Ảnh minh hoạ.

Theo Bộ Tài chính, trong 6 tháng đầu năm, toàn ngành Tài chính đã thực hiện trên 35,9 ngàn cuộc thanh tra, kiểm tra, tập trung vào các lĩnh vực quản lý thu, chi ngân sách, sử dụng vốn đầu tư; quản lý tài chính doanh nghiệp, quản lý giá, chứng khoán, bảo hiểm... Qua công tác thanh, kiểm tra, ngành Tài chính đã kiến nghị xử lý tài chính trên 7,2 ngàn tỷ đồng, đã thu nộp vào NSNN 4,6 ngàn tỷ đồng.

Cụ thể: Thanh tra Bộ Tài chính triển khai 22 cuộc thanh tra, kiểm tra, ban hành 15 kết luận thanh tra, kiến nghị xử lý về tài chính 1,91 ngàn tỷ đồng. Cơ quan Thuế đã thực hiện thanh tra, kiểm tra 30,2 ngàn doanh nghiệp, đạt 33,8% kế hoạch, kiểm tra 224,8 ngàn hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế, kiến nghị xử lý thu vào NSNN trên 5,7 ngàn tỷ đồng, chống chuyển giá, giảm lỗ trên 9 ngàn tỷ đồng.

Với riêng khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, theo dữ liệu được đưa ra tại một hội thảo về ưu đãi đầu tư, giao dịch liên kết mới đây, cho tới nay, Việt Nam đã thu hút được trên 24.000 dự án FDI. Các dự án này đóng góp gần 20% tổng thu ngân sách quốc gia và cũng gần 20% GDP của cả nước. Tuy nhiên, theo Cục Tài chính Doanh nghiệp thuộc Bộ Tài chính, số doanh nghiệp báo lỗ và doanh nghiệp lũy kế cho thấy tình trạng chuyển giá của khu vực FDI ngày càng gia tăng, phức tạp.

Qua phân tích báo cáo tài chính của các doanh nghiệp FDI từ năm 2012 - 2016, Cục Tài chính Doanh nghiệp chỉ ra rằng: Số lượng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài báo lỗ hàng năm là từ 44 đến 51%, đặc biệt năm 2015 là 51% và năm 2016 là 50% trên số lượng doanh nghiệp có báo cáo. Dù báo lỗ liên tục, nhưng nhiều doanh nghiệp FDI lại cũng liên tục mở rộng đầu tư trong cùng thời gian hoạt động tại Việt Nam.

Câu chuyện về các tập đoàn đa quốc gia lớn như CocaCola, Metro Cash & Carry, Big C hay Keangnam bị thanh tra phát hiện có hoạt động chuyển giá trước đây và truy thu hàng nghìn tỷ đồng được coi là những ví dụ điển hình về hoạt động chuyển giá tại Việt Nam. Nhưng ngay cả khi những tập đoàn lớn đó bị phát hiện báo lỗ không trung thực và bị truy thu thuế, cùng với hàng loạt cuộc thanh tra diện rộng từ các cơ quan chức năng Nhà nước, hoạt động chuyển giá để trốn thuế tại Việt Nam cũng không hề giảm.

Đặc biệt, Cục Tài chính Doanh nghiệp còn chỉ ra một xu hướng mới đáng chú ý, đó là chuyển lợi nhuận ngược từ nước ngoài vào Việt Nam của một số doanh nghiệp FDI để được hưởng ưu đãi lớn về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp và thời gian miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Điều này thể hiện qua tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên vốn sở hữu (ROE) bình quân của doanh nghiệp FDI trong một số ngành của các năm qua luôn duy trì mức rất cao như linh kiện điện tử, viễn thông và phần mềm luôn trên 30%...

Bên cạnh hiện tượng chuyển giá từ Việt Nam ra nước ngoài, theo đại diện Cục Tài chính DN còn có hiện tượng chuyển giá, chuyển lợi nhuận ngược (từ nước ngoài vào Việt Nam) của một bộ phận doanh nghiệp FDI trong nước được hưởng ưu đãi lớn về thuế suất và thời gian miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Một ví dụ điển hình cũng được các chuyên gia tham gia hội thảo chỉ ra là trường hợp của Coca-cola Việt Nam. Theo đó, công ty này liên tục báo lỗ kể từ khi hoạt động ở Việt Nam từ 1992 đến cuối năm 2012, lỗ luỹ kế đã lên tới 3.768 tỷ đồng, cao hơn cả số vốn đầu tư ban đầu 2.950 tỷ đồng (nghĩa là về mặt kỹ thuật lẽ ra công ty này phải phá sản). Trong khi đó, thực tế sản lượng doanh nghiệp FDI này liên tục tăng 25%/năm, năm 2014 lại tiếp tục đầu tư mở rộng thêm 210 triệu USD. Nghi án gian lận chuyển giá khá rõ, nhưng bằng chứng để chứng minh lại rất yếu, sau quá trình đấu tranh khó khăn, năm 2013 công ty này mới chịu báo lãi và nộp thuế.

Nói vậy để thấy rằng chuyển giá, trốn thế vẫn đang là vấn đề nhức nhối của nền kinh tế và đang có nhiều diễn biến phức tạp. Và chắc rằng, ngành Thuế đang rất buồn, đang thất vọng và thấy có lỗi rất nhiều với Đảng, với nhân dân. Bởi hơn ai hết, ngành Thuế hiểu rằng, 1 đồng tiền thuế mất đi nghĩa là đất nước mất đi 1 đồng, nền kinh thiếu đi 1 đồng đầu tư hạ tầng hay làm thực hiện các chương trình an sinh xã hội...

Chuyển giá, trốn thuế vì thế là nỗi đau dai dẳng của ngành Thuế, của mỗi cán bộ ngành thuế!

Thanh Ngọc

	Chuyển giá - “hai mặt của đồng xu”
	Nguyễn Kim “vô tình” hay “cố ý” kê khai thuế sai?
	Tiếp tay cho doanh nghiệp "móc túi", quan thuế có biết ngượng?
	Quan thuế có biết ngượng!