Ferroptosis là một loại chết theo lập trình của tế bào phụ thuộc vào sắt và được đặc trưng bởi sự tích lũy lipid peroxit. Ferroptosis khác biệt về mặt di truyền và sinh hóa so với các dạng chết theo lập trình khác như apoptosis. Ferroptosis được khởi đầu bởi sự bất hoạt của các chất bảo vệ chống oxy hóa phụ thuộc glutathione, dẫn đến peroxid hóa lipid không được kiểm soát và cuối cùng là gây chết tế bào.

Sau khi được khám phá, ferroptosis nhanh chóng trở thành tâm điểm của các nghiên cứu về bệnh học, bởi nó có liên quan đến chu trình của nhiều bệnh lý phổ biến, trong đó có ung thư.

TS Jennifer Watts, Đại học Washington State và các cộng sự của mình đã có bước tiến lớn trong việc phát triển 1 cách tiếp cận mới trong điều trị ung thư, dựa trên ferroptosis.

“Nếu có thể đưa 1 lượng DGLA chính xác vào tế bào ung thư, chúng ta có thể kích hoạt quá trình ferroptosis và khiến tế bào ung thư bị chết. Loại chất béo có thể kích hoạt ferroptosis này cũng sẽ thay đổi cách tiếp cận của chúng ta đến nhiều bệnh lý khác như bệnh thận và các bệnh lý thần kinh” - TS Jennifer Watts cho biết.

DGLA là 1 loại chất béo bão hòa đa được tìm thấy trong cơ thể con người với lượng nhỏ. Thông thường, DGLA được chúng ta nạp vào cơ thể thông qua bữa ăn. So với nhiều loại axit béo khác như omega-3, hiện các nghiên cứu về DGLA vẫn rất hạn chế.

Được biết, TS Watts đã nghiên cứu về các loại chất béo ăn được bao gồm cả DGLA trong gần 20 năm qua. Ông đã sử dụng 1 loại tuyến trùng có kích thước hiển vi mang tên Caenorhabditis elegans để làm vật thí nghiệm.

Chuyên gia này phân tích: “Lý do tôi chọn loại tuyến trùng này là vì chúng sở hữu cơ thể trong suốt nên dễ dàng theo dõi các hoạt động ở cấp độ tế bào. Các kết quả nghiên cứu được trên C.elegans cũng có sự tương đồng với tế bào con người”.

Sơ đồ mô tả quá trình ferroptosis

Trong nghiên cứu lần này, nhóm tác giả đã phát hiện ra rằng, khi cho C.elegans ăn DGLA, các tế bào mầm cũng như tế bào gốc tạo ra tế bào mầm của những con tuyến trùng này đã bị chết đi theo cách có nhiều điểm tương đồng với ferroptosis. Kết quả tương tự cũng được ghi nhận khi thí nghiệm được thực hiện trên tế bào con người.

“Ở tế bào con người chúng tôi còn phát hiện được 1 loại chất béo tên là ether, có tác dụng bảo vệ tế bào trước tác động của DGLA. Khi rút toàn bộ lượng chất béo ether ra khỏi tế bào, nó sẽ bị chết nhanh hơn dưới tác động của DGLA.

Nhóm tác giả kì vọng rằng, kết quả nghiên cứu này sẽ là tiền đề cho phương pháp điều trị ung thư hiệu quả và ít gây tổn hại cho cơ thể. Ngược lại, bằng cách ức chế tác động gây chết tế bào của DGLA, dựa vào 1 nhân tố nào đó như chất béo ether đã được đề cập ở trên, chúng ta có thể chặn đứng việc các tế bào thần kinh bị chết đi do lão hóa hoặc các bệnh lý.

Theo Dân trí