TƯ, địa phương đều chưa có quy định

Nêu quan điểm về việc thu hồi xe quá "đát”, Luật sư Mai Đức Đông - Giám đốc Công ty Luật Tuệ Anh (Hà Nội) cho rằng, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 16 ngày 22/5/2015 về thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ quy định môtô, xe máy, ôtô các loại thuộc danh mục sản phẩm thải bỏ, thu hồi, xử lý từ ngày 1/1/2018.

Tuy nhiên, do hệ thống luật pháp Việt Nam chưa có quy định nào về đăng kiểm cũng như niên hạn của môtô, xe máy nên rất khó có thể áp dụng được quyết định này.

Xe máy cũ nát lưu thông trên phố Hà Nội

Ở góc độ các cơ quan đăng kiểm, ông Nguyễn Hữu Trí - Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết, cần phân biệt rõ giữa quy định về niên hạn sử dụng và quy định về khí thải bởi đây là hai vấn đề khác nhau. Hiện nay nước ta chưa có quy định về tuổi thọ dành cho xe máy và cũng chưa có quy định về kiểm định xe máy (để kiểm tra khí thải) nên đương nhiên không có đối tượng bị loại do ra không đủ điều kiện về niên hạn hay về kiểm định.

Theo vị lãnh đạo Cục Đăng kiểm, hiện nay Trung ương chưa có quy định về việc này nên nếu muốn làm, Hà Nội sẽ phải tự xây dựng các tiêu chí cho riêng mình và để Luật Thủ đô điều chỉnh. Việc xây dựng quy chế và áp dụng chúng vào thực tiễn không hề dễ dàng bởi Hà Nội có quá nhiều xe máy.

Trong khi đó, xe máy lại là phương tiện đi lại chủ yếu và cũng là mưu sinh của nhiều người nên tính phức tạp càng cao. Chưa kể những chiếc xe cũ nát vốn chủ yếu của người nghèo, người thu nhập thấp. Ông Trí cũng nhấn mạnh việc quy định niên hạn hay đăng kiểm đối với xe máy cần được cân nhắc thật kỹ và lấy ý kiến rộng rãi để tránh phát sinh tâm lý tiêu cực.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Hữu Trí cũng khẳng định, số lượng xe máy ở Hà Nội nhiều hơn hẳn so với các tỉnh miền núi, nguy cơ ô nhiễm do xe máy gây ra tại Hà Nội nhiều hơn thì Hà Nội phải chủ động xây dựng quy định về điều kiện hoạt động của xe máy.

Còn tại những tỉnh ít xe máy và xe máy là phương tiện chính của người dân, nhất là người nghèo, trong khi vận tải công cộng chưa đủ khả năng đáp ứng thì có thể xem xét quy định về điều kiện hoạt động của xe máy khác với Hà Nội.

Chưa thể thực hiện ngay

Từng đăng đàn trả lời trên báo chí về vấn đề này, ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia cho hay, hiện rất nhiều nước không ban hành quy định niên hạn đối với xe máy mà tiến hành kiểm soát chất lượng phương tiện, khí thải trong quá trình sử dụng.

Hơn nữa, để thu hồi được xe quá đát thì phải có quy định về niên hạn của xe, nhưng hiện chưa có quy định về niên hạn xe máy nên phải chờ Chính phủ ban hành do vậy Hà Nội chưa thể thực hiện ngay.

Là người có hơn 20 năm kinh nghiệm sửa chữa, phục hồi các loại xe máy hư hỏng, cũ nát, anh Lê Văn Hưng, nhân viên kỹ thuật của một đại lý xe ở quận Nam Từ Liêm cho rằng: Với một chiếc xe do Công ty Honda sản xuất nếu người dùng thường xuyên bảo trì, bảo dưỡng chiếc xe vẫn có thể chạy tốt trong vòng 10 năm.

Tuy nhiên, ngay cả khi chiếc xe đã cũ nát, nhiều bộ phận bị hỏng hóc vẫn có thể được phục hồi và lưu thông bình thường không khác các loại xe mới sử dụng.

Về việc làm sao để xác định, thu hồi các loại xe cũ nát, gây ô nhiễm môi trường, anh Hưng cho hay: Vấn đề này rất khó thực hiện, để có thể thu hồi được các loại xe cũ nát, các cơ quan chức năng cần phải có các tiêu chí xác định về lượng khí thải ra môi trường hoặc yêu cầu các chủ xe mang xe đi kiểm tra định kỳ. Khi phát hiện xe không đủ tiêu chuẩn thì có biện pháp xử lý hoặc thu hồi.