Nâng cao năng lực thoát nước mỏ hầm lò

Thoát nước mỏ hầm lò luôn là một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong khai thác mỏ. Càng khai thác xuống sâu, công tác thoát nước mỏ càng trở nên phức tạp, khó khăn hơn, đòi hỏi phải áp dụng nhiều giải pháp kỹ thuật hiện đại. Đặc biệt, trong tình hình biến đổi khí hậu phức tạp như hiện nay, các phương án thoát nước mỏ phải được triển khai với hệ số dự phòng cao hơn.

Đây là vấn đề lớn cần được nghiêm túc triển khai, bởi trên thực tế, năm 2015, lượng mưa lớn nhất trong vòng 40 năm trước đó diễn ra tại Quảng Ninh đã khiến một số mỏ không đáp ứng được yêu cầu thoát nước trong một thời gian ngắn, làm thiệt hại nặng nề.

Hệ thống bơm nước hầm lò tại Công ty Than Mông Dương

Hiện nay, đa phần các mỏ hầm lò đã khai thác xuống sâu đến và dưới mức -300m, công tác thoát nước mỏ càng có yêu cầu cao hơn. Do vậy, các đơn vị khai thác mỏ hầm lò cần chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp như: Thường xuyên kiểm tra, san lấp, chuyển hướng dòng chảy khỏi các khu vực bị nứt nẻ, sụt lún, tụ nước trên bề mặt địa hình, ngăn chặn nguy cơ bục nước; kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa kịp thời các hệ thống bơm thoát nước trong lò, trong đó yêu cầu 100% các máy bơm phải được hoạt động tốt nhất. Các đơn vị phải thường xuyên kiểm tra cửa kín, đập ngăn, tường chắn nước trong lò bảo đảm sẵn sàng hoạt động; thường xuyên kiểm tra chạy thử các loại máy phát điện dự phòng, bảo đảm hoạt động tốt, có đủ khả năng cấp điện cho sản xuất và cứu hộ, cứu nạn khi mất điện lưới; thường xuyên kiểm tra, tạm dừng sản xuất các khu vực có hiện tượng gia tăng đột biến lượng nước chảy vào lò, khu vực có nguy cơ bị nước tràn vào lò hoặc đất đá sạt lở vùi lấp cửa lò, thực hiện các giải pháp xử lý đến khi loại trừ được các nguy cơ mất an toàn mới sản xuất trở lại…

Tự động hóa các hầm bơm là giải pháp đã được nhiều mỏ than của các nước tiên tiến áp dụng, cần sớm được triển khai tại các mỏ hầm lò của nước ta. Đây cũng là chủ trương của Đảng ủy, HĐTV và lãnh đạo điều hành TKV trong chương trình hành động đẩy mạnh ứng dụng tự động hóa, tin học hóa trong sản xuất, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh…

Sớm triển khai nhân rộng

Viện Khoa học công nghệ (KHCN) Mỏ - Vinacomin được Tập đoàn giao là đơn vị tư vấn, đầu mối để cập nhật thông tin và phối hợp với các đơn vị tiến hành các phương án tự động hóa thí điểm tại hầm bơm một số đơn vị khai thác hầm lò để sau đó nhân rộng các đơn vị khai thác hầm lò.

Qua khảo sát, Viện KHCN Mỏ đã lựa chọn Công ty CP Than Mông Dương là đơn vị đầu tiên áp dụng thí điểm tự động hóa hầm bơm thoát nước. TS Trần Tú Ba, Viện trưởng Viện KHCN Mỏ - Vinacomin cho biết, Viện đã đưa ra phương án kỹ thuật dự án thử nghiệm hệ thống tự động hóa hầm bơm và kiểm soát nước mỏ tại Công ty CP Than Mông Dương.

Theo đó, hệ thống được thiết kế, lắp đặt tại mức -250, khu Đông Bắc Mông Dương. Quy mô của hệ thống bao gồm: Hệ thống điều khiển cho 6 bơm, hệ thống điều khiển van điện, các cảm biến áp suất, cảm biến mức, cảm biến lưu lượng...

Các giải pháp kỹ thuật cho thấy hệ thống tự động hóa này có nhiều ưu điểm nổi bật: Kịp thời kiểm soát lưu lượng nước chảy vào hầm bơm và lưu lượng bơm thoát nước ra khỏi mỏ; luôn luôn giám sát trạng thái vận hành của máy bơm, bảo vệ máy bơm, đồng thời qua mô-đun “chẩn đoán sự cố”, cung cấp kết quả chẩn đoán, kịp thời thông báo cho cán bộ kỹ thuật biết thời gian tiến hành bảo dưỡng và tu sửa thiết bị, nâng cao tuổi thọ sử dụng của thiết bị. Hệ thống không cần công nhân trực tiếp thao tác tại hầm bơm. Toàn bộ các thao tác được vận hành, điều khiển từ xa, giảm bớt nhân lực làm việc tại hiện trường. Bơm được tuần hoàn sử dụng, nâng cao tuổi thọ sử dụng bơm. Hệ thống được vận hành theo nguyên tắc tiết kiệm điện, sử dụng bơm theo thời điểm giá điện thấp, nâng cao hiệu quả kinh tế. Nếu gặp sự cố bất thường về lưu lượng nước chảy vào hầm bơm, hệ thống sẽ phát ra tín hiệu cảnh báo đồng thời tự động khởi động bơm nước, tránh ngập mỏ, giúp cho công nhân có thời gian kịp thời thoát nạn…

Việc áp dụng hệ thống tự động hóa bơm và kiểm soát nước mỏ tại mỏ than Mông Dương là cơ sở để triển khai nhân rộng cho các mỏ hầm lò thuộc TKV, góp phần kiểm soát chặt chẽ lưu lượng nước trong các mỏ hầm lò, giảm đáng kể chi phí nhân công, chi phí sửa chữa và nâng cao mức độ bảo đảm an toàn cho người lao động.