Bỏ sổ hộ khẩu - hướng đi đúng của Chính phủ điện tử

Các trường hợp bị thu hồi sổ hộ khẩu giấy

Ngày 21/12, Chính phủ ban hành Nghị định 104/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định liên quan đến việc nộp, xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy khi thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công.

Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023.

Theo đó, quy định được sửa đổi, bổ sung phần lớn liên quan đến các chính sách về nộp, xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khi thực hiện các thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công.

Cụ thể là các chính sách hỗ trợ việc làm, bảo hiểm y tế; chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn; chính sách phát triển giáo dục mầm non.

(Ảnh minh họa)

Ngoài ra, còn có cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; quy định về khoán rừng, vườn cây và diện tích mặt nước trong các Ban quản lý rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và Công ty TNHH một thành viên nông, lâm nghiệp Nhà nước; chính sách về phát triển và quản lý nhà ở xã hội; các chính sách về điện lực, nhà ở, thuế, đất đai…

Kể từ ngày nghị định này có hiệu lực, khi người dân thực hiện các thủ tục nêu trên chỉ cần xuất trình một trong các giấy tờ gồm CCCD, CMND, giấy xác nhận thông tin về cư trú, giấy thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGVDC). Quy định hiện nay là phải xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú hoặc các giấy tờ, tài liệu về cư trú.

Nghị định này cũng nêu rõ việc khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong CSDLQGVDC được thực hiện qua chức năng của Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh đã được kết nối với CSDLQGVDC hoặc qua Cổng dịch vụ công quốc gia.

Tra cứu thông tin cá nhân thông qua tài khoản định danh điện tử của công dân được hiển thị trong ứng dụng VnelD. Sử dụng thiết bị đầu đọc đã được kết nối trực tuyến với CSDLQGVDC, bao gồm thiết bị đọc mã QRCode hoặc thiết bị đọc chip trên CCCD gắn chip…

Trong trường hợp không thể khai thác được thông tin cư trú của công dân theo các phương thức nêu trên, cơ quan có thẩm quyền, cán bộ, công chức, viên chức, cá nhân được giao trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công có thể yêu cầu công dân nộp bản sao hoặc xuất trình một trong các giấy tờ có giá trị chứng minh thông tin về cư trú.

Việc yêu cầu công dân nộp bản sao hoặc xuất trình giấy tờ có giá trị chứng minh thông tin về cư trú được nêu cụ thể trong quyết định công bố thủ tục hành chính của bộ, cơ quan, địa phương hoặc các văn bản thông báo dịch vụ của cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ.

Theo quy định của Luật Cư trú 2020, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú đến hết 31/12/2022.

Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong CSDL về cư trú. Đồng thời, không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc cho hay pháp luật về hộ tịch đã đi trước và sẵn sàng cho việc kết nối, chia sẻ các dữ liệu.

Cụ thể thông tin đã có trong các cơ sở dữ liệu của Nhà nước để tạo thuận lợi cho người dân khi đi làm các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hộ tịch, kể cả việc không yêu cầu xuất trình các giấy tờ chứng minh nơi cư trú.

Bộ Tư pháp đã chủ động xây dựng và hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố tái cấu trúc quy trình thực hiện trực tuyến 3 dịch vụ công thiết yếu trong lĩnh vực hộ tịch gồm đăng ký khai sinh, kết hôn, khai tử.

Đồng thời cho phép sử dụng dữ liệu công dân, bao gồm dữ liệu về cư trú trong CSDLQGVDC, thay thế việc nộp/xuất trình thành phần hồ sơ là giấy tờ chứng minh nơi cư trú (không phải xuất trình giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú, mà cần khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư).

Đến nay 63/63 tỉnh, thành phố đã triển khai thực hiện đăng ký khai sinh trực tuyến. 50/63 tỉnh, thành phố triển khai thực hiện đăng ký kết hôn trực tuyến. 55/63 tỉnh, thành phố đã triển khai thực hiện đăng ký khai tử trực tuyến.

Với các thủ tục hành chính về đất đaithuộc thẩm quyền, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân nêu rõ bộ đã có phương án xử lý.

Trong đó, với trường hợp nộp hồ sơ thực hiện thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp giấy chứng nhận mà có yêu cầu thành phần là bản sao giấy chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân, hoặc sổ hộ khẩu, hoặc giấy tờ khác thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ sử dụng dữ liệu từ CSDLQGVDC mà không yêu cầu người nộp hồ sơ phải nộp các giấy tờ này.

G.M