Ăn chay chữa ung thư

Tại buổi họp báo thông tin về bệnh ung thư và các phương pháp điều trị ung thư hiện nay, PGS.TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K cho biết, có rất nhiều biện pháp điều trị ung thư không chính thống được truyền miệng và lan truyền trên mạng. Điển hình có “phong trào” bệnh nhân điều trị bằng thuốc lá, thuốc Nam dù đang trong thời kỳ điều trị tại bệnh viện.

Theo PGS.TS Trần Văn Thuấn: “Điều đó làm bệnh nhân mất đi cơ hội vàng trong điều trị từ chỗ giai đoạn ung thư có thể mổ được sang không thể mổ được, từ chỗ có thể điều trị khỏi sang không thể khỏi”. Thực tế đã có rất nhiều bệnh nhân sau khi bỏ Bệnh viện K chuyển sang điều trị theo “thầy lang” uống thuốc Nam, thuốc Bắc song sau đó đều quay trở lại viện. Nhưng lúc quay lại đều đã muộn vì ở giai đoạn khó chữa.

Bên cạnh uống thuốc “truyền khẩu” hoặc điều trị theo chỉ định… trên mạng, có nhiều bệnh nhân ung thư còn loại hẳn thức ăn bắt nguồn từ động vật ra khỏi bữa ăn. Bởi họ quan niệm, nếu ăn thịt vô hình trung sẽ nuôi tế bào ung thư phát triển dẫn đến bệnh tình nặng hơn. Tuy nhiên, theo giải thích của PGS.TS Trần Văn Thuấn, việc chỉ ăn rau không ăn thịt (ăn chay) thực tế là xuất phát từ phương pháp thực dưỡng theo quy luật cân bằng âm dương. Mà những người ăn chay nhìn chung sẽ ăn nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc hơn những người ăn bình thường. Nếu đảm bảo đầy đủ năng lượng thì đây cũng là chế độ ăn tốt vì ăn nhiều rau, hoa quả từ lâu đã được các nhà khoa học khẳng định phòng ngừa một số loại ung thư, đặc biệt ung thư đại trực tràng. Nhưng chế độ ăn chưa bao giờ được nghiên cứu để coi là một phương pháp điều trị đặc hiệu ung thư. Vì vậy, ấn định nó là một phương pháp điều trị ung thư là sai lầm.

Bệnh nhân ung thư đang được hóa trị tại Bệnh viện K

PGS Thuấn nhấn mạnh, chưa có một nghiên cứu khoa học nào chứng minh những thức ăn đường, sữa… sẽ làm tế bào ung thư phát triển. Với bệnh nhân ung thư, các bác sĩ bao giờ cũng khuyên ăn chế độ đầy đủ chất dinh dưỡng, bao gồm vitamin, nước, khoáng chất, đường, đạm, chất béo. Ngoài ra cần giữ cân năng hợp lý, hạn chế uống rượu, không hút thuốc lá và tập thể dục đều đặn. Một số khuyến cáo hướng dẫn nên ăn chủ yếu các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, chứ không phải hoàn toàn kiêng thịt, cắt bỏ hoàn toàn thịt trong khẩu phần ăn hằng ngày. Tuy nhiên, PGS.TS Trần Văn Thuấn gợi ý, nếu một số người bệnh muốn ăn chay thì phải đảm bảo đầy đủ năng lượng. Nếu không người bệnh sẽ chết vì suy dinh dưỡng trước khi chết vì bệnh do cơ thể không đủ sức khỏe để chống chọi với bệnh tật cũng như không đáp ứng được các phương thức điều trị ung thư: phẫu thuật, xạ trị, hóa trị.

Về việc mạng xã hội đang lan truyền phương pháp nào là kiềm hóa máu vào cơ thể để trị ung thư; dùng sodium bircarbonate điều trị vì rẻ tiền và dễ uống, nào là điều trị ung thư bằng cách này không gây đau đớn rồi: “Không cần chữa bệnh, chỉ cần sửa chữa những sai lầm hằng ngày như hành động, tư tưởng, ăn uống sai quy luật vũ trụ, tự nhiên bệnh tật sẽ giảm dần và hết hẳn”. PGS Thuấn khẳng định điều này hoàn toàn không có cơ sở khoa học, cho đến nay chưa có bất kỳ nghiên cứu hay khuyến cáo nào cho thấy sử dụng các phương pháp nêu trên có tác dụng điều trị ung thư.

Hóa trị là lỗi thời?

Trước thông tin cho rằng: “Phác đồ điều trị ung thư bằng hóa chất hiện nay quá lỗi thời, không hiệu quả dẫn đến số bệnh nhân tử vong nhiều, hóa chất chưa tìm diệt được tế bào ung thư đã tàn phá lục phủ ngũ tạng của người bệnh, dẫn đến tử vong”, PGS.TS Trần Văn Thuấn cũng phân tích rất rõ ràng, hiện có 4 phương pháp điều trị ung thư chính thống, trong đó phẫu thuật chỉ định cho ung thư giai đoạn khối u khu trú. Đây là phương pháp hiệu quả nhất để điều trị triệt ung thư giai đoạn sớm. Phương pháp xạ trị là sử dụng tia bức xạ ion hóa để tiêu diệt tế bào ung thư. Phương pháp này căn bản và thiết yếu được chỉ định tùy theo loại ung thư, giai đoạn bệnh, type mô bệnh học… Phương pháp này có thể tiến hành điều trị đơn thuần hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, hóa chất. WHO đã xếp xạ trị là một trong các phương pháp quan trọng nhất để điều trị và kiểm soát ung thư.

Phương pháp tiếp theo là hóa chất, sử dụng các thuốc gây độc tế bào nhằm tiêu diệt tế bào ung thư. So với hiệu quả đem lại, các tác dụng phụ do hóa trị là có thể chấp nhận và kiểm soát được. Hóa trị chỉ định chủ yếu cho ung thư giai đoạn di căn, sau đó là vai trò bổ trợ cho ung thư giai đoạn khu trú sau điều trị tại chỗ, có nguy cơ cao tái phát di căn.

Phương pháp cuối cùng là nhắm đích (Targeted therapy) hướng đến sử dụng các thuốc ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của tế bào ung thư bằng cách cản trở các phân tử đặc hiệu liên quan đến quá trình sinh ung thư và sự phát triển của khối u. Các nhà khoa học gọi các phân tử này là phân tử đích (moleculer targets), nên các phương pháp điều trị ngăn cản chúng gọi là điều trị nhắm đích phân tử (moleculerly target therapies). Bao gồm các kháng thể đơn dòng (monoclonal antibody - mab) và các thuốc phân tử nhỏ (small-molecule drugs, inhibitor - ib).

Với phương pháp điều trị hóa chất, hoặc một số thuốc diệt tế bào ung thư nhưng cũng ảnh hưởng đến mô lành, đặc biệt các cơ quan tổ chức có phân chia nhanh như tủy xương, đường tiêu hóa, các chuyên gia khẳng định, không có chuyện lỗi thời như đồn thổi. Nói vậy là vô căn cứ về mặt khoa học. Bởi các hướng dẫn của các tổ chức ung thư hàng đầu thế giới như Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, Hội Ung thư châu Âu khẳng định, hóa trị vẫn là một trong các phương pháp quan trọng điều trị ung thư, có thể ngăn chặn được tiến triển của ung thư, giúp cải thiện triệu chứng và kéo dài thời gian sống thêm cho người bệnh ung thư và thậm chí có thể điều trị khỏi ung thư.

PGS.TS Thuấn nói: “Hiện tại ở Việt Nam, các thuốc, trang thiết bị trong chẩn đoán, điều trị bệnh ung thư trên thế giới có cái gì, chúng ta có cái đó. Như máy xạ trị tại Bệnh viện K thuộc loại tối tân trên thế giới. Các thuốc kháng thể đơn dòng, kháng sinh điều trị ung thư… ở Pháp, Mỹ, Singapore có thì Việt Nam cũng có, nên không thể nói là lạc hậu. Còn việc hóa trị có tác dụng phụ là rụng tóc, buồn nôn, đều là những triệu chứng kiểm soát được bằng các thuốc hỗ trợ, chống nôn, tăng bạch cầu…”.

Điều trị ung thư rất phức tạp và đòi hỏi chuyên môn sâu, kết hợp đa mô thức, đa chuyên khoa mới có thể hiệu quả. Vì thế người bệnh không nên dễ dàng cả tin, tốn kém tiền bạc, thời gian, đánh mất cơ hội điều trị chính thống vì lựa chọn các phương pháp không chính thống, chưa có cơ sở khoa học. Người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn, điều trị.