Ảnh: REUTERS/Anton Vaganov

Tờ Kommersant trích một lá thư của Phó Thủ tướng Alexander Novak gửi Tổng thống Vladimir Putin nói rằng Rosneft có thể được phép bắt đầu "các chuyến hàng đường ống dẫn khí thử nghiệm" đến châu Âu.

Tuy nhiên, Ông Novak nói thêm rằng Gazprom sẽ đóng vai trò là đại lý cho Rosneft để tránh sửa đổi luật hiện hành vốn chỉ cho phép Gazprom và các công ty con của Gazprom được xuất khẩu khí đốt qua đường ống của Nga.

Bộ Tài chính Nga cũng sẽ nghiên cứu sửa đổi Bộ luật thuế phù hợp với phương án Rosneft đề xuất – gắn thuế suất thuế khai thác tài nguyên (NDPI) với giá khí đốt giao ngay tại thị trường châu Âu.

Gazprom lâu nay vẫn làm ngơ trước các đề xuất cấp khí cho Châu Âu qua Nord Stream 2 của đối thủ khổng lồ Rosneft. Tuy nhiên, các quan chức Nga rõ ràng đã đứng về phía Rosneft - nhà sản xuất dầu lớn nhất của họ - trong nỗ lực chiếm thị phần đường ống xuất khẩu khí đốt Nord Stream 2 thuộc sở hữu của Gazprom, dự kiến sẽ được đưa vào vận hành trong quý IV.

Trong bối cảnh giá khí ở Châu Âu cao ngất ngưởng chưa từng thấy, Gazprom từ chối tăng xuất khẩu sang châu Âu trên mức hợp đồng để bơm thêm khí cho kho dự trữ ngầm theo nhu cầu ngày càng tăng của Châu Âu. Chủ tịch điều hành Gazprom, Alexey Miller, tuyên bố thiếu hụt gần 23 Bcm khí trước mùa đông sắp tới khó có thể được bổ sung.

Vào tháng 10, Gazprom chỉ đặt một phần ba công suất của Đường ống Yamal, chạy đến Đức qua Belarus và Ba Lan, bất chấp việc chứng nhận của Nord Stream 2 đang diễn ra ở Đức.

Gazprom cũng phớt lờ lời mời từ Ukraine bổ sung thêm một công suất 15 triệu mét khối khí đốt mỗi ngày qua Ucraine sang châu Âu trong tháng tới.

Căng thẳng khí đốt Châu Âu dẫn đến cáo buộc của Nghị viện châu Âu cho rằng Gazprom đã thao túng thị trường, gây ra cuộc khủng hoảng giá khí đốt ở lục địa này.

Do quan điểm Rosneft và Gazprom hoàn toàn đối lập trong vấn đề xóa bỏ độc quyền truy cập hệ thống đường ống xuất khẩu khí đốt, quyết định cuối cùng sẽ do Tổng thống V. Putin đưa ra.

Theo phương án Rosneft trình lên, việc cho phép Rosneft tham gia xuất khẩu khí đốt 10 tỷ m3/năm sẽ đem lại nguồn thu bổ sung cho ngân sách lên tới 210 tỷ rúp (gần 3 tỷ USD), bao gồm 800 triệu USD thuế NDPI (Rosneft dự kiến nộp thuế cao gấp gần 4 lần Gazprom, ở mức 67,5 USD/1000m3), 1,4 tỷ USD thuế xuất khẩu và 700 triệu USD thuế thu nhập doanh nghiệp và cổ tức. Ngoài ra, có thể giải quyết vấn đề chống độc quyền mà EU bấy lâu lo ngại, cho phép sử dụng 100% công suất đường ống Nord Stream 2 và nhánh kéo dài OPAL tại Đức.

Tuy nhiên, việc phá vỡ thế độc quyền xuất khẩu Gazprom và mở rộng quyền truy cập đối với các nhà sản xuất độc lập (Novatek, Lukoil) có thể dẫn đến cạnh tranh về giá và gây thiệt hại cho lợi ích quốc gia nói chung.

Phó Thủ tướng Novak cũng cảnh báo rằng giá giao ngay tại châu Âu có thể giảm nhanh chóng trong năm tới, do đó xóa bỏ nguồn thu ngân sách dự kiến ​​cao hơn từ xuất khẩu khí đốt của Rosneft.