Hai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz và USS Ronald Reagan Mỹ tập trận trên Biển Đông ngày 6/7. (Ảnh: Hải quân Mỹ)

Trong thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ về lập trường của Washington về Biển Đông hôm 13/7, Ngoại trưởng Mike Pompeo khẳng định “các yêu sách của Bắc Kinh đối với các tài nguyên ngoài khơi ở hầu hết Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp do các hành động đe dọa để kiểm soát các nguồn tài nguyên đó”.

Thông cáo của Mỹ cũng bác bỏ mọi yêu sách chủ quyền của Trung Quốc với các khu vực quanh bãi Tư Chính của Việt Nam cũng như với các vùng nằm ngoài khu vực 12 hải lý tính từ các đảo mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền phi lý ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Ngoại trưởng Pompeo khẳng định Mỹ “bảo vệ một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”. Ngoài ra, Washington cũng bảo vệ hòa bình và ổn định, tôn trọng tự do hàng hải phù hợp với luật pháp quốc tế, phản đối mọi nỗ lực dùng vũ lực hay cưỡng ép để giải quyết tranh chấp.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Pompeo đăng 2 bài viết trên mạng xã hội Twitter, đề cập tới vấn đề Biển Đông và phản đối hành động của Trung Quốc tại vùng biển này.

“Chúng tôi đang củng cố chính sách của Mỹ về các tuyên bố hàng hải trên Biển Đông, theo luật pháp quốc tế, phản đối sự hăm dọa, bắt nạt và yêu sách đế chế hàng hải của Bắc Kinh”, Ngoại trưởng Pompeo cho biết trên Twitter.

Trong bình luận thứ hai, ông Pompeo viết: “Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để áp đặt ý chí của họ lên khu vực và đòi hỏi tài nguyên ở ngoài khơi bờ biển của các nước Đông Nam Á”.

Bình luận về bài viết của Ngoại trưởng Pompeo, Thượng nghị sĩ Jim Inhofe viết: “Động thái sáng suốt Ngoại trưởng Pompeo”. Ông Inhofe cũng cho rằng “yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông là bất hợp pháp”.

“Mỹ phản đối sự bắt nạt của Trung Quốc, đồng thời sát cánh cùng các đồng minh và đối tác của chúng tôi tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”, Thượng nghị sĩ Inhofe bình luận.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton cũng đồng tình với quan điểm của Ngoại trưởng Pompeo.

“Mỹ sát cánh cùng các đồng minh và đối tác Đông Nam Á của chúng tôi. Chúng tôi bác bỏ chủ nghĩa bành trướng và sự hung hăng của Trung Quốc tại Biển Đông”, Thượng nghị sĩ Tom Cotton viết trên Twitter.

Bình luận trên Twitter, nghị sĩ Mỹ Ted Yoho cáo buộc “Trung Quốc vi phạm liên tục và trắng trợn tuyên bố chủ quyền của các nước láng giềng trên biển và tiến hành bồi đắp bất hợp pháp các khu vực rộng lớn và thiết lập quân sự tại Biển Đông trong suốt nhiều năm”.

Ông Ted cho rằng các nước thành viên ASEAN phải lên tiếng mạnh mẽ về việc xâm phạm hàng hải hoặc rủi ro từ việc tính toán sai lầm và xung đột trên biển của Trung Quốc.

Theo USA Today, Julian Ku, giáo sư luật tại Đại học Hofstra (Mỹ), cho rằng lập trường của Bộ Ngoại giao Mỹ về vấn đề Biển Đông hoàn toàn “đúng đắn về mặt pháp lý”. Giáo sư Ku dự đoán bước đi tiếp theo của Mỹ sẽ là các lệnh trừng phạt nhằm vào bất kỳ công ty nào có hoạt động kinh doanh tại các vùng biển bị Trung Quốc chiếm giữ bất hợp pháp.

Gregory B. Poling, giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, nhận định tuyên bố của Ngoại trưởng Pompeo về vấn đề Biển Đông và Trung Quốc là quan trọng, tuy nhiên Mỹ vẫn cần có thêm động thái để kiềm chế chính sách bành trướng của Trung Quốc.

“Đây mới chỉ là bước đầu tiên trong chiến dịch dài hạn hơn nhằm nêu bật hành vi bất hợp pháp của Trung Quốc và hỗ trợ các đối tác của chúng ta”, ông Poling cho biết.

Theo Dân trí