Trong những năm gần đây, giá vé máy bay trong dịp lễ, Tết luôn là một vấn đề nóng, khiến nhiều hành khách cảm thấy lo lắng về chi phí đi lại của mình. Một trong những nguyên nhân chính được các chuyên gia kinh tế chỉ ra là sự thiếu liên kết giữa ngành hàng không và ngành du lịch, cùng với sự thiếu hỗ trợ trong các chính sách thuế, phí.

Giá vé máy bay dịp lễ, Tết luôn tăng cao. Ảnh minh họa.

Nhiều tour du lịch trọn gói có giá ngang ngửa với giá vé máy bay

Theo ghi nhận, hiện vé máy bay trên website của các hãng, nhiều chặng bay nội địa đến điểm du lịch Đà Nẵng, Phú Quốc, Nha Trang dịp 30/4 - 1/5 gần kín chỗ. Giá vé máy bay hầu hết đều neo ở mức cao so với ngày thường.

Chẳng hạn, chặng TP HCM - Nha Trang, Đà Nẵng có giá 4,5 - 6 triệu đồng/chặng khứ hồi. Trong khi ngày thường bay chặng nay chỉ tốn khoảng 2,3 triệu đồng. Khách bay từ Hà Nội - Phú Quốc dịp lễ đang được hãng bay neo giá 7 - 12 triệu đồng/vé khứ hồi, trong khi ngày thường dao động 2,9 - 4 triệu đồng.

Chặng Hà Nội - Phú Quốc, giá vé máy bay khứ hồi đi ngày 27/4 đến 3/5 có giá 9-10 triệu đồng, cao hơn 1,5-2 triệu đồng so với tuần trước.

Với việc giá vé máy bay tăng cao, dự báo lượng du khách đi lại bằng đường hàng không tại một số điểm đến sẽ giảm mạnh so với mọi năm. Trong khi đó, khảo sát trên website của nhiều hãng lữ hành cho thấy giá tour được bán rẻ hơn giá vé máy bay khứ hồi.

Chẳng hạn, Công ty Vietravel vẫn còn nhận chỗ khách đặt tour trọn gói (đã gồm vé máy bay, ăn uống, khách sạn...) đi từ TP HCM sang Thái Lan 5 ngày 4 đêm ở mức 8,9 triệu đồng/khách.

Một vị khách đặt vé máy bay cho gia đình đi nghỉ dịp lễ cho biết, với một chuyến đi du lịch mà giá vé máy bay 5 - 6 triệu đồng là quá cao, trong khi nhiều tour du lịch trọn gói, đặc biệt là Thái Lan 4 - 5 ngày có giá ngang ngửa với giá vé máy bay.

Nhiều hành khách than trời vì giá vé máy bay quá cao. Ảnh minh họa.

Một doanh nghiệp du lịch ở Hà Nội cho biết, giá vé máy bay chiếm khoảng 40-60% trong cấu thành chi phí một sản phẩm du lịch. Vì vậy, giá vé máy bay duy trì ở mức cao trong thời gian qua vô hình chung đẩy mức giá các tour du lịch nội địa tăng theo. Điều này khiến các sản phẩm du lịch trong nước bị yếu thế so với các điểm đến du lịch khác trong khu vực.

Với khách du lịch từ hai đầu TPHCM và Hà Nội, hình thức du lịch đường bộ là giải pháp. Thời điểm này hạ tầng rất tốt. Khách dùng xe cá nhân di chuyển, đặt tất cả dịch vụ ăn uống, lưu trú và thậm chí là landtour qua công ty du lịch.

Trước thực trạng giá vé máy bay tăng cao, chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam nhìn nhận: "Thực tế, như đã theo dõi, một số điểm du lịch lớn như Phú Quốc đã bày tỏ lo ngại, với giá vé cao như vậy thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lượng khách đến hòn đảo này. Tương tự như vậy, một số vị trí khác thì cũng ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi du lịch của người dân và ảnh hưởng đến tổng chi tiêu của người dân cho du lịch".

Hiện du khách cũng ít mặn mà với các tour trong nước đi bằng đường hàng không do giá vé máy bay tăng cao. Thay vào đó, họ sẽ lựa chọn các tour nước ngoài, đặc biệt là tour sang các nước Đông Nam Á, Trung Quốc... có mức giá tương đương hoặc chỉ chênh lệch một vài triệu đồng.

Để thu hút khách du lịch, nhiều doanh nghiệp lữ hành đã tìm cách thích nghi. Những giải pháp như: không tăng giá phòng các khách sạn trong đợt lễ và không thu thêm bất kỳ phụ phí. Đồng thời, giới thiệu các gói nghỉ dưỡng dành cho nhóm khách gia đình, nhóm khách nghỉ dưỡng dài hạn với mức giá vô cùng ưu đãi và nhiều đặc quyền đi kèm.

“Hiện nay, giá vé máy bay đang khá cao nên phía doanh nghiệp sẽ đề xuất phương tiện di chuyển thay thế. Đồng thời, đối với khách quốc tế, doanh nghiệp cũng đang xúc tiến các thị trường Úc, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Ấn Độ...”, lãnh đạo một doanh nghiệp du lịch chia sẻ.

Cục Hàng không chỉ đạo "nóng"

Trước tình hình khan hiếm cũng như giá vé máy bay tăng cao, ngày 24/4/2024, Cục Hàng không Việt Nam có văn bản yêu cầu các hãng hàng không căn cứ nguồn lực và tối ưu hóa đội tàu bay để xem xét bổ sung ngay tải cung ứng trên các đường bay từ Hà nội, TP HCM đến các địa phương vào ngày 27/4 và từ các địa phương về Hà Nội, TP HCM ngày 1/5.

Động thái này nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng không dịp nghỉ lễ (từ 27/4 - 1/5), đặc biệt trước tình hình một số đường bay nội địa từ Hà Nội và TP HCM đến/đi từ các địa phương có tỷ lệ đặt chỗ từ 90-100% trong các ngày 27/4 và 1/5.

Cục Hàng không Việt Nam đề nghị các hãng hàng không khẩn trương thực hiện và báo cáo (nếu có) trong thời gian sớm nhất để được hướng dẫn, giải quyết khi thực hiện việc bổ sung tải cung ứng. Nhằm giải quyết vấn đề thiếu hụt máy bay hiện nay, Cục Hàng không Việt Nam đã chỉ đạo tăng tham số điều phối giờ hạ - cất cánh (slot) tại sân bay Nội Bài từ 37 chuyến/giờ vào khung giờ ban ngày lên mức tương ứng 42 chuyến/giờ và 30 chuyến giờ/vào khung giờ ban đêm lên mức 32 chuyến/giờ.

Về việc giá máy bay tăng cao trong thời gian qua, đặc biệt là dịp lễ 30/4 - 1/5 đã có nhiều ý kiến của phân tích chỉ ra nguyên nhân.

Giải thích lý do giá vé máy bay nội địa thậm chí cao hơn giá tour trọn gói đi một số quốc gia, giám đốc một doanh nghiệp du lịch cho rằng do những điểm đến này có sự liên kết chặt chẽ giữa hàng không - du lịch, chưa kể một số quốc gia cũng có chính sách trợ giá vé máy bay nhằm thu hút du khách.

Chẳng hạn, đầu tháng 4, Thái Lan quyết định hỗ trợ hãng bay giảm 3,8 - 14% giá vé với một số tuyến nội địa trong dịp lễ hội té nước Songkran. Các chặng bay giữa Bangkok và Chiang Mai, Krabi và Phuket được giới hạn ở mức 3.000 baht (hơn 2 triệu đồng) cho mỗi chuyến bay.

Các hãng bay này tung nhiều khuyến mãi, thậm chí giảm 15 - 20% giá vé nhằm thu hút đông khách du lịch từ Trung Quốc, Malaysia, Indonesia, Việt Nam... sang Thái Lan du lịch trong mùa lễ hội này.

Còn theo ông Đặng Ngọc Hòa - Chủ tịch HĐQT Vietnam Airlines, cứ 1% biến động tỉ giá, hãng này mất đi 300 tỉ đồng. Trong năm 2023, chỉ riêng biến động tỉ giá, hãng này đã lỗ tới 903 tỉ đồng. Ngoài ra, giá nhiên liệu tăng cũng ảnh hưởng chi phí đầu vào của các hãng bay.

Chăng hạn, vào thời điểm trước dịch, giá dầu 98 - 115 USD/thùng nhưng nay dao động 120 - 130 USD/thùng. Chi phí đầu vào tăng mạnh buộc hãng bay điều chỉnh giá vé nhưng vẫn nằm trong khung giá trần Nhà nước quy định. "Tuy nhiên, giá vé của ngày lễ 30/4 và cao điểm hè giá sẽ khác so với giá mùa thấp điểm", vị này nói.

Số lượng máy bay giảm cũng ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân. Đến nay đã có 22 máy bay được tháo động cơ theo diện triệu hồi của nhà sản xuất để sửa chữa. Ngoại trừ Vietnam Airlines và Vietjet, số lượng máy bay của ba hãng là Bamboo Airways, Vietravel Airlines và Pacific Airlines giảm từ 30 chiếc xuống còn sáu chiếc, trong đó Pacific Airlines không còn máy bay.

Ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam, cho biết việc thiếu máy bay diễn ra trên toàn cầu nên việc thuê tàu bay vừa khó, vừa cao giá. Cụ thể, trước Tết 2024, giá thuê máy bay Airbus A321 là 2.300 USD/giờ, đến nay mức giá đã chạm ngưỡng 4.000 USD/giờ. Dù vậy, các hãng cho biết rất khó thuê máy bay.