Tài chính - ngân hàng là lĩnh vực xuất hiện nhiều tin đồn nhất.

Tin đồn được hiểu là những thông tin truyền miệng và nó có thể là thật nhưng cũng có thể là không. Đặc biệt, những thông tin kiểu này thường không có dữ liệu kiểm chứng mà nó chỉ được khẳng định bởi một nhóm người. Tin đồn phát tán theo cơ chế cũng hết sức đơn giản là truyền tai hoặc phát tán trên các diễn đàn mạng theo kiểu "1 đồn 10, 10 đồn 100..." và cứ thế, thông tin đồn được truyền tải rộng rãi trong xã hội. Khả năng lan truyền của tin đồn phụ thuộc vào tính hấp dẫn, độ “nóng” của vấn đề mà tin đồn đó chứa đựng đối với các tổ chức, cá nhân tiếp nhận.

Với cơ chế và với tính đặc thù như trên, tin đồn thường nhắm đến các thị trường có tính “nhạy cảm” cao như thị trường chứng khoán, tài chính – tiền tệ, bất động sản... và đặc biệt là hướng tới một số nhân vật có ảnh hưởng trong xã hội, một số dự án, doanh nghiệp hoặc những vụ việc đang thu hút được sự quan tâm của dư luận xã hội. Trong khi đó tâm lý nhà đầu tư khi tham gia những thị trường hoặc có hoạt động liên quan đến những dự án, doanh nghiệp này thường khá mơ hồ, khả năng nhận định, đánh giá dựa trên các phân tích dữ liệu kinh tế lại hạn chế. Theo giới chuyên gia, chính những yếu tố này đã giúp tin đồn, dù đã được các cơ quan quản lý cảnh báo, nhiều vụ được xác định là “tin vịt” và nhà đầu tư đã thiệt hại hàng chục tỷ đồng, vẫn có đất sống và xuất hiện ngày càng nhiều.

Chúng ta không khó để bắt gặp những câu chuyện kiểu như vậy.

Ví như tin đồn Tổng giám đốc ACB Phạm Văn Thiệt bỏ trốn lan truyền ngày 13/10/2003 chẳng hạn. Sau khi thông tin này được phát tán, lượng khách hàng đến các điểm giao dịch của ACB và nhiều các ngân hàng khác rút tiền tăng mạnh. Tính chất nghiêm trọng của việc này khiến ông Lê Đức Thuý – khi đó là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phải bay vào thành phố Hồ Chí Minh trực tiếp xử lý và ông Phạm Văn Thiệt cùng với ông Trần Mộng Hùng - Chủ tịch Hội đồng Quản trị ACB khi đó công khai xuất hiện trước công chúng.

Hay như năm 2013, thông tin Ngân hàng Nhà nước chuẩn bị điều chỉnh tỉ giá đã cộng hưởng với tin “vịt” ông Trần Bắc Hà, khi đó là Chủ tịch BIDV, bị bắt đã gây lên một cơn “địa trấn” thực sự trên thị trường tài chính – ngân hàng.

Theo tính toán của giới chuyên gia, tại thời điểm 2 thông tin trên xuất hiện, khoảng 1,6 tỉ USD đã “bốc hơi” khỏi thị trường chứng khoán. Bản thân ông Trần Bắc Hà ngay trong lần xuất hiện trên các phương tiện truyền thông sau thông tin bị bắt cũng khẳng định: Những kẻ tung tin đồn đã kiếm được khoảng 500 – 700 tỉ đồng.

Nhưng trên thực tế, sau gần 4 tháng điều tra, cơ quan điều tra đã xác định đây là tin đồn do một nhóm đối tượng là nhà đầu tư nhỏ lẻ, tham gia đầu tư chứng khoán dựng lên. Kết quả điều tra cho thấy, động cơ của các đối tượng này không phải phá hoại mà có mục đích vụ lợi về kinh tế. Mặt khác, các đối tượng này bị ảnh hưởng bởi các diễn đàn mạng phản động, những thông tin trái chiều về tình hình thay đổi nhân sự cấp cao của Đảng và Nhà Nước; đồng thời muốn tỏ ra là người thạo tin nên đã tung tin đồn gây sự chú ý trên các diễn đàn mạng.

Công ty cổ phần May Lê Trực, chủ đầu tư toà nhà 8B Lê Trực, hoàn toàn không liên quan và có cổ đông nào là người Trung Quốc.

Một điển hình khác đó tin đồn xung quanh vụ toà nhà 8B Lê Trực do Công ty CP May Lê Trực xuất hiện cuối năm 2015. Giữa lúc dư luận xã hội, các cơ quan quản lý đang hướng sự chú ý các vấn đề xung quanh dự án này thì một loạt thông tin đồn thổi cho rằng dự án này có cổ phần của vị này, tướng kia, và nghiêm trọng hơn là cho rằng dự án là của Trung Quốc, chủ đầu tư nhận tiền từ Trung Quốc... bỗng nhiên xuất hiện.

Ngay sau khi xuất hiện, thông tin này đã tạo những hiệu ứng vô cùng tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp. Nó không chỉ tạo làn sóng phản ứng trong dư luận xã hội mà còn khiến các cơ quan quản lý, thậm chí ngay cả với những cán bộ lãnh đạo cấp cao của TP Hà Nội có cái nhìn không khách quan, gây tâm lý e dè trong quá trình xử lý vụ việc.

Trong một cuộc trao đổi với báo chí, ông Lê Văn Hùng - Phó Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần May Lê Trực khi đề cập đến những tin đồn này đã khẳng định: Công ty cổ phần May Lê Trực là doanh nghiệp Nhà nước được cổ phần hoá từ năm 1999 và hoàn toàn không liên quan và không có cổ đông nào là người Trung Quốc. Thông tin toà nhà 8B Lê Trực có quan chức nọ kia đầu tư vào cũng hoàn toàn là bịa đặt.

Được biết, Công ty CP May Lê Trực – chủ đầu tư toà nhà 8B Lê Trực – có các cổ đông và phần lớn người lao động là thương binh, cựu chiến binh, thân nhân gia đình liệt sỹ, người có công với cách mạng, có nhiều cống hiến cho tổ quốc.

Khẳng định như vậy, ông Hùng cũng đặt nghi vấn không loại trừ có người đã cố tình “té nước theo mưa”, tung những tin đồn trên với ý đồ cạnh tranh không lành mạnh trên thương trường.

Nói vậy để thấy rằng, tin đồn thực sự đang là một vấn đề lớn và đã gây ra những hệ quả nghiêm trọng với không chỉ nền kinh tế mà với không ít doanh nghiệp. Từ thực tế này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong khuyến nghị, trước những tin đồn, nhà đầu tư và những người có liên quan cần phải xác minh, tìm hiểu thông tin theo các kênh chính thống trước khi đưa quyết định cuối cùng. Đặc biệt, theo vị chuyên gia này thì bản thân nhà đầu tư cần phải tranh bị cho mình những kiến thức cần thiết để đưa ra nhận định, đánh giá hay phán đoán chính xác nhất về tin đồn.

Hà Lê

	Thông tin lại về buổi hoà giải ly hôn của vợ chồng ông chủ cà phê Trung Nguyên
	Nói thẳng vụ 8B Lê Trực: Tại sao không phạt cho tồn tại?
	Không thể “trăm dâu đổ đầu” doanh nghiệp
	Bầu Đức bác tin đồn hủy niêm yết trong bối cảnh giá cổ phiếu lao dốc