Năm 2018, việc thoái vốn mới thực hiện được tại 54 doanh nghiệp. Những tháng đầu năm nay, chưa có doanh nghiệp nào thực hiện thoái vốn, chưa kể 127 doanh nghiệp đọng lại từ năm 2018 đều phải khẩn trương thoái vốn. Với tiến độ chậm như hiện nay thì đến hết năm 2020 việc hoàn thành cổ phần hóa và thoái vốn theo kế hoạch của Chính phủ và thực hiện theo Nghị quyết số 12 của Ban Chấp hành Trung ương thì cần phải có những giải pháp dứt điểm và quyết liệt.

Quá trình cổ phần hóa và thoái vốn tại DNNN đang hết sức chậm chạp

Lý do chính làm cho quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước chững lại, theo ĐBQH Nguyễn Quốc Bình, là việc đánh giá lợi thế quyền thuê đất theo Nghị định số 32 năm 2018 của Chính phủ, cơ quan có thẩm quyền xác định giá đất là UBND các tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp cổ phần hóa và thoái vốn đa số có đất tại nhiều tỉnh thành. Quá trình các địa phương xác định giá đất kéo dài rất lâu vì đây là vấn đề khá nhạy cảm nên đa số các cơ quan chức năng tại các địa phương lại chờ hướng dẫn từ các bộ, ngành, Trung ương. Nhưng vấn đề không phải vì doanh nghiệp tiến hành cổ phần hóa và thoái vốn chậm, mà vì các cơ quan chính quyền làm chậm. Tuy nhiên, trách nhiệm này cũng chưa được làm rõ.

“Việc chậm trễ trong cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước gây ra thiệt hại không nhỏ cho nhà nước và doanh nghiệp. Do vậy, tôi đề nghị Chính phủ cần có giải pháp đột phá quyết liệt để tháo gỡ nút thắt, vướng mắc hiện nay bằng những hướng dẫn cụ thể, công khai tiến độ triển khai, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, trước tiên là của người đứng đầu, để Quốc hội, cử tri theo dõi, giám sát" - đại biểu kiến nghị.

Liên quan đến vấn đề đấu giá đất tại địa phương, ĐBQH Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) cũng nêu ý kiến. Theo đại biểu Diến, việc quy định tiền thu từ đấu giá đất sử dụng vào cân đối ngân sách và để lại địa phương chi cho đầu tư phát triển đã tạo sự chủ động trong khai thác nguồn lực tại chỗ nhằm đầu tư cho nhiều công trình phục vụ triển kinh tế - xã hội xây dựng nông thôn mới và thực hiện giảm nghèo bền vững của các vùng miền.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, cần phải siết lại ngay những kẽ hở trong đấu giá, khai thác nguồn lực từ đất, bảo đảm đúng giá trị, công bằng, minh bạch, không tạo ra thị trường bong bóng bất động sản.

“Thực tế cho thấy, cuộc đấu giá nào cũng đúng thủ tục, quy định bảo đảm để trình với các cơ quan chức năng. Nhưng các liên minh liên kết của các doanh nghiệp, các nhà đầu tư lớn, chủ yếu là các nhà đầu tư có nhiều mối quan hệ thường trúng các lô đất vàng của địa phương thì cử tri có quyền đặt câu hỏi đã đủ thủ tục, đúng quy trình nhưng có đúng pháp luật hiện hành hay không? Có thất thoát nguồn thu hay không?” - đại biểu đặt nghi vấn và kiến nghị “rất cần sự vào cuộc của các cơ quan chức năng nhằm ngăn chặn những vi phạm trong đấu giá đất để phát huy hiệu quả nguồn lực khai thác từ đất, hạn chế đầu tư dàn trải”.

"Tôi đề nghị quy định bổ sung trong Nghị quyết dự toán chi ngân sách năm 2020 với nội dung chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách địa phương được thu từ đấu giá đất, chỉ ưu tiên đầu tư các công trình trọng điểm của địa phương và phải được HĐND các cấp phê duyệt" - ĐB Diến nhấn mạnh.

Đức Minh

755 doanh nghiệp Nhà nước đã cổ phần hóa nhưng... chưa chịu lên sàn

Đẩy mạnh quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa DNNN

PGS.TS Trần Đình Thiên: Cổ phần hóa DNNN chưa gắn với giảm sở hữu Nhà nước