Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông là một tổ chức Phi chính phủ, thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam được thành lập năm 2001. Trong suốt 18 năm qua, Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông đã tập hợp và huy động được sự tham gia của nhiều nhà khoa học và trí thức các thế hệ, có nhiều đóng góp trong công tác nghiên cứu cũng như đề xuất các chính sách, giải pháp đối với Đảng và nhà nước về phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Thượng tướng Nguyễn Văn Hưởng - Giám đốc Chi nhánh Hà Nội, Tổng biên tập Tạp chí khoa học của Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông phát biểu tại Lễ ra mắt

Chi nhánh Hà Nội - Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông được thành lập theo Quyết định số 73/LHHVN ngày 22/02/2018 của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, và Quyết định số 18/QĐ-2018 ngày 22/02/2018 của Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông. Với Trung tâm tư liệu khổng lồ cùng những hiện vật chiến tranh quý báu, Chi nhánh được kỳ vọng trở thành địa chỉ đáng tin cậy với nhiệm vụ sưu tầm các tư liệu về lịch sử, chiến tranh, kinh tế, chính trị, xã hội, quan hệ quốc tế… của Việt Nam ở cả trong và ngoài nước, nghiên cứu, khai thác các tư liệu để tư vấn cho các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội về chính trị, đối ngoại, kinh tế, xã hội; đồng thời phản bác những quan điểm không phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; công bố các dữ liệu, các sự kiện, hình ảnh liên quan tới lịch sử và chiến tranh Việt Nam; tổ chức cho độc giả tiếp cận và nghiên cứu tư liệu (sách, phim tài liệu, hình ảnh liên quan tới lịch sử và chiến tranh Việt Nam; xây dựng và phát triển mối quan hệ giao lưu, hợp tác nghiên cứu với các cơ quan, các tổ chức, các đối tác uy tín ở trong và ngoài nước quan tâm tới Việt Nam; tổ chức các cuộc hội thảo, trao đổi thông tin khoa học với các cá nhân, tổ chức trong nước và ngoài nước theo quy định của pháp luật.

Các khách mời tham quan và nghe giới thiệu về các kỷ vật của những người lính Việt Nam hy sinh trong chiến tranh được trưng bày tại Trung tâm Tư liệu

Hiện tại, Trung tâm Tư liệu của Chi nhánh đang sở hữu trên 10.000 cuốn sách và hàng triệu loại tài liệu nói về cuộc chiến tranh Việt Nam của các cơ quan trọng yếu của chính phủ Hoa Kỳ, cùng hàng nghìn bản đồ cổ về Việt Nam để Viện và Tạp chí của Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông nghiên cứu về lịch sử, cương thổ, về các cuộc chiến tranh Việt Nam và những vấn đề khác, được sưu tầm ở Hoa Kỳ, Pháp và một số nước Châu Á từ nhiều năm nay, chuyển về Việt Nam, phục vụ cho việc nghiên cứu của các cơ quan Đảng và Nhà nước về chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng.

Các đại biểu tham qua khu vực lưu trữ, bảo quản các sách, tài liệu của Trung tâm Tư liệu

Sự phong phú của các nguồn tài liệu là điểm đặc sắc của sưu tập của Trung Tâm. Phần lớn các tư liệu hiện có (chủ yếu viết bằng tiếng Anh) được thu thập từ các văn khố, các cơ quan chính phủ và tổ chức có liên quan trực tiếp đến cuộc Chiến tranh Việt Nam, giúp cho độc giả tiếp cận được các cái nhìn từ nhiều phía. Bên cạnh các tư liệu về lịch sử Chiến tranh Việt Nam, Trung tâm còn sưu tập và lưu trữ các ấn phẩm, phim ảnh, bản đồ, báo chí, vi phim v.v… liên quan đến Việt Nam nói chung, các ngành khoa học tổng quát khác (khoa học chính trị, lịch sử, địa lý, nhân học), nghiên cứu khu vực học (Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Trung Quốc, khu vực ASEAN…), các loại tự điển, tác phẩm văn học, hội họa, … bằng tiếng Việt, Anh, Pháp và một số ngoại ngữ khác.

Khu vực trưng bày các kỷ vật liên quan đến Chiến tranh Việt Nam

Có thể nói, đây là kho tư liệu khổng lồ và “độc nhất vô nhị” trong giới sưu tầm hiện nay. Một trong những điều đáng chú ý là khi sưu tầm các loại sách – tài liệu ở Hoa Kỳ, ban lãnh đạo Chi nhánh Hà Nội, Viện Nghiên cứu và phát triển Phương Đông đã sưu tầm và đưa về nước nhiều hiện vật của chiến sĩ ta hy sinh ở chiến trường miền Nam, lính Mỹ đã lấy đưa về Mỹ làm kỷ vật của họ; gồm các loại quân trang, quân dụng, ảnh, sổ tay, nhật ký công tác, thư gửi gia đình… Đặc biệt là lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam cắm ở Cố đô Huế mà lính Mỹ đã lấy trong cuộc Tổng tấn công mùa xuân năm 1968; và lá cờ chiến thắng của Sư đoàn 320 đã bị bom đạn phá nát một phần. Những hiện vật hiện đang được lưu giữ, trưng tại Trung tâm tư liệu của Viện là những kỷ vật vô giá mang ý nghĩa chính trị, tình cảm rất sâu sắc đối với những chiến sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc.

Lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam cắm ở Cố đô Huế mà lính Mỹ đã lấy trong cuộc Tổng tấn công mùa xuân năm 1968

Cũng nhân dịp này, Chi nhánh Hà Nội cũng tổ chức ra mắt Tạp chí Phương Đông – cơ quan ngôn luận của Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông. Tạp chí hướng tới mục đích trở thành diễn đàn khoa học trên các lĩnh vực liên quan đến mọi mặt của đời sống, đặc biệt về chính trị, văn hóa, lịch sử, hoạt động kinh tế trong và ngoài nước, phản biện trước những vấn đề nóng bỏng của thời cuộc. Đồng thời, đây cũng là cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, là cái nhìn xuyên suốt và đa chiều đối với các giá trị văn hóa Phương Đông nói chung và truyền thống, bản sắc văn hoá Việt Nam nói riêng. Tạp chí Phương Đông cũng là địa chỉ công bố các đề tài khoa học công nghệ phục vụ cho phát triển đất nước.

Các đại biểu khách mời chụp ảnh lưu niệm tại lễ ra mắt Chi nhánh Hà Nội của Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông và Tạp chí Phương Đông

Phát biểu tại lễ ra mắt, Thượng tướng Nguyễn Văn Hưởng - Giám đốc Chi nhánh, Tổng biên tập Tạp chí khoa học của Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông khẳng định: “Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông – Chi nhánh Hà Nội và Tạp chí khoa học của Viện Phương Đông hướng tới mục tiêu là một cơ sở nghiên cứu được tin cậy, mang lại những sản phẩm có giá trị khoa học góp phần hưng thịnh đất nước và phục vụ cho các cơ quan của Đảng và Nhà nước hoạch định chính sách kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh.

Đồng thời, Thượng tướng Nguyễn Văn Hưởng cũng bày tỏ kỳ vọng sẽ hợp tác được với các viện, các cơ sở nghiên cứu chính trị, kinh tế, xã hội trong và ngoài nước để trao đổi thông tin và chuyển tải tinh thần của đất nước, của dân tộc đến các bạn bè trên thế giới.