Ung thư là bệnh mạn tính, theo GLOBOCAN 2020, mỗi năm Việt Nam ước tính có hơn 182.000 ca ung thư mới mắc, hơn 122.000 ca tử vong và hiện có khoảng hơn 353.000 người đang sống chung với bệnh ung thư. Nhiều người bệnh ung thư quan tâm, lo lắng đến nguy cơ mắc Covid-19, việc chỉ định tiêm vắc xin Covid-19 trên bệnh nhân ung thư như thế nào, liệu tiêm vắc xin trong khi đang điều trị với các thuốc hóa chất, nội tiết, thuốc điều trị đích, thuốc miễn dịch có đem lại kết quả phòng bệnh Covid-19 không, và liệu tiêm vắc xin có ảnh hưởng đến quá trình điều trị ung thư hay không…?

TS.BS Nguyễn Tiến Quang, Bí thư Đảng ủy Chủ tịch Hội đồng quản lý Bệnh viện K

Trả lời vấn đề này, TS.BS Nguyễn Tiến Quang, Chủ tịch Hội đồng quản lý Bệnh viện K cho biết, “tính đến nay chưa có dữ liệu nào cho thấy vắc xin Covid-19 không hiệu quả và thiếu an toàn trên bệnh nhân ung thư”. Theo BS Quang, bệnh nhân ung thư hệ thống miễn dịch cơ thể suy giảm, tình trạng dinh dưỡng và sức khoẻ kém hơn do ảnh hưởng của bệnh ung thư và các phương pháp điều trị tích cực bệnh ung thư. Do vậy bệnh nhân ung thư cũng như các bệnh nhân có các bệnh lý nền khác, nằm trong nhóm khuyến cáo tiêm phòng Covid. Các chuyên gia đưa ra giả thuyết hiệu quả của vắc xin Covid-19 có thể giảm ở bệnh nhân đang bị ức chế/suy giảm miễn dịch, nhưng nếu được tiêm vắc xin có thể làm giảm nhẹ triệu chứng hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh nếu mắc Covid-19.

TS.BS Nguyễn Tiến Quang cũng cho rằng, bệnh nhân ung thư đang điều trị, kết thúc điều trị có thể được tiêm vắc xin Covid-19 miễn người bệnh không có chống chỉ định hay dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc. Tiêm phòng không làm ảnh hưởng đến liệu trình điều trị ung thư cũng như không giảm hiệu quả của vắc xin. Đối với những bệnh nhân hóa trị phác đồ đa thuốc, liều cao hoặc ghép tế bào gốc tạo máu, khuyến cáo nên trì hoãn tiêm chủng vắc xin Covid-19 dựa trên dữ liệu cho thấy hầu hết các loại vắc xin chủng ngừa các bệnh có hiệu quả hạn chế trong thời gian bệnh nhân bị ức chế miễn dịch nhiều nhất. Bệnh nhân đang điều trị corticorsteroid, cũng là một liệu pháp ức chế miễn dịch, có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin Covid-19, do vậy cần thảo luận với bác sĩ điều trị về thời gian phù hợp có thể tiêm vắc xin. Nhìn chung các bác sĩ sẽ cân nhắc tình hình dịch bệnh tại mỗi địa phương, tình trạng bệnh ung thư và ảnh hưởng của việc tạm ngừng các phương pháp điều trị ung thư trên từng người bệnh cụ thể để quyết định có tiêm vắc xin ngay hay trì hoãn.

Bênh nhân ung thư đang điều trị tại Bệnh viên K, cơ sở Tân Triều

Đối với bệnh nhân đang sử dụng các thuốc nội tiết như tamoxifen, anastrozol, letrozol, exemestane, thuốc đồng vận LHRH, các thuốc kháng androgen… trong ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt có thể tiêm phòng vắc xin Covid-19 mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của vắc xin.

Tất cả các bệnh nhân ung thư có tiền sử dị ứng, sốc phản vệ với các thuốc điều trị ung thư, cần tham khảo chuyên gia dị ứng về việc tiêm vắc xin Covid-19.

Đối với bệnh nhân ung thư đang xạ trị, có thể tiêm phòng vắc xin sớm mà không cần tạm ngừng quá trình xạ trị.

Đối với bệnh nhân phẫu thuật liên quan đến ung thư, vì tiêm vắc xin có thể gây sốt trong vòng 24-48h đầu nên tốt nhất tiêm vắc xin vài ngày trước khi tiến hành phẫu thuật. Bệnh nhân có chỉ định cắt lách nên có kế hoạch tiêm vắc xin mũi đầu tiên ít nhất 2 tuần trước khi tiến hành cắt lách nếu có thể.

Bệnh nhân ung thư vú đang có kế hoạch phẫu thuật tuyến vú và vét hạch nách, nên tiêm vắc xin ở tay đối diện vì sau khi tiêm vắc xin có thể xuất hiện phản ứng tại hạch.

Đến nay chưa có vắc xin nào chứng minh hiệu quả tuyệt đối, do vậy ngay cả khi đã được tiêm vắc xin Covid-19 người bệnh ung thư vẫn phải thực hiện nghiêm ngặt các nguyên tắc phòng chống Covid-19 được khuyến cáo tại mỗi thời điểm dịch bệnh - TS.BS Nguyễn Tiến Quang cho biết thêm.