Thủ tướng Campuchia Hun Sen

Ngày 17/7, một đoạn video dài 4 phút đã được đưa lên YouTube và Facebook dưới tên tài khoản "Vichea Som". Đoạn video cho thấy một người đàn ông tự xưng là "VP9" đọc tuyên bố công bố kế hoạch của mình cho cuộc đảo chính chống lại Thủ tướng Hun Sen và chính phủ của ông.

Người đàn ông nói muốn đưa đất nước khỏi chế độ của ông Hun Sen và kêu gọi các cơ quan quân sự và công chúng tham gia vào âm mưu của mình.

Người đàn ông đã trích dẫn một số hành vi vi phạm quyền con người bị cáo buộc của chính phủ và thủ tướng trong suốt hơn 30 năm cầm quyền, và đây là lý do tại sao cuộc đảo chính là cần thiết.

"Chúng tôi, đại diện cho các đơn vị Tây Nam, xin thông báo đến tất cả các tổ chức và chức vụ trong nước để biết rằng trong tương lai rất gần, tất cả các lực lượng phải sẵn sàng để lật đổ chế độ lãnh đạo của người đứng đầu [Đảng Nhân dân Campuchia CPP] ông Hun Sen”, người đàn ông trong đoạn video nói.

Các video bắt đầu được chia sẻ bởi phương tiện truyền thông địa phương, các hãng tin tức và được phát tán trên Facebook, một số người cũng chia sẻ video của xe tăng được chuyển từ tỉnh Preah Vihear đến Phnom Penh.

Ngày 21/7, quân đội Campuchia cho biết đã xác định được danh tính kẻ tuyên bố kế hoạch đảo chính quân sự lật đổ Thủ tướng Hun Sen trong clip trên.

Người đàn ông xuất hiện trong clip đảo chính

Theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia - Đại tướng Chhum Socheat, nhân vật trong đoạn clip kêu gọi đảo chính có tên là Som Vichea, nhưng không tiết lộ về nơi ở hay công việc của người này.

Phát ngôn Cảnh sát quốc gia Campuchia - Tướng Kirt Chantharich đã kêu gọi "cộng đồng facebook cần hết sức lưu ý, không chia sẻ tuyên bố kế hoạch đảo chính", làm như vậy là ủng hộ cho đảo chính.

Cùng ngày, Mặt trận Giải phóng Dân tộc Khmer, trụ sở tại Đan Mạch đã ra tuyên bố khẳng định người xuất hiện trong clip là thành viên của của họ nhưng bác bỏ việc kêu gọi đảo chính và cho rằng đây chỉ là việc làm quá khích của một cá nhân.

Sau khi theo dõi sát vụ việc trên, ngày 22/7, nhà khoa học chính trị Nga, Giáo sư-tiến sĩ khoa học Vladimir Kolotov cho rằng Campuchia không phải là ngoại lệ. Ở nhiều quốc gia, các thế lực thù địch nước ngoài đang tìm cách đưa những phần tử do họ điều khiển lên nắm quyền. Đó là những gì đã xảy ra ở Ukraina, những gì mà người ta đang cố làm ở Syria hay Thổ Nhĩ Kỳ. Giống như cả khu vực Đông Nam Á, Campuchia đang ở vùng chịu áp lực địa chính trị từ Trung Quốc và Mỹ. Và áp lực này bắt đầu nhấn vào trước tiên ở những quốc gia có vấn đề về độ bền vững.

"Trong lịch sử Campuchia đã từng có cuộc đảo chính do Mỹ tổ chức, đưa tướng Lon Nol lên nắm quyền. Đã có cả cuộc đảo chính do phía Trung Quốc thực hiện-chúng ta còn nhớ chế độ khát máu của Pol Pot -Ieng Sary, khi đất nước này thực sự trở thành vùng bảo hộ của Trung Quốc. Chúng ta còn nhớ Hội nghị thượng đỉnh ASEAN thất bại đầu tiên trong lịch sử của Hiệp hội này, khi Campuchia dưới sức ép của Bắc Kinh đã phá ngang việc thông qua Tuyên bố chung về Biển Đông. Mới đây nhất, dưới áp lực của Trung Quốc, Campuchia phát biểu ủng hộ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông"- giáo sư Kolotov nhận định.

Theo quan điểm của ông Kolotov, cả Trung Quốc và Mỹ đều quan tâm sao cho quyền lực về tay nhân vật do họ điều khiển hoàn toàn. Mỹ không hợp ý bởi thực trạng gia tăng vị thế của Trung Quốc tại khu vực Đông Nam Á. Chính điều này cắt nghĩa cho thái độ cứng rắn của Washington với tình hình Biển Đông, chứ không phải là lý tưởng trừu tượng về tự do lưu thông hàng hải tại khu vực. Ở Campuchia, ảnh hưởng của Trung Quốc vẫn khá mạnh, và mục tiêu của Mỹ là chống lại. Đất nước này đang ngày càng biến thành sàn đấu địa chính trị giữa Washington và Bắc Kinh.

"Tôi có ấn tượng rằng bây giờ ở Campuchia không có nỗ lực đảo chính thực tế nhưng hiện hữu nỗ lực để kiểm nghiệm khả năng hành động của chính quyền trong trường hợp xảy ra đảo chính. Để dần tới lúc đó sẽ vô hiệu hóa sức mạnh của chế độ hiện nay, phá vỡ uy tín của lực lượng trung thành với chế độ. Tuy nhiên, nếu xảy ra cuộc đảo chính thực sự thì chắc chắn nó sẽ dẫn đến gia tăng các quá trình bất ổn trong khu vực Đông Nam Á. Bởi chính sự duy trì hòa bình và ổn định vài thập kỷ qua đã cho phép khu vực này thực hiện bước nhảy vọt khổng lồ về kinh tế"-giáo sư Kolotov kết luận.