Theo báo cáo của Bộ Tài chính, 9 tháng đầu năm 2019 giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 192.136,038 tỷ đồng, bằng 45,17% so với kế hoạch Quốc hội giao và bằng 49,14% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2018. Trong đó, giải ngân vốn trái phiếu chính phủ (TPCP) và ODA đều đạt thấp.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội)

Lý giải nguyên nhân của việc chậm trễ này, theo Bộ Tài chính, là do vướng mắc trong công tác xây dựng, phân bổ và điều chỉnh kế hoạch vốn. Cụ thể, một số dự án sử dụng vốn TPCP và vốn ODA được trung ương phân bổ cao hơn số đã được chủ đầu tư đăng ký nhu cầu vốn; một số dự án không có khả năng thực hiện vẫn được đăng ký và giao vốn nên không thể giải ngân; phân bổ kế hoạch vốn còn chậm, giao nhiều lần chưa phù hợp với yêu cầu tiến độ các dự án…

Chính vì các vướng mắc nêu trên, một số chủ đầu tư chưa lường trước được các yếu tố tác động nên xây dựng kế hoạch vốn chưa sát với khả năng thực hiện, dẫn đến nhiều dự án được giao kế hoạch vốn lớn hơn nhiều so với khả năng. Vì vậy, kết thúc năm dự án không giải ngân hết kế hoạch được giao, phải cắt giảm hoặc chuyển nguồn sang năm sau.

Phát biểu ý kiến tại tổ trong khuôn khổ chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đã có nhiều phân tích và đưa ra giải pháp đối với vấn đề chậm giải ngân vốn đầu tư công.

Theo đại biểu, nguồn vốn đầu tư công quan trọng, thậm chí là yếu tố cốt lõi để phát triển hạ tầng nước ta nhưng tiến độ giải ngân rất chậm. “Rất may thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân lớn nên tổng mức đầu tư toàn xã hội ở mức cao. Không có đầu tư tư nhân sẽ khó đạt được kết quả như thời gian qua. Song, nếu vốn đầu tư của Nhà nước không giữ vai trò cốt lõi, sẽ khó có sự phát triển bền vững trong dài hạn. Đây là một thách thức của chúng ta”, đại biểu Cường nói.

Đồng thời, đại biểu cho rằng, vấn đề cần đặt ra ở đây là tại sao ở khu vực công giải ngân đầu tư chậm, thậm chí tiến độ giải ngân ngày càng thấp, trong khi ở khu vực tư nhân lại thực hiện nhanh? Các công trình được đưa vào sử dụng thời gian qua hầu hết đều do khu vực tư nhân đầu tư, rất ít công trình đầu tư công. Từ đây có thể thấy, quá trình cải cách cơ chế đã bắt đầu có tác dụng, góp phần tháo gỡ khó khăn, tạo niềm tin cho khu vực tư nhân. Nhưng quá trình này chưa thực sự mở ra cơ chế để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ, đang còn một số nút thắt, đặc biệt là ở khu vực công.

Theo đại biểu đoàn Hà Nội, nếu các cơ quan, cá nhân có trách nhiệm dám nghĩ, dám làm, sẽ khác nhưng nếu cứ căn ke vào quy định pháp luật khó tránh khỏi việc giải ngân đầu tư chậm. Do vậy, khi xác định mô hình tăng trưởng thời gian tới dựa vào đổi mới, sáng tạo thì khu vực nhà nước cũng cần dám đổi mới, dám “vượt rào”. Nếu đổi mới, sáng tạo vượt qua quy chuẩn, quy định, quy trình nhưng mang lại hiệu quả cao thì phải được ghi nhận. Nếu cứ phán xét vi phạm quy định, quy trình hiện có và bị xử lý thì sẽ không ai dám làm.

“Đã đến lúc phải đánh giá về đầu tư theo hiệu quả đạt được, không nên chỉ dựa vào việc tuân thủ đúng các quy định, có như vậy mới tháo gỡ những vấn đề cho phát triển”, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

M.L

Vốn đầu tư phát triển tiếp tục giải ngân rất chậm

Thủ tướng chủ trì Hội nghị toàn quốc về giải ngân đầu tư công

Thủ tướng yêu cầu kỷ luật cán bộ gây chậm giải ngân vốn đầu tư công