Tổng thống Obama đọc Thông điệp Liên bang tại Quốc hội hôm 12/2/2013

Bốn nội dung chính của bài diễn văn về Thông điệp Liên bang là nhập cư, biến đổi khí hậu, kiểm soát súng ống và phục hồi kinh tế.

Mở đầu bài Thông điệp Liên bang, Tổng thống Obama mượn lời của Tổng thống John F. Kennedy 61 năm trước: “Hiến Pháp quy định Hành pháp và Quốc hội không phải là đối thủ về quyền lực mà là đối tác cho tiến bộ...” để nói rằng “nhờ sự dũng cảm và quyết tâm của dân chúng Mỹ, tôi có rất nhiều tiến bộ để báo cáo với quý vị đêm nay”.

Tổng thống Mỹ kêu gọi Quốc hội hãy vượt qua những chia rẽ, bất đồng để thông qua các đạo luật về nhập cư, về kiểm soát việc sử dụng súng ống, về phục hồi kinh tế và về thay đổi khí hậu. Trên điểm cuối cùng này, ông Obama đã cảnh cáo rất rõ ràng: “Nếu Quốc hội không hành động, thì bản thân tôi sẽ hành động”.

Nằm trong tầm ngắm của ông dĩ nhiên là đảng Cộng hòa, đã bị phe Dân chủ tố cáo là đã ngăn chặn mọi đối thoại ở Quốc hội, nhất là trên vấn đề thâm thủng ngân sách và những khoản cắt giảm chi tiêu đáng kể vào đầu tháng 3/2013. Ông Obama khẳng định là nếu từ nay đến đó mà không đạt được một thỏa thuận nào, thì “đó sẽ là một điều rất tệ hại”.

Ngay đoạn đầu của bản Thông điệp Liên bang, Tổng Thống Obama nhắc lại những việc đã làm được sau một thập kỷ chiến tranh và cuộc khủng hoảng kinh tế đã vượt qua khỏi. Theo lời ông: “Nền kinh tế của Mỹ đã tạo ra được 6 triệu việc làm. Chúng ta mua nhiều xe Mỹ hơn 5 năm trước và ít dầu lửa ở nước ngoài hơn 20 năm trước. Thị trường địa ốc đã hồi phục. Thị trường chứng khoán phát triển lại. Giới tiêu thụ, khách hàng, chủ nhà, được bảo vệ vững vàng chưa từng thấy”.

Người ta có thể nhận thấy sự thắng cử nhiệm kỳ thứ nhì rõ ràng đã khiến Tổng thống Obama vững tin hơn trong lúc nói chuyện, khác với ngôn ngữ phải biện bạch bào chữa ở thời gian tranh cử. Rồi từ đó ông chuyển sang thực tế là còn nhiều việc cần phải làm, bao gồm tình trạng nhiều người chưa có công việc đầy đủ toàn thời gian, lương bổng và thu nhập chỉ mới thay đổi chút ít.

Tổng thống dành một đoạn dài nói về ngân sách trong đó ông cho rằng cần sự hợp tác lưỡng đảng. Ông phàn nàn về việc một số nhà lập pháp đề nghị tránh cắt giảm ngân sách quốc phòng nhưng lại cắt giảm các chương trình giáo dục, an sinh xã hội, Medicare. Ông cổ vũ kế hoạch cải tổ thuế và tạo thêm việc làm, không quên đề cao sự chú trọng đến đối tượng là thành phần trung lưu đúng như mọi người đã dự đoán.

Tổng thống Mỹ cũng kêu gọi hai đảng thể hiện một sự đoàn kết thiêng liêng trong Quốc hội để cải tổ hệ thống nhập cư ở Mỹ. Ông kêu gọi: “Hãy chuyển đến cho tôi một đạo luật cải tổ toàn diện, tôi sẽ ký (ban hành) ngay lập tức”.

Barack Obama cũng có những lời lẽ tương tự trên vấn đề súng ống. Đây là chủ đề hàng đầu mà ông buộc phải quan tâm trong nhiệm kỳ hai của mình. Hai tháng sau vụ thảm sát ở Connecticut, Tổng thống Mỹ đã dành phần cuối bài diễn văn cho chủ đề về súng đạn, khẳng định là nạn nhân các vụ nổ súng xứng đáng được Quốc hội quan tâm bỏ phiếu trên vấn đề này.

“Nếu quý vị bỏ phiếu ‘không’, đó là sự chọn lựa của quý vị. Nhưng những đề nghị này đáng được bỏ phiếu. Vì hai tháng sau Newtown, hơn một ngàn lễ sinh nhật, lễ trao bằng, lễ kỷ niệm đám cưới đã bị một viên đạn bắn đi từ một khẩu súng cướp đi khỏi cuộc sống chúng ta. Hơn một ngàn (người bị bắn chết)! Tất cả những người này đáng được Quốc hội quan tâm bỏ phiếu... Gaby Giffords, các gia đình ở Newtown, ở Aurora đều xứng đáng, các gia đình ở Oak Creek, Tucson, Blacksburg, vô số các cộng đồng đã gánh chịu nạn bạo động do súng đạn, tất cả đều đáng được Quốc hội bỏ phiếu”.

Năm nay, bản thông điệp của Tổng thống Obama nói về chính sách đối ngoại nhiều hơn những năm trước. Ông cho biết 30.000 quân Mỹ đã được triệt thoái khỏi Afghanistan và từ mùa xuân này quân đội Mỹ sẽ chỉ đảm trách nhiệm vụ yểm trợ để sang năm rút thêm 34.000 quân nữa. Theo ông, tình thế đã thay đổi không còn như thời gian 11/9/2001 nữa và Mỹ cần thích ứng với hoàn cảnh mới, giúp đỡ cho các quốc gia như Yemen, Somalia, Libya đi đến ổn định cũng như hỗ trợ cho đồng minh chống khủng bố như ở Mali. Cho rằng “thế giới ngày nay không chỉ có nguy hiểm mà còn có cơ hội”- Tổng thống Obama nêu lên sự quan tâm phát triển của Mỹ xuyên Thái Bình Dương cũng như xuyên Ðại Tây Dương.

Về Triều Tiên, Tổng thống Obama nói rằng nước này phải hiểu rằng họ chỉ có an ninh và thịnh vượng nếu đáp ứng các nghĩa vụ quốc tế, và những hành vi khêu khích giống như vụ thử hạt nhân mới đây chỉ càng làm họ cô lập thêm.

Tổng thống Obama nhắc lại lời kêu gọi một giải pháp ngoại giao cho chương trình hạt nhân của Iran.

Thông điệp Liên bang là bài diễn văn tổng thống đọc hàng năm trước phiên họp hỗn hợp của hai viện Quốc hội nhằm trình bày tình trạng của quốc gia và phác họa chương trình hành động cho thời gian sắp tới trong đó phải cần tới sự hợp tác của Quốc hội. Báo cáo thường niên này là một bổn phận của tổng thống được Hiến pháp quy định. Trong lịch sử, có những khoảng thời gian tổng thống không trực tiếp phát biểu mà gửi bản báo cáo qua Quốc hội nhưng từ nửa thế kỷ gần đây tổng thống đọc Thông điệp Liên bang trước cuộc họp hỗn hợp hai viện Quốc hội tại nghị trường của Hạ viện đã thành truyền thống. Từ 1968 thì dân chúng có thể trực tiếp theo dõi trên các hệ thống truyền hình toàn quốc.

Th.Long (Tổng hợp)