Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đã được ký kết vào ngày 30/6, được dự báo sẽ tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu tôm sang khu vực này trong thời gian tới.

Theo cam kết trong EVFTA, thuế nhập khẩu tôm từ Việt Nam vào EU sẽ giảm mạnh trong năm đầu tiên và giảm dần về 0% trong những năm tiếp theo. Cụ thể, tôm sú đông lạnh được giảm thuế từ mức cơ bản 20% xuống 0% ngay khi hiệp định có hiệu lực; các sản phẩm tôm khác theo lộ trình 3-5 năm; riêng tôm chế biến lộ trình giảm thuế 7 năm.

(Ảnh minh họa)

Hiện tại, mức thuế GSP (chế độ thuế quan ưu đãi phổ cập) mà EU dành cho Việt Nam đối với tôm nguyên liệu đông lạnh là 4,2%; tôm chế biến đông lạnh là 7%. Việt Nam có lợi thế hơn so với 2 nước đối thủ là Thái Lan và Trung Quốc vì 2 nước này không được hưởng GSP của EU.

Bên cạnh ưu đãi về thuế, EVFTA còn mang lại cho các doanh nghiệp tôm của Việt Nam cơ hội tăng khả năng cạnh tranh so với đối thủ chưa có FTA với EU (Ấn Độ, Thái Lan). Chẳng hạn, doanh nghiệp Việt Nam có thể tiết kiệm được chi phí sản xuất để tăng cạnh tranh, vì có thể tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ phục vụ sản xuất do Việt Nam cam kết mở cửa dịch vụ logistics, bảo hiểm, tài chính và dịch vụ phục vụ sản xuất khác… Do đó, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo, EVFTA sẽ góp phần giúp xuất khẩu tôm của Việt Nam vào EU tăng thêm 4-6% trong năm nay.

Trên thực tế, lượng đơn hàng xuất khẩu tôm của các doanh nghiệp lớn cũng cho thấy được phần nào tín hiệu khả quan trong những tháng cuối năm. Đơn cử như Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, dự kiến đơn đặt hàng vượt công suất chế biến từ nay đến cuối năm, nên phải xuất thêm hàng tồn kho. Do đó, nếu như trong 5 tháng đầu năm nay, Minh Phú chỉ xuất khẩu được xấp xỉ 20.000 tấn tôm, thì dự kiến trong cả năm, sẽ xuất khẩu được 77.400 tấn, trị giá 850 triệu USD.

Bên cạnh thị trường EU, xuất khẩu tôm sang các thị trường quan trọng khác như Mỹ, Nhật Bản…, được dự báo cũng sẽ khả quan hơn trong nửa cuối năm nay.

Cụ thể, mới đây Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã công bố sơ bộ mức thuế chống bán phá giá cho tôm Việt Nam trong giai đoạn xem xét hành chính lần thứ 13 (POR13) đối với 31 doanh nghiệp sẽ được hưởng mức thuế 0%.

Theo DOC, các sản phẩm tôm nước ấm đông lạnh của 2 bị đơn bắt buộc là Công ty Sao Ta (Fimex VN) và Công ty Hải sản Nha Trang (Nha Trang Seaproduct Company) đã không bị bán phá giá vào Mỹ trong giai đoạn từ ngày 1/2/2017 đến ngày 31/1/2018.

Vì vậy, mức thuế sơ bộ đối với 2 công ty bị đơn bắt buộc là 0%, 29 công ty khác của Việt Nam có nộp đơn xin xác định mức thuế suất khác biệt hoặc cam kết không có lô hàng nào xuất vào Mỹ trong khoảng thời gian nêu trên nên cũng được hưởng mức thuế 0%.

Đây được coi là động thái mới nhất của DOC liên quan đến các vụ kiện về hoạt động xuất - nhập khẩu vào nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Quyết định bất ngờ của DOC được cho là sẽ mở ra rất nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam.

Mặc dù mức thuế 0% được cho là cú hích cho doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam song ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP cho rằng công bố này chỉ mới tạo ra tác động tích cực về mặt tinh thần cho các doanh nghiệp chứ chưa tạo ra giá trị trực tiếp đến việc xuất khẩu tôm vào Mỹ vì tất cả còn phụ thuộc vào phán quyết cuối cùng.

Theo ông Trương Đình Hòe, mục tiêu xuất khẩu tôm của Việt Nam vào Mỹ trong năm 2019 là 600 triệu USD, nhưng tính đến ngày 15/3, giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam vào thị trường Mỹ mới đạt 80 triệu USD, giảm 16,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh đó, tôm Việt Nam còn gặp khó khăn ở thị trường Mỹ do phải chịu cạnh tranh trực tiếp về giá với tôm Ấn Độ.

“Nếu mức thuế 0% được áp dụng trong phán quyết cuối cùng được đưa ra vào tháng Chín năm nay thì đó sẽ là cú hích thật sự cho hoạt động xuất khẩu tôm vào Mỹ trong quý IV/2019 và những năm tiếp theo”, Tổng Thư ký VASEP nói.

M.T

Bộ Công Thương thông tin về vụ tôm Minh Phú bị “tố” lẩn tránh thuế

Mối nguy từ thị trường Mỹ và màn “ngửa bài” bất ngờ của "ông trùm" ngành tôm Việt

Xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc hưởng lợi từ VKFTA