Sách lậu tràn lan

Vừa qua, các cơ quan chức năng trên địa bàn TP HCM liên tiếp kiểm tra và phát hiện nhiều cơ sở in sách lậu trên địa bàn. Cụ thể ngày 7/6, Cục An ninh Thông tin Truyền thông phối hợp với Nhà xuất bản Giáo dục (NXB GD) tại TP HCM đã phát hiện, bắt quả tang cơ sở Trọng Nhân (ở Tân Phú) đang đóng xén khoảng 10.000 cuốn “Tiếng Anh 3 – Tập một” in lậu sách của NXB GD; 3.000 cuốn “Family and Friends 3” in lậu sách của NXB Oxford. Đây là vụ bắt sách in lậu là sách tiếng Anh của NXB GD lớn nhất từ trước đến nay.

Ngày 11/6, Cục An ninh Thông tin Truyền thông tiếp tục kiểm tra và phát hiện Hiệu sách Việt Mỹ (quận Phú Nhuận) đã tổ chức in lậu các 3 bộ truyện tranh “Sakura”, “Kim cương  bạc” của NXB Văn hóa Thông tin và “Hitman” ghi NXB Đà Nẵng với tổng số lượng hơn 16.000 cuốn các loại…

Những chiếu sách vỉa hè chính là nơi sách lậu lộng hành

TS. Nguyễn Đăng Quang - Trợ lý Tổng Giám đốc NXB GD cho biết: Thực tế, sách giả, sách lậu vẫn đang được bày bán tràn lan ở các vỉa hè, trong các hiệu sách ở Hà Nội, TP HCM và nhiều tỉnh, thành khác. Hiện các công ty in sách giáo dục đang bước vào thời điểm in sách giáo khoa để chuẩn bị cho năm học mới, đây cũng là thời điểm các cơ sở in sách lậu hoạt động.

Đại diện NXB Trẻ cũng cho biết, những chiếu sách vỉa hè chính là nơi sách lậu lộng hành, vừa qua những đợt kiểm tra hầu hết các nhan đề sách "ăn khách" của NXB Trẻ đều có bản sách in lậu tại các chiếu sách này.

Hiện, trên địa bàn TP HCM có rất nhiều tuyến đường bán sách giá rẻ và khó kiểm soát chất lượng như: Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh), Trần Nhân Tôn (quận 5), Lý Thường Kiệt (quận 10), Hoàng Văn Thụ (quận Phú Nhuận), Cộng Hòa (quận Tân Bình)… Với ưu thế cạnh tranh về giá rẻ, các cửa hàng buôn bán sách “di động” tại các vỉa hè này đang cạnh tranh gay gắt với các NXB chân chính.

Theo ghi nhận của phóng viên, giá sách bán tại các vỉa hè thông thường chỉ bằng 1/3 - 1/5 giá sách chính gốc. Ví dụ những tập truyện Harry Potter của NXB Trẻ, có giá bìa từ 80 - 100 nghìn đồng/quyển, chiết khấu với nhà xuất bản chỉ được 20 - 30% nhưng với bản lậu, giá nhập chỉ từ 15 - 20 nghìn đồng/quyển, bán ra từ 40 - 50 nghìn đồng/quyển.

Nâng cao mức xử phạt

Cơ quan chức năng kiểm tra việc kinh doanh sách lậu

Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc sách in lậu đang trở thành vấn nạn khó dẹp còn do chế tài, mức xử phạt hành vi trên vẫn chưa đủ sức răn đe. Nếu chiếu khung xử hành chính đối với việc in sách lậu quy định tại nghị định 02 (Quy định xử phạt hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản) và nghị định 47 (Quy định về xử phạt hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan) thì mức xử phạt cao nhất chỉ là hơn 500 triệu đồng/vụ. Trong khi đó, với những cuốn sách bán chạy thì lợi nhuận từ việc in lậu có thể lên tới cả tỷ đồng. Do đó, nạn in sách lậu vẫn diễn ra phổ biến.

Hiện nay, trong khi chờ các lực lượng chức năng ra quân dẹp nạn sách lậu, nhiều NXB cũng có đã triển khai nhiều giải pháp “tự cứu mình”. Ông Nguyễn Đăng Quang cho rằng: Nạn in lậu là vấn nạn, là căn bệnh nan y, do đó các NXB phải tự phòng vệ. NXB GD là NXB lớn nhất Việt Nam và sách của NXB GD cũng bị in lậu và làm giả nhiều nhất. Giải pháp chống in lậu hữu hiệu nhất là sử dụng tem chống giả, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người mua sách và các cơ quan chức năng phân biệt sách thật, sách giả.

Thực tế, người dân bình thường rất khó có thể phân biệt được đâu là sách thật, sách giả. Chỉ có các cơ quan chức năng, các nhà xuất bản có nghiệp vụ điều tra, phát hiện và có tem chống giả thì mới kiểm tra và phân biệt được. Thiết nghĩ để ngăn chặn vấn nạn này, trong thời gian tới các cơ quan chức năng nên tăng cường phối hợp với các NXB để tăng cường công tác thanh kiểm tra, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các vụ in sách lậu ngay từ khâu in ấn. Ngoài ra, người mua cũng nên có hành động “tẩy chay” sách lậu bằng cách tìm mua sách ở những nhà sách, hiệu sách có uy tín.

Mai Phương