Năng lượng Mới số 431

Hiệu quả rõ rệt

Kể từ khi Tập đoàn triển khai áp dụng mô hình quản lý, lập dự án đầu tư thiết bị TKNL một cách tổng thể cho các đơn vị. Đến nay các dự án đều phát huy tốt, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Theo tính toán khi áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng cho khối sản xuất than hầm lò, mỗi năm ngành than có thể tiết kiệm từ 6-14,7% tổng điện năng tiêu thụ (khoảng 28.465.333 kWh/năm, tương đương 25,7 tỉ đồng/năm).

Ngoài ra, còn giảm được chi phí nâng công suất của các nhà máy điện, giảm phát thải 15.798,3 tấn khí CO₂/năm ra môi trường. Đặc biệt, với việc ngành than tiến tới sẽ đóng cửa dần các mỏ than lộ thiên, tập trung vào than hầm lò, thì việc tiết kiệm điện năng của khối sản xuất than hầm lò, sẽ mang lại hiệu quả không nhỏ cho ngành than.

Thợ hầm lò TKV

Với sản lượng điện năng tiêu thụ là 156,919 triệu kWh/năm, các đơn vị sản xuất than lộ thiên có thể tiết kiệm khoảng 11,1 triệu kWh/năm (tương đương 10,17 tỉ đồng/năm). Đồng thời, với khoảng 179.663.814 lít dầu/năm phục vụ sản xuất, mỗi năm có thể tiết kiệm được khoảng 22,49 tỉ đồng; đưa tổng chi phí tiết kiệm lên khoảng 32,66 tỉ đồng/năm, giảm phát thải 6.174,7 tấn khí CO₂/năm ra môi trường.

Hiện nay, gần như tất cả các đơn vị sản xuất than đều đã đầu tư lắp đặt biến tần cho các động cơ điện (toàn khối sản xuất than đã có 355 bộ biến tần với tổng công suất lắp là 20.263kW và 233 bộ khởi động mềm với công suất lắp 26.049kW). Đồng thời, sử dụng các thiết bị đóng cắt thế hệ mới, thiết bị tự động điều chỉnh điện áp dưới tải, các biến áp tự chỉnh áp, tổ hợp thiết bị tự động hóa và điều khiển từ xa cho các trạm biến áp. Điển hình như dự án lắp đặt hệ thống quản lý điện năng với tổng mức đầu tư khoảng 7 tỉ đồng tại Công ty CP Than Hà Lầm. Sau khi vận hành, đưa vào sử dụng, hệ thống này đã giám sát nguồn điện và phụ tải của hệ thống cung cấp điện. Đồng thời phát hiện kịp thời tình trạng tiêu thụ điện bất hợp lý và các nguyên nhân gây sự cố trong hệ thống.

Hiệu quả đã giúp đơn vị giảm 50% tổn hao trên toàn mạng cung cấp điện, tương ứng với khoảng 607.608 kWh/năm. Đặc biệt với giải pháp dồn tải thiết bị, tránh tình trạng non tải tại các trạm biến áp và thay thế động cơ có công suất phù hợp với thực tế, công ty đã tiết kiệm được từ thiết bị lên tới 950 triệu  đồng. Với những kết quả nổi bật trên, Than Hà Lầm đã trở thành mô hình mẫu về quản lý sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả của Tập đoàn.

Từ mô hình mẫu này, nhiều đơn vị sản xuất khác trong Tập đoàn cũng đã đồng loạt triển khai các biện pháp nhằm giảm mức tiêu thụ điện năng xuống mức thấp nhất như: 100% các đơn vị thay toàn bộ các bóng đèn sợi đốt 50-100W bằng bóng đèn compact 20W, các bóng đèn cao áp 400W bằng bóng compact 75W, sử dụng ballast điện tử, thay thế động cơ cũ bằng các động cơ mới có hiệu suất cao. Hay như việc đầu tư lắp đặt các thiết bị biến tần, bộ điều khiển công suất và khởi động mềm cho động cơ đối với những thiết bị có công suất lớn là quạt thông gió, bơm nước ở Công ty CP Than Vàng Danh, Than Cọc Sáu, Công ty Tuyển than Cửa Ông, Than Dương Huy, Than Mạo Khê…

Đặc biệt, để tăng hiệu suất sử dụng điện năng, những đơn vị trong khối hầm lò đều thực hiện nâng điện áp từ 380V lên 660V. Đồng thời, sử dụng điện áp 6kV với các phụ tải lớn như: Quạt gió, tời trục, bơm nước, băng tải và chuyển đổi các máy biến áp hầm lò có công suất phù hợp với thực tế tiêu thụ. Cùng với những giải pháp có chi phí đầu tư cao như trên, nhiều giải pháp không chi phí đầu tư và đầu tư thấp cũng được TKV đưa vào áp dụng thực tế, mang lại hiệu quả tích cực như: Nâng cao ý thức của CBCNV; hạn chế vận hành bơm nước vào giờ cao điểm; làm mát không khí đầu vào khí nén để tăng hiệu suất của máy; đầu tư các đường ống gió cứng để giảm ma sát, nâng hiệu quả cho quạt cục bộ; thực hiện ăn ca và giao ca ngoài khai trường sản xuất…

Tiết kiệm năng lượng để phát triển bền vững

Mới đây, tại hội nghị nâng cao năng lực, hiệu quả sản xuất kinh doanh của Tập đoàn các Công ty Than - Khoáng sản Việt Nam giai đoạn đến năm 2020. Trong việc tiết kiệm điện năng, nhiều đại biểu cũng cho rằng, để tiết kiệm năng lượng điện, ngoài việc ứng dụng các dòng sản phẩm công nghệ tiên tiến, tiết kiệm điện năng, điều quan trọng hàng đầu vẫn là phải kết hợp với áp dụng kỹ thuật khai thác phù hợp, đồng bộ. Chẳng hạn như bố trí bờ moong, tầng theo hướng giảm cung độ thấp nhất. Hay áp dụng hệ thống các đường lò thuận lợi cho việc thông gió, thoát nước, vận tải… để tiết kiệm năng lượng và các chi phí khác được lớn hơn.

Theo nhận xét của một chuyên gia trong lĩnh vực khoa học công nghệ của tập đoàn thì việc đẩy mạnh TKNL là một trong giải pháp hữu hiệu nhằm tiết giảm chi phí tối đa và bảo đảm thu nhập cho người lao động. Phát huy những kết quả đã đạt được và đưa việc TKNL đi vào thực chất hơn nữa, thời gian tới Tập đoàn sẽ tiếp tục giao Viện Khoa học công nghệ mỏ triển khai đánh giá kiểm toán năng lượng cho tất cả các đơn vị theo định kỳ 3 năm/lần. Đồng thời triển khai nhân rộng mô hình “Hệ thống tự động quản lý giám sát tiêu thụ năng lượng” của Công ty CP Than Hà Lầm cho các đơn vị khác. Cũng như sẽ hỗ trợ các đơn vị thực hiện đầu tư đổi mới, cơ giới hóa khai thác hầm lò… Với những giải pháp đồng bộ mà TKV đang tích cực triển khai như hiện nay, tin rằng việc tiết kiệm điện năng ở Tập đoàn ngày càng hiệu quả, đáp ứng được tiêu chí hàng đầu là phát triển bền vững, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Nguyễn Kiên