Ảnh minh họa.

Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam vừa cho biết đã nhận được công văn của 3 ngân hàng hội viên phản ảnh về diễn biến tại phiên tòa xét xử vụ án Phạm Công Danh và đồng phạm phạm tội “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Ngân hàng TMCP Xây dựng - VNCB. Theo đó, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại toà ngày 22/1/2018 có đặt ra vấn đề buộc thu hồi 6.126.839.273.721 đồng từ ba ngân hàng BIDV, Sacombank, TPBank để khắc phục hậu quả cho thiệt hại của VNCB.

Các tổ chức tín dụng là thành viên Hiệp hội nói chung và ba ngân hàng nêu trên nói riêng đều rất hoang mang, lo ngại về tác động tiêu cực của việc xử lý theo hướng này đối với hoạt động của mình, trong khi hiện nay đây là ba ngân hàng đang hoạt động tốt trên thị trường, có đóng góp rất quan trọng cho sự phát triển và sự ổn định của hệ thống ngân hàng Việt Nam (BIDV là một trong những ngân hàng có quy mô lớn hàng đầu của Việt Nam, TPBank là ngân hàng đang đi tiên phong trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ hiện đại, Sacombank là một trong những ngân hàng TMCP có mạng lưới và chất lượng dịch vụ có uy tín tốt với khách hàng). Về vấn đề này, Hiệp hội Ngân hàng đã có có ý kiến như sau:

Tại Kết luận giám định số 1637/KLGĐ-NHNN ngày 16/3/2017 của Tổ Giám định độc lập của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã khẳng định rằng ba ngân hàng BIDV, Sacombank, TPbank đã thực hiện việc thu hồi nợ vay của khách hàng đúng quy định và thoả thuận tại hợp đồng tín dụng đã ký và không có thiệt hại xảy ra tại ba ngân hàng này. Việc thực hiện như kiến nghị trên của đại diện Viện Kiểm sát sẽ tạo tiền lệ bất lợi, gây khó khăn, cản trở cho hoạt động của các ngân hàng. Cụ thể:

Thứ nhất, theo pháp luật hiện hành, các ngân hàng cho vay không có trách nhiệm phải tìm hiểu và xác minh nguồn gốc số tiền trên tài khoản thanh toán của bên vay (con nợ) trước khi thu nợ. Trên thực tế, nếu buộc các ngân hàng phải xác minh về nguồn gốc số tiền thu nợ thì sẽ phát sinh rất nhiều khó khăn, thủ tục hành chính và chi phí cho các ngân hàng và khách hàng. Ngoài ra, các ngân hàng không đủ điều kiện, cơ sở để thực hiện việc xác minh này.

Thứ hai, giao dịch phát sinh từ các hợp đồng tín dụng của các ngân hàng với khách hàng là giao dịch hợp pháp thì việc thu nợ từ tài khoản của bên có nghĩa vụ là ngay tình và được pháp luật bảo vệ (Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015). Việc thực hiện yêu cầu trên sẽ không bảo đảm quyền và lợi ích của các ngân hàng theo quy định của pháp luật.

Thứ ba, nếu thực hiện theo đề nghị trên có thể dẫn đến hàng loạt các giao dịch vay vốn, gửi tiền với giá trị nhiều tỷ đồng có nguy cơ xảy ra tranh chấp, làm xáo trộn các giao dịch dân sự, kinh tế, thương mại hợp pháp, hợp lệ đang vận hành bình thường, không gặp vướng mắc gì. Theo đó, số tiền đã thu nợ hợp pháp, hợp lệ và được tất toán từ nhiều năm trước bất cứ khi nào cũng có thể bị bên vay lật lại, đòi lại vì cho rằng nguồn tiền đã trả nợ không hợp pháp hoặc bị thu hồi theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Đồng thời, việc buộc 3 ngân hàng có trách nhiệm bồi thường hơn 6.127 tỷ cho VNCB sẽ gia tăng rủi ro pháp lý không dự liệu được cho các tổ chức tín dụng, khách hàng vay và người gửi tiền, làm xáo trộn môi trường kinh doanh, khách hàng mất niềm tin vào các tổ chức tín dụng, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định của hệ thống ngân hàng. Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng, nhất là các tổ chức tín dụng nước ngoài sẽ không an tâm hoạt động, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và việc thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Hiện nay, Quốc hội và Chính phủ chủ trương tiếp tục đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong đó rất quan tâm đến sự ổn định của thị trường tiền tệ và việc bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng. Theo đó, việc áp dụng đồng bộ và nhất quán các quy định của pháp luật là một trong những điều kiện tiên quyết tạo môi trường pháp lý rõ ràng, an toàn, minh bạch, giúp ngành ngân hàng thực hiện tốt các mục tiêu đề ra.

Vì vậy, Hiệp hội Ngân hàng đã đề nghị cấp lãnh đạo có thẩm quyền xem xét, cân nhắc có chỉ đạo xử lý phù hợp vụ việc này.