Những gì bạn nói cũng là những điều tôi đã nghĩ nhưng tôi bi quan hơn bạn, tôi hiểu người ta sẽ phản đối ra sao nên tôi không nói. Với người Nhật mà nói, họ nghĩ tới cộng đồng trước khi nghĩ tới cá nhân. Nhiều năm dài sống ở Nhật, tôi biết rằng đi tàu thật ra không có gì thoải mái cả. Sáng ăn diện một bộ đồ đẹp, mang lên đôi giày gót cao để rồi lội bộ hơn km đến tàu điện, chưa kể phần lớn là phải đứng, chen chúc như nêm, đổi ga và chạy liên tục.

Là vậy đó, có sung sướng gì đâu nhưng người ta chấp nhận vì họ nghĩ đến công cuộc chung, đến môi trường và sự phát triển chung. Với nhiều người đó là tiện ích, tôi đồng ý nhưng với tôi nó bao gồm cả sự hy sinh. Lý thuyết phát triển giao thông của Nhật là: nghĩ đến cái chung trước cái riêng. Đất nước chúng ta thì ngược lại, ai cũng muốn tiện cho mình, muốn gia đình mình được thuận tiện trong đi lại, mà ít khi nghĩ tới người khác.

Tôi nhớ có một bạn nói rằng mỗi sáng mùa đông đèo con đi trong mưa phùn gió bấc mà thương đứt ruột. Khi đó tôi lại nhớ những đưa bé Nhật Bản co ro đi trong tuyết trắng mỗi sớm mùa đông trên đường đến trường, tôi chắc chắn là mùa đông bên Nhật phải lạnh hơn Việt Nam, có phải vì vậy mà thế hệ người Nhật lớn lên vững chãi và kiên cường đến vậy.

Trở lại chuyện ôtô, xe máy và phương tiện công cộng. Không nói đến các quốc gia giàu có, nhìn sang Đông Nam Á, ở một đất nước nghèo và lạc hậu như Myanmar chẳng hạn. Năm 2012 tôi đến Yangoon, thành phố này cấm xe máy dù hạ tầng giao thông tệ hơn gấp nhiều lần, với họ đó là con đường tất yếu, đau dài chi bằng đau ngắn.

Trên phố chật hẹp là những chiếc bus cũ kỹ ọp ẹp nối đuôi nhau, trên vỉa hè chật chội là hàng dài người Miến đang đi bộ, đàn ông quấn longgi, phụ nữ mặc váy, trong khung cảnh nghèo nàn ảm đạm xung quanh, họ bước đi thoăn thoắt, nhanh nhẹn và tự tin hệt như ở các thành phố phát triển, dáng đi công nghiệp đó, tôi không hề thấy ở Việt Nam. Chỉ nhìn bao nhiêu đó thôi, tôi tin rằng, dăm năm nữa, họ sẽ tiến xa hơn chúng ta.

Trong cơn sốt và khát khao có ôtô như hiện nay, những suy nghĩ như bạn và tôi như cá lội ngược dòng, nói ra sẽ nhận lấy đủ lời mỉa mai châm biếm. Tôi mong bạn đừng buồn, như tôi vậy, và vẫn giữ được ước mơ về một tương lai giao thông thân thiện, thuận tiện và con người biết hy sinh, biết chung vai vì môi trường sống.

Hiện tại tôi đang đi xe đạp, nắng mưa ai nói không mệt mỏi, nhưng chắc tôi bị nhiễm người Nhật mất rồi bởi tôi nghĩ rằng, sống dưới bầu trời này, trong môi trường này, sao có thể cứ nhận mãi mà không thể cho đi, sao có thể đòi hỏi môi trường trong lành khi mà góp phần thải ra khói xe. Dã tràng xe cát thôi bạn nhỉ, nhưng dù sao có còn hơn không.