Than và điện là hai lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính của TKV. Trước bối cảnh nhu cầu năng lượng của Việt Nam tăng cao, TKV đã nghiên cứu, đánh giá thực trạng các nguồn lực hiện có để định hướng phát triển sản xuất kinh doanh than, điện phù hợp, đồng thời đẩy mạnh các giải pháp sử dụng tiết kiệm, hiệu quả năng lượng trong 10-20 năm tới.

Tăng tốc độ cơ giới hóa đào lò nhằm giảm thiểu tiêu hao năng lượng trong khai thác than

TKV đặt mục tiêu ngắn hạn đến năm 2025: Tiết giảm năng lượng 5-7% tổng mức tiêu thụ năng lượng toàn TKV; giảm mức tổn thất điện năng xuống thấp hơn 6,5%; 100% doanh nghiệp sử dụng năng lượng lớn trong TKV áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo quy định. Mặt khác, TKV đang xây dựng trung tâm dữ liệu số về sử dụng năng lượng tại TKV có khả năng phối hợp, chia sẻ thông tin về dữ liệu với Trung tâm Dữ liệu Năng lượng Việt Nam; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, thiết bị thông minh, tích hợp tự động hóa trong quản lý, vận hành hệ thống sử dụng năng lượng, xây dựng phần mềm chuyên dụng và hướng dẫn sử dụng phần mềm trong quản lý, cập nhật dữ liệu về sử dụng năng lượng và tiết kiệm hiệu quả tại TKV.

Giai đoạn 2026-2030, TKV đặt ra mục tiêu khá cao khi nhắm tới mức tiết kiệm 8-10% tổng mức tiêu thụ năng lượng trong toàn tập đoàn và giảm mức tổn thất điện năng xuống thấp hơn 6%.

Cần nói thêm rằng, tổn thất điện năng của TKV có quan hệ chặt chẽ với mức độ tổn thất điện năng của toàn hệ thống điện quốc gia. Theo đó, tổn thất điện năng chủ yếu là kỹ thuật - lượng điện tiêu hao trên lưới điện trong quá trình truyền tải, phân phối. Tổn thất điện năng trên lưới điện truyền tải phụ thuộc rất nhiều vào sản lượng truyền tải trên lưới điện 500 kV Bắc - Nam, khi sản lượng truyền tải tăng, tổn thất cũng tăng.

Bên cạnh tổn thất điện năng về mặt kỹ thuật, một nguyên nhân khác cũng dẫn tới tỷ lệ tổn thất điện năng cao là tình trạng trộm cắp điện vẫn xảy ra. Mặc dù ngành điện liên tục tổ chức kiểm tra, xử lý, kết hợp với tuyên truyền, giáo dục người dân không vi phạm, nhưng mỗi năm vẫn có 3-4 nghìn vụ trộm cắp điện xảy ra trên cả nước, gây thất thoát hàng triệu MW điện. Đó là ý thức sử dụng điện tiết kiệm vẫn chưa được nâng cao dù đã có nhiều biện pháp tuyên truyền sâu rộng trong nhiều năm qua...

Những nguyên nhân đó đã khiến lượng tổn thất điện năng đối với toàn bộ hệ thống điện quốc gia vẫn đang ở mức cao (7-8%/năm).

TKV đặt mục tiêu tiết giảm 8-10% tổng năng lượng trong 10 năm tới

Để có thể hoàn thành các mục tiêu về sử dụng năng lượng hiệu quả, lãnh đạo TKV đã chỉ đạo các doanh nghiệp nghiêm túc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đến nay, tất cả các doanh nghiệp trực thuộc TKV đã thực hiện kiểm toán năng lượng, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện kiểm toán năng lượng lần thứ 3, thứ 4 (3 năm/lần). Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp liên tục điều chỉnh, triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng phù hợp, sát với thực tế.

Mặt khác, TKV còn thực hiện đồng bộ các giải pháp kỹ thuật để sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cụ thể: Đưa điện áp truyền tải cao đến gần hơn các cực phụ tải; thiết kế và đưa vào áp dụng vận hành các thiết bị trong trạm biến áp thế hệ mới có tổn hao năng lượng ít hơn; áp dụng rộng rãi thiết bị tự động điện áp dưới tải, các biến áp tự chỉnh áp, phương tiện điều chỉnh điện áp tại chỗ để bảo đảm chất lượng điện áp cũng như giảm tổn thất điện năng; áp dụng tổ hợp thiết bị tự động hóa và điều khiển từ xa cho các trạm biến áp, sử dụng các thiết bị đóng, cắt điện thế hệ mới...

TKV cũng đặt ra các quy định nội bộ triển khai vận hành các phụ tải lớn vào thời điểm thích hợp như hạn chế vận hành trạm bơm nước vào giờ cao điểm, ưu tiên chạy vào giờ thấp điểm, hay thực hiện nâng cấp điện áp một số thiết bị công suất lớn (từ 660 V lên 1.140 V) đối với các thiết bị phục vụ sản xuất hầm lò. Đặc biệt, TKV đã xây dựng hệ thống giám sát quản lý điện năng cho mỏ than hầm lò, đã triển khai thành công tại Công ty Than Hà Lầm. Hiện nay, TKV đã lên kế hoạch đầu tư lắp đặt hệ thống quản lý năng lượng, quản lý lưới điện thông minh cho toàn bộ các doanh nghiệp trực thuộc trong thời gian tới.

Hiện nay, TKV đang khẩn trương xây dựng chương trình tổng thể về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2020-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chương trình được định hướng khá đầy đủ và bài bản với những nội dung chính như: Xây dựng cơ chế chính sách về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng trung tâm dữ liệu số quản lý tự động về sử dụng năng lượng; hỗ trợ về tài chính nhằm thúc đẩy các dự án đầu tư, sản xuất kinh doanh về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đối với các doanh nghiệp thuộc TKV...

Có thể thấy rằng, TKV đã và đang chuẩn bị khá đầy đủ và bài bản cho việc thúc đẩy nhanh và toàn diện chương trình tiết kiệm, sử dụng năng lượng hiệu quả. Chương trình này không chỉ thể hiện ở việc hưởng ứng đối với các chính sách năng lượng quốc gia mà còn thể hiện trách nhiệm của một tập đoàn hàng đầu về năng lượng, đồng thời là nền tảng để TKV tiếp tục phát triển bền vững trong tương lai.