PV: Thưa ông,“sống chung với dịch” quan trọng như thế nào trong giai đoạn sắp tới ở nước ta?

PGS.TS Trương Văn Vỹ: Mọi người đang đặc biệt quan tâm đến vấn đề “sống chung với dịch” trong thời gian tới. Nhà nước cũng gấp rút lên phương án để bắt đầu áp dụng cuộc sống bình thường mới. Tôi cho rằng đó là điều hết sức cần thiết và tất yếu.

PGS.TS Trương Văn Vỹ

Thực tế ở nhiều nước trên thế giới cũng như ở ngay nước ta thời gian qua đã chứng minh rằng, hoàn toàn không thể “Zero Covid”. Biến thể Delta lây nhiễm quá nhanh, quá mạnh khiến chúng ta rất khó để kiểm soát một cách hoàn toàn mà chỉ có thể hạn chế ở mức độ lây nhiễm thấp nhất mà thôi. Nhiều nước đã nhận ra sai lầm đó và họ đã chuyển mục tiêu từ “Zero Covid” sang “sống chung với Covid”.

Đợt giãn cách xã hội kéo dài vừa qua đã để lại những hậu quả rất lớn về mọi mặt, các hoạt động của xã hội gần như bị ngưng trệ hoàn toàn. Nếu càng kéo dài giãn cách thì thiệt hại càng nặng nề. Đó là vấn đề kinh tế, an sinh xã hội, là cuộc sống của hàng triệu triệu người dân.

Bối cảnh TP HCM hiện nay hay nhiều địa phương khác trên cả nước đã có nhiều thuận lợi để tiến tới “sống chung với dịch”, đó là: Tiêm vắc xin nhiều, có hệ thống điều trị F0 từ nhà đến các cơ sở y tế với các loại thuốc điều trị. Hiện số ca mắc mỗi ngày tại TP HCM vẫn cao, nhưng số ca nặng nhập viện và số ca tử vong liên tục giảm, chứng tỏ hệ thống điều trị đã được nâng cấp, hoạt động tốt. Tất cả cho thấy, chúng ta có thể bắt đầu dần “sống chung với dịch” một cách an toàn.

Tuy nhiên, cũng cần phải nhấn mạnh rằng, chấp nhận “sống chung với dịch” không có nghĩa là bất chấp dịch mà là trong điều kiện cụ thể, rõ ràng. “Sống chung với dịch” nhưng không để dịch tấn công mà phải chống dịch theo một cách khác. Mở cửa “sống chung với dịch” mà không có giải pháp kiểm soát hiệu quả thì rất dễ sẽ rơi vào thảm họa.

PV: Có nghĩa là chúng ta phải kiến thiết một cuộc sống mới sao cho thích ứng với dịch?

PGS.TS Trương Văn Vỹ: Để có sống cuộc sống bình thường mới, chúng ta phải thay đổi rất nhiều. Trước tiên là phương thức quản lý, điều hành của Nhà nước, chính quyền địa phương, kế đến là mỗi đơn vị, doanh nghiệp và cuối cùng là đề cao ý thức cá nhân.

Vai trò của các cấp lãnh đạo trong việc nhận diện, tiếp cận và chống dịch trong tình hình mới là đặc biệt quan trọng, phải làm sao bao quát hết được mọi vấn đề, tình hình. Rõ ràng, nếu TP HCM hay nhiều nơi khác cứ tiếp tục đi theo con đường chống dịch cũ thì nguồn lực không đủ đáp ứng cũng như rất khó đạt được tiêu chí kiểm soát dịch để mở cửa trở lại. Để bước vào giai đoạn bình thường mới, từ việc tổ chức xét nghiệm phải làm có trọng tâm, đến củng cố hệ thống đánh giá dịch và chống dịch...

Tiêm phủ vắc xin ngừa Covid-19 là điều kiện cần để tiến tới “sống chung với dịch”

Nói chung, sự quản lý của nhà nước phải thật sự hài hòa, hợp lý, khoa học, bền vững để vừa chống dịch hiệu quả vừa bảo đảm cuộc sống cho người dân. Mỗi chỉ đạo, chỉ thị phải cân nhắc đến hoàn cảnh, điều kiện cụ thể của mỗi tầng lớp để có những quyết sách đúng đắn, không vô tình đẩy người dân vào chỗ khó hơn.

Với các doanh nghiệp, để hoạt động trong điều kiện “sống chung với dịch” thì phải tự đưa ra các giải pháp tốt, an toàn để vừa bảo đảm sức khỏe cho người lao động vừa vận hành tốt hoạt động sản xuất kinh doanh. Đó có thể là việc tái cấu trúc phân xưởng, bố trí ca kíp làm việc hợp lý...

Chiến tuyến cuối cùng là ở mỗi cá nhân. Tôi cho đây là yếu tố mang tính quyết định. Đầu tiên là ý thức thực hiện các biện pháp phòng dịch, cụ thể là theo nguyên tắc 5K. Khi cá nhân an toàn thì gia đình an toàn, từ đó góp phần tạo nên xã hội an toàn bền vững.

Song, vừa qua có một thực tế đáng quan ngại, ở một vài nơi, dịch bệnh vừa giảm, địa phương vừa nới lỏng giãn cách xã hội, mọi người đã ùn ùn đổ ra đường tụ tập chơi trung thu. Tình trạng đó khiến nguy cơ bùng phát dịch rất cao bởi biết chủng Delta nhanh và mạnh. Mở cửa mà mỗi người trong chúng ta cứ thả nổi kiểu đó thì rất dễ đi đến thảm họa.

Ý thức cá nhân đóng vai trò quan trọng khi “sống chung với dịch” (Ảnh: người dân đổ ra đường chơi trung thu ở Hà Nội)

PV: Theo ông, vấn đề xã hội nào có thể sẽ phát sinh khi bước vào giai đoạn bình thường mới?

PGS.TS Trương Văn Vỹ: Song song với mở cửa nền kinh tế, chúng ta phải có những biện pháp để ngăn chặn những tiêu cực xã hội hậu đại dịch. Có những loại tội phạm sẽ phát sinh ngay lập tức rất đáng lo ngại, đó là trộm cắp, cướp giật, lừa đảo... hay cả những thế lực chống phá, làm lây lan dịch bệnh. Rồi nhiều vấn đề khác về thiếu hụt nguồn lao động của doanh nghiệp, những vấn đề liên quan đến giáo dục như việc có tiếp tục học online như hiện nay hay không...

Có thể nói, trong lịch sử, nước ta chưa từng xảy ra dịch bệnh hệ trọng như vậy nên sự quản lý, khắc phục thời gian qua có những lúng túng, bối rối nhất định. Nhưng chúng ta cũng đã có được những bài học kinh nghiệm thực tiễn, bây giờ là lúc chúng ta phải khắc phục và đưa ra những quyết sách đúng đắn để “sống chung với dịch” một cách an toàn, hiệu quả.

PV: Xin cảm ơn ông đã chia sẻ!

Lê Trúc (thực hiện)

	Hà Nội thúc đẩy kinh tế trong trạng thái "bình thường mới"
	Mở cửa sản xuất trong điều kiện "sống chung với dịch"
	Cách các nước thiết lập cuộc sống "bình thường mới" bằng thẻ xanh Covid-19
	"Chìa khóa" của các nước khi sống chung với Covid-19
	Nhiều nước trên thế giới học cách chung sống với Covid-19