Ngoại trưởng Nga, Serguei Lavrov, ngày 18/1/2019, cho biết Moscow chấp thuận các quan sát viên của Pháp và Đức đến giám sát eo biển Kerch, nối Biển Đen và Biển Azov.

Đây là nơi xảy ra một vụ va chạm giữa Nga và Ukraine hồi cuối tháng 11/2018 dẫn đến việc Nga bắt giữ 3 tầu chiến Ukraine và 24 thủy thủ.

Với Kiev, thông báo trên của Ngoại trưởng Nga là chưa đủ. Ukraine muốn gửi các quan sát viên cùng tham gia với Pháp và Đức đến eo biển Kerch, một hình thức qua đó Ukraine hợp pháp hóa chủ quyền lãnh thổ tại Crimea. Nhưng cả Pháp và Đức đã không muốn cho Ukraine tham gia vào dự án này.

Tàu chiến Ukraine tại cảng Mariupol

Ukraine còn đã đề nghị phương Tây đưa các nhà quan sát lên cả các tầu chiến của nước này, nhằm giúp họ có thể đi vào vùng Biển Azov. Kiev thậm chí còn đề nghị lực lượng quân đội NATO đến trấn giữ ngoài khơi bán đảo Crimea. Hiện chỉ có vài chiếc tầu chiến của Anh và Mỹ đã tiến hành nhiều cuộc tuần tra.

Phương Tây không chấp nhận những lời đề nghị trên, bởi lẽ có nhiều rủi ro hiển nhiên.

Theo giới phân tích, sáng kiến Pháp – Đức đưa quan sát viên tới eo biển Kerch cũng không giải quyết được một trong những vấn đề quan trọng nhất sau vụ leo thang căng thẳng hồi tháng 11/2018: chưa một ai trong số 24 thủy thủ Ukraine, bị xem như là tù binh chiến tranh, đã được thả khỏi các nhà tù của Nga. Do vậy, sự hiện diện đơn thuần của các nhà quan sát tại eo biển Kerch sẽ chẳng làm thay đổi được điều gì cả.

Ngày 25/11/2018, ba tàu của Hải quân Ukraine Berdyansk, Nikopol và Yana Kapa, vi phạm Điều 19 và 21 của Công ước Liên Hiệp Quốc, vượt qua biên giới biển của Nga một cách bất hợp pháp. Các tàu này không tuân theo các yêu cầu chính đáng của chính quyền Nga.

Nga quyết định sử dụng vũ khí. Cả ba con tàu đều bị bắt giữ cách bờ biển Nga khoảng 20 km. Nga đã khởi tố vụ án hình sự vi phạm biên giới quốc gia.

Mỹ và Liên minh châu Âu đã yêu cầu phía Nga thả người. Điện Kremlin từ chối và nói rằng điều đó không thể đứng cao hơn hệ thống tư pháp Nga.

Từ sau sự cố trên, Ukraine nhiều lần đe dọa sẽ đưa tàu chiến trở lại eo biển Kerch nhưng họ chưa hề biến lời nói thành hành động. Bộ Ngoại giao Nga nói rằng ý định của Ukraine muốn điều tàu chiến trở lại thông qua eo biển Kerch là “hành động khiêu khích”.

Tướng tình báo Ukraine hiến kế cho tàu chiến vượt qua eo biển Kerch

Tướng Ukraine nêu khả năng xảy ra chiến tranh với Nga

Hải quân Mỹ đổ bộ vào Biển Đen thách thức Nga

Dòng chảy Phương Bắc-2 đang “giết dần giết mòn” Ukraina