Cũng có độc chất

Trên mạng xã hội có người viết: “Khi tai biến xảy ra, bạn cần phải cho người bệnh uống An cung kịp thời để tránh cho tế bào não bị tổn thương càng ít càng tốt. Mỗi gia đình cần phải dự trữ ít nhất một viên An cung ngưu hoàng hoàn để dự phòng và cấp cứu”. Và có rất nhiều nội dung tương tự như vậy đăng tràn lan trên mạng, hầu hết đều là truyền khẩu. Kỳ lạ là có không ít người đã làm theo.

Viên an cung ngưu hoàng hoàn được rất nhiều người mua dự phòng trong nhà mà không cần chỉ định của bác sĩ

Theo bác sĩ Bùi Tiến Hưng, Khoa Y học cổ truyền, Đại học Y Hà Nội, An cung được nhắc đến nhiều trong sách Ôn bệnh điều biện của Ngô Đường (1758-1836) đời Thanh, Trung Quốc. Tính đến nay, thuốc này đã có lịch sử ít nhất 200 năm. Dược điển Trung Quốc 2010 nêu rõ các thành phần của một viên An cung bao gồm: Ngưu hoàng: 100g, Thủy ngưu giác: 200g, Xạ hương hoặc Xạ hương nhân tạo: 25g, Trân châu: 50g, Chu sa: 100g….

Về các thành phần của thuốc, lương y Vũ Quốc Trung cho biết, An cung do danh y Ngô Đường đời Thanh sáng chế, sau này được cửa hàng Bắc Kinh Đồng Nhân phục dựng lại. Ban đầu, thành phần thuốc có sừng tê giác, sau đó thay thế bằng sừng trâu nước.

Trong An cung, vị Ngưu hoàng có tác dụng thanh tâm giải độc, hóa đờm, khai khiếu, an thần là chủ dược. Hoàng cầm, Hoàng liên, Chi tử tả tâm hỏa, thanh nhiệt độc. Hùng hoàng cùng với Ngưu hoàng khu đàm giải độc. Uất kim, băng phiến phương hương hóa trọc thông khiếu khai bế. Chu sa, Trân châu trấn kinh an thần. Các vị thuốc hợp lại thành bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt giải độc, khu đàm khai khiếu, trấn kinh an thần.

Tuy nhiên, theo lương y Trung, trong các vị thuốc thành phần của An cung có 3 loại mang độc tính nằm trong danh sách 19 vị thuốc có khả năng gây mất an toàn thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế. Đó là Chu sa - một loại khoáng vật với thành phần chính là Thủy ngân. Hùng hoàng cũng là một loại khoáng vật có thành phần chính asen và Xạ hương có độc tính cao.

Phải có chỉ định của bác sĩ

Theo Cục Quản lý dược, Bộ Y tế, hiện thuốc có tên An cung ngưu hoàng hoàn lưu hành trên thị trường Việt Nam có nhiều nguồn gốc từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên được nhập khẩu vào Việt Nam qua đường phi mậu dịch hoặc qua đường chính thức. Đây là thuốc đông y có thành phần gồm các vị dược liệu và phải được kê đơn bởi các thầy thuốc Đông y. Thuốc chỉ được dùng cho nhiệt bệnh, tà nhập tâm bào, cao nhiệt kinh quyết (sốt cao co giật), thần hôn (hôn mê), loạn ngữ (mê sảng); hôn mê do trúng phong (viêm não, viêm màng não, xuất huyết não thể bế chứng: có sốt cao, huyết áp tăng…).

Thuốc được dùng đường uống, cần phải dùng thuốc theo đơn, đúng chỉ định và dưới sự giám sát chặt chẽ của thầy thuốc Đông y. Đặc biệt, theo hướng dẫn của Bộ Y tế, thuốc chống chỉ định với người tai biến mạch máu não, viêm não thể thoát chứng và thể chảy máu vào não thất của tai biến mạch máu não, người thể hàn, dương hư, tỳ vị hư hàn, phụ nữ có thai, người suy giảm chức năng gan, thận.

Còn bác sĩ Đào Hữu Minh, Phó khoa phụ trách khám bệnh Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, Hà Nội cho biết: An cung không phải là một loại thuốc dự phòng. Đây là một loại thuốc điều trị nhưng phải dùng theo chỉ định của bác sĩ. Việc xác định đột quỵ thuộc thể thiếu máu cục bộ não hay chảy máu não phải thông qua chụp CT và do bác sĩ khám lâm sàng. Từ đó, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc nếu cần thiết. Việc tự ý mua và cho người nhà đột quỵ dùng thuốc An cung rất nguy hiểm. Người bệnh muốn dùng thuốc này bắt buộc phải có chỉ định của bác sĩ.