Theo thống kê chưa đầy đủ, sản lượng khai thác titan từ năm 2006 - 2013 có khoảng 5,2 triệu tấn khoáng vật nặng. Công nghệ khai thác, tuyển titan được các doanh nghiệp sử dụng chủ yếu theo hình thức cuốn chiếu, sử dụng máy bơm hút kết hợp hệ thống tuyển thô bằng vít xoắn đặt trên bè di dộng dọc theo khai trường, đổ thải trong. Nhìn chung, công nghệ, thiết bị sử dụng chủ yếu là hàng nhập từ Trung Quốc, đầu tư mang tính tự phát.

Khai thác Titan ở Bình Thuận

Chiến lược Khoáng sản đến năm 2020, tầm nhìn 2030, Việt Nam chỉ xuất khẩu sản phẩm chế biến từ khoáng sản có giá trị kinh tế cao đối với khoáng sản có quy mô lớn; đầu tư các nhà máy chế biến sâu quặng titan theo hướng sử dụng công nghệ tiên tiến không gây ô nhiễm môi trường; hình thành ngành công nghiệp khai khoáng titan - zircon tương xứng với tiềm năng khoáng sản. Tuy nhiên, Nhà nước chưa có tiêu chuẩn, quy chuẩn cho công nghệ, thiết bị yêu cầu sử dụng trong khai thác titan; chưa định hướng cho doanh nghiệp phải sử dụng công nghệ khai thác hiện đại, thân thiện môi trường. Do đó, dẫn tới tình trạng lãng phí tài nguyên, hủy hoại môi trường như thực tế hiện nay.

Hiện 92% trữ lượng titan cả nước nằm ở tỉnh Bình Thuận. Công nghiệp sa khoáng ở đây còn nhiều hạn chế như công nghệ khai thác, chế biến sử dụng chưa hợp lý. Nhiều doanh nghiệp chưa chú trọng nâng cao cải tiến công nghệ, mà chỉ biết đặt vít nơi nào nhiều quặng để khai thác lấy ra nhiều KVN. Trong khi đó, mỗi khu vực thành phần hạt, hàm lượng KVN khác nhau. Ví dụ, tại Bình Thuận, sa khoáng titan phân bố sâu, hàm lượng KVN trong cát tuy ít hơn các nơi khác, nhưng lại nhiều zircon, (chiếm 10 - 25% KVN). Với công nghệ khai thác hiện đang sử dụng, thì phần lớn chưa khai thác triệt để, lượng zircon còn trong cát thải rất nhiều.

Được biết, lãnh đạo tỉnh Bình Thuận đặc biệt quan tâm chế biến sâu titan – coi đây là điều kiện tiên quyết hình thành ngành công nghiệp titan, từ đó nâng giá trị titan Việt Nam trên thị trường thế giới. Thế nhưng đến nay, tại Bình Thuận vẫn chưa có nhà máy chế biến sâu nào cho ra sản phẩm. Việc chuyển giao công nghệ chế biến sâu, cũng như bảo vệ môi trường gặp khó khăn.

Trong quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng titan giai đoạn đến năm 2020, có xét tới năm 2030, tỉnh Bình Thuận được xác định là một tỉnh có tiềm năng khoáng sản titan rất lớn. Đầu năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã nhất trí hình thành khu công nghiệp chế biến sâu titan - zircon trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng giàu có này thành ngành công nghiệp titan sẽ còn rất nhiều việc cần làm.