống rạp lớn thứ hai châu Âu là Cineworld cũng quyết định tham gia vào chiến dịch tẩy chay này. Đây là lần đầu tiên các cụm rạp đồng loạt gây sức ép lớn cho nhà phát hành phim trong vòng ba năm qua. Lần cuối cùng, nhiều nhà rạp cùng nhau từ chối trình chiếu bộ phim Tower Heist sau khi hãng Universal lên kế hoạch phát sóng bộ phim hài hành động này với giá 60 USD chỉ ba tuần sau khi ra rạp trên các kênh truyền hình trả tiền.

Sau đó, một thỏa thuận ngầm giữa nhà rạp và các hãng phát hành được thông qua: khoảng cách thời gian của một bộ phim từ khi ra rạp cho tới lúc được phát hành qua các kênh giải trí tại nhà riêng tối thiểu là ba tháng.

Trong dịp lễ Halloween 2015, bộ phim Paranormal Activity: The Ghost Dimension bị nhiều nhà rạp tẩy chay, khi Paramount muốn đưa nó lên Netflix chỉ ba tuần sau khi tác phẩm kinh dị khởi chiếu ngoài rạp. Bỏ ngoài tai những màn tẩy chay quyết liệt, tháng 12, Netflix tiếp tục mang tới cho người dùng The Ridiculous Six - bộ phim hài do ngôi sao Adam Sandler thực hiện riêng cho Netflix. Tác phẩm đạt lượng người xem trực tuyến kỷ lục, bất chấp bị giới truyền thông chê bai đủ đường.

Trung tuần tháng 10.2015 bộ phim đầu tiên do Netflix bỏ tiền sản xuất là Beasts of No Nation của đạo diễn Cary Joji Fukunaga được tung ra, lập tức gặt hái thành công vang dội về lượng người xem và được giới phê bình đánh giá rất cao nhưng lại gây tranh cãi dữ dội trong giới phát hành phim. Lý do là vì phim ra mắt song song trên Netflix cùng lúc với các rạp ở Mỹ, và càng rắc rối hơn khi Netflix thật ra chỉ muốn chiếu rạp cho có lệ, để phim đủ tiêu chuẩn tranh Oscar.

Beasts of No Nation – bộ phim đầu tay do Netflix bỏ tiền sản xuất

Phát biểu về “cuộc chiến phát hành” giữa Netflix và các rạp truyền thống, Harvey Weistein (chủ hãng) thể hiện sự ủng hộ Netflix tuyệt đối: “Trải nghiệm thưởng thức phim đang thay đổi rất nhanh và sâu rộng. Không còn nghi ngờ gì, Netflix chính là nhà tiên phong trong bước chuyển mình đó”. Hiện tại, Netflix có mạng lưới dịch vụ trên khoảng 60 quốc gia với khoảng 70 triệu lượng theo dõi, phần lớn là ở Bắc Mỹ và họ vừa nâng con số này lên 130, trong đó có Việt Nam.

Sự có mặt của Netflix đặt ra câu hỏi, liệu có đến “hồi kết” cho những website đang cung cấp dịch vụ xem phim tại Việt Nam, khi trong đó đa số đều là phim không bản quyền?