Ông Nguyễn Tấn Thanh và luật sư được giới thiệu Nguyễn Trường Hải (đứng nói) tại cuộc họp lấy chữ ký của nông dân chủ nợ để đề nghị Sở KHĐT TP Cần Thơ can thiệp cho ông Thanh phục chức lãnh đạo Sohafood, sáng 26/10. Ảnh: Cẩm Vân

Đơn do Chủ tịch HĐQT kiêm quyền Giám đốc Sohafood ký ngày 30/10. Trong đó, cho biết từ ngày 1/8/2013, sau khi tạm đình chỉ chức vụ Giám đốc điều hành của ông Nguyễn Tấn Thanh, Sohafood tổ chức kiểm tra toàn diện các giao dịch và sổ sách kế toán, phát hiện nhiều hành vi chiếm đoạt tài sản. Cùng thời gian, nhiều cán bộ và công nhân của Sohafood đã làm đơn tố cáo, tường trình, khai báo các hành vi sai trái diễn ra trong thời kỳ ông Thanh làm Giám đốc, từ 1/2/2012 đến 1/8/2013.

Nội dung của đơn kêu cứu khẩn cấp, qua kiểm tra phát hiện số tiền lỗ của Sohafood trong 7 tháng đầu năm 2013 là hơn 70 tỷ đồng chứ không phải như báo cáo trước đó, chỉ lỗ hơn 7 tỷ đồng. Do lỗ lớn mà Sohafood nợ của người nuôi cá tra 55 tỷ đồng kéo dài không trả, phải sau khi tạm cách chức ông Thanh mới trả được 10 tỷ đồng.

“Mua bán lòng vòng giữa Sohafood và các công ty do ông Thanh thành lập, trực tiếp làm giám đốc hoặc làm chủ tịch công ty là nguyên nhân chính làm cho kết quả kinh doanh trong hai năm của Sohafood lỗ”, đơn viết. Ông Nguyễn Tấn Thanh có 3 công ty riêng.

Đó là, Công ty TNHH một thành viên Hải sản Thái Bình Dương (trụ sở ở TP Cần Thơ), Công ty TNHH một thành viên Hải sản Phước Hải (trụ sở ở TPHCM) đều do ông Thanh làm Giám đốc và người đại diện theo pháp luật; Công ty TNHH Hải sản Thiên Việt (trụ sở ở TPHCM), ông Thanh nắm 51% vốn điều lệ. Trụ sở 2 công ty ở TPHCM, cũng là nơi thường trú của ông Thanh. Tổng giá trị hàng hoá Sohafood bán cho 3 Cty của ông Thanh gần 115 tỷ đồng và mua lại hơn 81 tỷ đồng.

Theo đơn kêu cứu: “Trong các thương vụ mua bán này, giá cả có nhiều bất lợi cho Sohafood. Tổ kiểm tra chưa có điều kiện tiếp cận các hợp đồng mua bán và đã xem trong sổ sách có nhiều số liệu chênh lệch, nghi vấn có một số hoá đơn đưa vào khống. Nếu thời gian cho phép sẽ đối chiếu làm rõ số tiền thất thoát này”.

Chi khống tiền hoa hồng 8,6 tỷ đồng là một nguyên nhân tiếp theo làm Sohafood lỗ lớn. Đây là số tiền hoa hồng chi nhưng không có hợp đồng môi giới, tiền của Sohafood đã được chuyển vào tài khoản cá nhân. Bước đầu, xác định được gần 4,2 tỷ đồng đã chuyển vào tài khoản của 3 cá nhân, còn lại treo nợ phải trả và thu lại tiền thuế thu nhập cá nhân.

Sohafood còn lập quỹ mua cá bằng tiền góp từ nhiều cá nhân, nhằm rút ruột Sohafood và gây thiệt hại cho người bán cá. Số quỹ này đã mua lượng cá trị giá khoảng 70 tỷ đồng. Khi mua, ép người bán để có giá thấp, sau đó nâng lên trong sổ sách kế toán thêm 1.000 – 1.5000 đ/kg. Số tiền chênh lệch từ việc ép giá mua với người bán và nâng giá trong số sách, tính từ ngày 3/3/2012 đến 22/7/2013, là hơn 3,2 tỷ đồng. Số tiền này, chủ yếu chi cho ông Thanh, như dùng 1,5 tỷ để ông mua cổ phiếu Sohafood từ công nhân.

Kiểm tra còn phát hiện hành vi kê khống thức ăn nuôi cá để tham ô tiền hoàn thuế giá trị gia tăng. Theo chính sách ưu đãi của Nhà nước, thuế giá trị gia tăng của thức ăn nuôi cá tra từ đầu vào sẽ được hoàn lại khi xuất khẩu sản phẩm cá tra. Sohafood cấu kết với một số cá nhân không nhập cá cho Sohafood mà chỉ sử dụng hoá đơn để kê khống thức ăn nuôi cá, sau đó hoàn được 709 triệu đồng thuế giá trị gia tăng.

Công ty CP chế biến thực phẩm Sông Hậu phải đóng cửa. Ảnh: Cẩm Vân

Sohafood vốn là doanh nghiệp của Nông trường Sông Hậu, được cổ phần hoá năm 2000, hiện Nông trường Sông Hậu giữ hơn 10% vốn điều lệ. Ngày 1/8/2013, HĐQT và Ban kiểm soát Sohafood họp xem xét tình hình lỗ lớn trong 6 tháng đầu năm 2013, nợ tiền cá tra của nông dân 55 tỷ đồng khó có khả năng trả, còn nợ các ngân hàng. Cuộc họp ra nghị quyết: Chấp nhận đơn xin từ nhiệm của Chủ tịch HĐQT Trần Thanh Long và tạm đình chỉ chức vụ Giám đốc của ông Nguyễn Tấn Thanh; đồng thời bổ nhiệm bà Trần Ngọc Sương vào hai chức vụ đó. Bà Sương vốn là Giám đốc Nông trường Sông Hậu, nghỉ hưu ngày 1/7/2008.

Trở về điều hành Sohafood, bà Sương chỉ trả được 10% nợ tiền cá cho nông dân, không đúng cam kết trả 20% trước ngày 15/9, nên nhiều chủ nợ phản ứng. Dựa vào đó, những người vừa bị cách chức, gây áp lực nhằm phế truất bà Sương, phục chức cho ông Thanh.

Trưa 5/10, HĐQT và Ban kiểm soát họp với các nông dân chủ nợ; ông Thanh (vẫn còn là thành viên HĐQT) cho rằng, nếu được phục chức, ông sẽ đem tài sản cá nhân thế chấp vay vốn cho Sohafood hoạt động, trả nợ nông dân, nhưng với điều kiện gạt bà Sương ra khỏi mọi chức vụ. Vấn đề phải hỏi ý kiến cổ đông nên có đại hội cổ đông bất thường.

Đại hội cổ đông bất thường đã tổ chức 2 lần, vào ngày 10/10 và ngày 26/10, nhưng đều bất thành, do tỷ lệ cổ đông đến dự quá thấp. Sau lần thứ hai bất thành, ông Thanh và ông Nguyễn Trường Hải (được giới thiệu là luật sư, đại diện của ông Thanh) soạn “đơn thỉnh cầu gửi Sở KH&ĐT TP Cần Thơ” và họp lấy chữ ký của các nông dân chủ nợ, đề nghị can thiệp phục chức Giám đốc điều hành Sohafood cho ông Nguyễn Tấn Thanh.

Đơn thỉnh cầu có đoạn: “Hiện tại người có tâm huyết và khả năng điều hành phục hồi lại Sohafood chỉ có ông Nguyễn Tấn Thanh là người có năng lực, kinh nghiệm trong ngành thuỷ sản và là người có tiềm lực kinh tế vững chắc, đặc biệt quan tâm đến bà con nông dân”, cho nên đề xuất Sở KH&ĐT can thiệp để “tạm giao cho ông Nguyễn Tấn Thanh điều hành Sohafood”.

Tại cuộc họp với chủ nợ sáng 26/10, một nông dân chủ nợ hỏi ông Thanh: Cơ sở nào, trước đây ông mua cá của nông dân để nợ kéo dài nên bị tạm đình chỉ, nay ông lại khẳng định nếu được phục chức thì trả được nợ cho nông dân? Ông Thanh lúng túng không trả lời.

Sở KH&ĐT cho biết, không thể phục chức Giám đốc Sohafood cho ông Thanh, vì luật không cho phép một người đồng thời làm giám đốc công ty cổ phần và công ty khác. 

Hiện nay, Sohafood phải ngừng hoạt động. Vì mong muốn bảo vệ quyền lợi hợp pháp của vốn Nhà nước và của các cổ đông khác tại Sohafood, đơn kêu cứu khẩn cấp đề nghị khởi tố vụ án hình sự, làm rõ những hành vi sai phạm tại đơn vị này.

Đỗ Hưng - Cẩm Vân – Sáu Chanh