Trong chuyến công tác tại Tây Bắc vừa qua, khi chúng tôi đề nghị muốn tìm gặp một tấm gương lao động điển hình, lãnh đạo Công ty Công nghiệp Hóa chất mỏ Tây Bắc (trực thuộc Tổng công ty Công nghiệp Hóa chất mỏ - Vinacomin) ngay lập tức giới thiệu Nguyễn Văn Khánh với chức danh... bảo vệ khiến chúng tôi khá ngạc nhiên. Bởi làm báo nhiều năm, từng tiếp xúc với công việc đặc thù về an ninh, an toàn, khó có thể mường tượng trong một công ty có cả nghìn lao động, doanh thu hàng trăm tỉ đồng mỗi năm, lại có tấm gương lao động điển hình tiên tiến đến từ đội ngũ bảo vệ. Rồi khi hỏi về thu nhập trung bình của những người bảo vệ, chúng tôi cũng nhận được câu trả lời giật mình: “Khoảng 10 triệu đồng/tháng”.

Chiến sĩ thi đua Nguyễn Văn Khánh

Dù trời đang đổ mưa nặng hạt, chúng tôi vẫn cùng cán bộ công ty theo một con đường nhỏ, len lỏi hơn 3km vào sâu một ngọn núi thấp nằm “sát nách” thành phố Lào Cai, nơi có cụm kho vật liệu nổ công nghiệp (VLNCN) Cam Đường quy mô lớn và được đầu tư cơ bản, diện tích lên tới 4,5 ha. Cụm kho này có tuổi đời hơn 100 năm, được xây dựng bí mật từ thời Pháp thuộc.

Trong 5 năm qua, cụm kho VLNCN Cam Đường đã được Công ty Công nghiệp Hóa chất mỏ Tây Bắc đầu tư nâng sức chứa từ 50 tấn lên 210 tấn vật liệu nổ công nghiệp, trang bị hệ thống xe chuyên dụng nạp mìn tự động. Bởi vậy, cụm kho luôn sẵn sàng cấp VLNCN cho các khách hàng lớn như Sắt Việt Trung, Apatit Việt Nam, mỏ tuyển đồng Sin Quyền..., đồng thời trung chuyển sang Lai Châu. Việc tuyển dụng, đào tạo nhân lực cho cụm kho VLNCN Cam Đường được công ty đặc biệt coi trọng. Nhân viên tại đây liên tục được đào tạo nâng cao tay nghề, tập huấn công tác an ninh, an toàn, phòng cháy chữa cháy.

Người mở cửa kho Cam Đường cho chúng tôi vào tham quan chính là Nguyễn Văn Khánh. Anh em phải nói chuyện khá lâu mới biết được những đặc thù trong công việc và cả những hy sinh thầm lặng của đội ngũ bảo vệ tại đây. Khánh cho biết: “Em không chỉ làm bảo vệ mà còn có thể làm nhiều việc khác cho công ty như tham gia nổ mìn trên khai trường, bốc vác vật liệu nổ, phát quang vệ sinh trong và ngoài kho...”.

Mới nghe những việc mà Khánh làm thì nghĩ đơn giản, nhưng thực tế chỉ riêng công tác nổ mìn, mỗi công nhân kỹ thuật đều phải học tập và rèn luyện tại thực địa ít nhất 2 năm, phải có hàng loạt chứng chỉ về an toàn, kỹ thuật chế tạo mìn, bảo quản vật liệu nổ... Việc bốc vác cũng không đơn giản do VLNCN của cụm kho Cam Đường khá phong phú với nhiều loại chất nổ, kíp nổ khác nhau, mỗi loại có quy trình bảo quản, sử dụng với hàng chục quy định khắt khe. Các loại vật liệu nổ có độ nhạy nổ khác nhau, thậm chí có loại còn phải bảo quản bằng... nước, cực nhạy, không được phép tiếp xúc trực tiếp bằng cơ học, ánh sáng...

Chia sẻ với anh em báo chí, Khánh thật thà cho biết về việc bốc vác của mình: “Thời gian đầu về làm việc tại Cam Đường, mỗi lần vận chuyển chất nổ, em chỉ dám mang vác 3-4 thùng. Sau đó em thấy như vậy quá mất thời gian nên nghĩ ra nhiều cách sắp xếp hợp lý, bây giờ có thể vận chuyển mỗi lần lên tới 10-11 thùng thuốc nổ mà vẫn an toàn tuyệt đối”.

Thi công nạp mìn tại khai trường Công ty Mỏ tuyển đồng Sin Quyền - Lào Cai

Còn chuyện làm vệ sinh, phát quang khu vực trong và ngoài kho VLNCN cũng là cả một vấn đề cần kỹ thuật và thao tác chính xác. Ông Bùi Hồng Việt - Phó giám đốc Công ty Công nghiệp Hóa chất mỏ Tây Bắc - cho biết, kho chứa VLNCN phải bảo đảm nhiệt độ, ánh sáng theo đúng quy chuẩn. Không những thế, mỗi ngày công nhân kỹ thuật, bảo vệ đều phải kiểm tra, theo dõi và đánh giá VLNCN 1-2 lần, có bất cứ dấu hiệu bất thường nào đều phải báo cáo và xử lý ngay lập tức. Bởi vậy, việc công nhân kỹ thuật, bảo vệ phải tham gia phát quang thường xuyên không chỉ bảo đảm cảnh quan khu vực kho mà còn hỗ trợ bảo đảm độ ẩm không khí, ánh sáng trong và ngoài kho chứa VLNCN. Do đó, chất lượng VLNCN của công ty mới luôn đạt trạng thái tốt nhất và an toàn tuyệt đối.

Khi trò chuyện với Khánh, có một việc làm chúng tôi rất cảm động khi tìm hiểu nguyên nhân vì sao chàng bảo vệ khá “điển trai”, hiền lành và chỉn chu như thế nhưng hơn 30 tuổi vẫn chưa có một “mảnh tình vắt vai”? Số là anh em bảo vệ tại cụm kho VLNCN Cam Đường cũng như các kho vật liệu nổ khác bắt buộc phải tuân thủ một quy định khắt khe là ứng trực tại chỗ. Theo đó, toàn bộ nhân viên bảo vệ phải sinh sống tại chính các kho thuốc nổ. Và bất cứ kho chứa VLNCN nào cũng nằm tại nơi tách biệt với các khu dân cư nên quanh đi quẩn lại cũng chỉ có vài người. Bởi vậy, có những ngày Khánh chẳng nói chuyện được với ai. Khi chúng tôi hỏi về mong muốn lớn nhất của Khánh là gì, anh rất thật lòng khi bày tỏ chỉ mong công ty luôn ổn định, kinh doanh phát triển và sớm... lấy được vợ.

Cuộc trò chuyện với “chiến sĩ thầm lặng” Nguyễn Văn Khánh không dài nhưng chúng tôi cũng phần nào hiểu được những khó khăn trong công việc và đời sống, những hy sinh thầm lặng của các chiến sĩ thi đua của Tổng công ty Công nghiệp Hóa chất mỏ - Vinacomin. Họ xứng đáng được ghi nhận và tôn vinh.