Phiên tòa phúc thẩm của TAND Tối cao diễn tại hội trường TAND TP Hải Phòng. Thẩm phán Đào Thị Nga, Phó Chánh Tòa phúc thẩm TAND Tối cao là Chủ tọa phiên tòa. Khác với trang phục sơ mi, áo vét, quần tây lịch lãm trong phiên toàn sơ thẩm cuối tháng 3 vừa qua, Phạm Thanh Bình và các bị cáo ra tòa trong trang phục là “đồng phục kỹ thuật” xám và xanh nhạt.

Luật sư Nguyễn Thanh Hưng - bào chữa cho bị cáo Đỗ Đình Côn, nguyên Kế toán trưởng Công ty Hoàng Anh - vắng mặt. Một số đại diện của các đơn vị liên quan cũng vắng mặt. Tuy nhiên, phiên tòa vẫn tiếp tục.

Các bị cáo trước vành mòng ngựa.

Ngày 28/8, phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ diễn ra với phần thẩm vấn các bị cáo. HĐXX đã thẩm vấn các bị cáo Phạm Thanh Bình, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Vinashin và Trần Văn Liêm, Nguyễn Văn Tuyên, Nguyễn Tuấn Dương, Tô Nghiêm, Trịnh Thị Hậu, Hoàng Gia Hiệp, Trần Quang Vũ, Đỗ Đình Côn, về những sai phạm tại các dự án của Vinashin. Như, dự án đầu tư mua tàu cao tốc Hoa Sen; dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện Sông Hồng; dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện Diezel Cái Lân; dự án đầu tư tàu Bình Định Star và việc bán vỏ tàu Bạch Đằng Giang gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng của nhà nước.

Trả lời HĐXX bị cáo Phạm Thanh Bình cho rằng, việc bị cáo chỉ đạo mua tàu Hoa Sen (1.200 tỉ đồng) để thực hiện dự án đường cao tốc Bắc – Nam trên biển nhưng việc kinh doanh bị thua lỗ. Về dự án này, bị cáo Bình cho rằng có nguyên nhân khách quan và chủ quan. Nguyên nhân chủ quan là do bị cáo không thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ, còn khách quan là do tại thời điểm này suy thoái kinh tế cộng với việc giá  dầu tăng cao.

Bị cáo Phạm Thanh Bình.

Bào chữa cho bị cáo Bình, luật sư Chu Đông, Văn phòng luật sư Chu Đông, Đoàn luật sư Hà Nội nêu quan điểm, việc bị cáo Bình chỉ đạo mua tàu Hoa Sen không thông qua HĐQT là do HĐQT của Vinashin 3 tháng mới họp 1 lần. Tuy nhiên, sau đó Phạm Thanh Bình đã gửi thông báo cho các thành viên HĐQT.

Liên quan đến dự án này, bị cáo Hoàng Gia Hiệp, nguyên phó tổng giám đốc công ty Tài chính TNHH một thành viên Công nghiệp tàu thủy (VFC) mong muốn HĐXX xem xét về nhân thân tốt của bị cáo để giảm nhẹ tội.

Về dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện Sông Hồng, bị cáo Bình thừa nhận đã sai khi ký quyết định để xin đất xây dựng nhà máy trước khi dự án được phê duyệt.

Cũng tại dự án này, bị cáo Nguyễn Văn Tuyên, nguyên giám đốc Công ty cổ phần CNTT Hoàng Anh Vinashin đã thừa nhận bị cáo có sai nhưng bản án Tòa sơ thẩm dành cho bị cáo là quá nặng 16 năm tù. “Bị cáo thực hiện dự án khi đã được Phạm Thanh Bình, Chủ tịch tập đoàn phê duyệt”, bị cáo Tuyên phân trần.

Về dự án Sông Hồng, bị cáo Đỗ Đình Côn, nguyên kế toán trưởng, phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh cho rằng hình phạt của Tòa sơ thẩm đối với bị cáo là cao. Lý giải về sai phạm của mình, Bị cáo nói:  “Thực hiện chuyển số tiền hơn 42 tỉ đồng theo lệnh của giám đốc Tuyên”.

Phiên tòa diễn ra trong sự chứng kiến đông đảo của nhân dân và cơ quan báo chí.

Trái ngược với sự ăn năn của 7 bị cáo tại phiên tòa chiều nay, bị cáo Trịnh Thị Hậu, nguyên Tổng giám đốc Công ty tài chính TNHH Một thành viên Công nghiệp tàu thủy (VFC) vẫn một mực không thừa nhận tội “Cố ý làm trái các quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” mà chỉ nhận mình có sai nhưng không phải tội danh như Tòa sơ thẩm đã xét xử.

Bị cáo Hậu cho rằng, bị cáo đã thực hiện các quy định về bảo lãnh, cho vay, việc chuyển hợp đồng tín dụng từ cho vay có thế chấp sang cho vay tín chấp không bị pháp luật cấm. Tuy nhiên, biện hộ của bị cáo Hậu không có căn cứ.

Về dự án mua tàu Hoa Sen, tại thời điểm VFC và Công ty Viễn dương chưa ký hợp đồng tín dụng, dự án chưa được lập xong và hồ sơ, thủ tục để xin bảo lãnh chưa đầy đủ, dự án chưa được thẩm định. Hậu đã chuyển 80 tỉ đồng và ký công văn bảo đảm cho Công ty Viễn Dương thực hiện hợp đồng mua tàu. Khoản thiệt hại của dự án này của Hậu và các bị cáo gây ra là trên 650 tỉ đồng.

Tương tự, về khoản giải ngân cho Cty Hoàng Anh vay hơn 40 tỷ đồng thanh toán tiền mua thép tấm với Cty Cửu Long gây thiệt hại số tiền trên. Dự án đầu tư tàu Bình Định Star cho Cty Công nghiệp tàu thủy Bình Định vay không có tài sản bảo đảm gây thiệt hại hơn 30 tỉ đồng.

Về dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện Diezel Cái Lân các bị cáo Bình cũng đã thừa nhận sai phạm của mình.

Cũng tại dự án này, bị cáo Tô Nghiêm, nguyên chủ tịch Công ty TNHH một thành viên Công nghiệp tàu thủy Cái Lân, tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư phát triển khu kinh tế Hải Hà – Quảng Ninh cũng mong HĐXX xem xét giảm tội.

Tại tòa, bị cáo Trần Quang Vũ, nguyên Tổng giám đốc Tập đoàn CNTT Việt Nam, nguyên Tổng giám đốc công ty CNTT Nam Triệu thừa nhận bị cáo sai và mong HĐXX xem xét giảm tội cho bị cáo trong việc bán vỏ tàu Bạch Đằng Giang gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng.

Trong phiên xét xử đầu tiên này, các bị cáo khác cũng xin giảm án và bớt mức bồi thường vì cho rằng lỗi chính là do chỉ đạo của cấp trên, trực tiếp ở đây là “sếp” Phạm Thanh Bình. Bị cáo Liêm khăng khăng: “Tôi không vi phạm vào việc thực hiện trái quy định của Chính phủ vì tôi không biết Chính phủ có chỉ đạo không cho mua tàu cũ”.

Còn bị cáo Hoàng Gia Hiệp thì nói mình chỉ vi phạm trong lĩnh vực tín dụng, không trực tiếp gây ra hậu quả nên mức án 13 năm tù là quá nặng. Bị cáo Trịnh Thị Hậu trước hay sau đều chối tội và không nhận tội cố ý làm trái.  

Ngoài ra, trong một số dự án khác, các bị cáo và luật sư đều cho rằng trong lúc thực hiện, các bị cáo đều làm theo chỉ đạo và hậu quả không đến mức như án sơ thẩm tuyên. Các bị cáo đều xin giảm nhẹ hình phạt cũng như xem xét lại mức bồi thường trong từng dự án cụ thể.

Đến 18 giờ cùng ngày phiên tòa tạm nghỉ, ngày mai (29/9), phiên tòa tiếp tục ngày làm việc thứ 2, phần tranh tụng.