+ Thưa bà, bà có thể cho biết những đặc tính của chất tạo nạc và vàng ô đang được sử dụng phổ biến trong chăn nuôi và chế biến thực phẩm hiện nay?

PGS.TS. Lê Thị Hồng Hảo: Chất vàng O có tên hóa học là Auramine O là một chất nhuộm màu trong công nghiệp dệt, tan tốt trong nước, ethanol và cấm sử dụng trong thực phẩm. Chất tạo nạc là các chất thuộc nhóm β2-agonist (gồm các chất clenbuterol, ractopamin và salbutamol...) là các hợp chất tổng hợp phenethanolamine được sử dụng làm tác nhân để trị các bệnh về hô hấp trong y học. Các hợp chất này có cấu trúc tương tự với các dẫn xuất amine của catechol bao gồm dopamine, norepinephrine và epinephrine.

Salbutamol được sử dụng để làm giảm co thắt phế quản trong các bệnh như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Salbutamol sulfate thường được dùng qua đường hít có tác dụng trực tiếp đến cơ trơn phế quản nên được sử dụng chủ yếu để điều trị co thắt khí quản cũng như bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính.

Ngoài ra, Salbutamol cũng được sử dụng trong sản khoa dưới dạng dịch truyền như là thuốc đỡ đẻ, làm giãn cơ mềm tử cung có tác dụng làm chậm sự đẻ non. Các β2-agonist còn có tác dụng làm tăng hàm lượng protein, kích thích tăng trưởng nhờ quá trình chuyển hóa hàm lượng mỡ tích tụ thành các mô cơ ở vật nuôi. Lợi dụng tác dụng này nên người chăn nuôi đã cho vào thức ăn cho vật nuôi để thu lợi nhuận.

PGS.TS. Lê Thị Hồng Hảo.

+ Những năm gần đây, Salbutamol được sử dụng khá tràn lan trong chăn nuôi để lợn nhiều nạc, còn chất vàng O cũng được trộn vào thức ăn để tạo màu vàng đẹp mắt cho da gà. Xin bà nói rõ hơn  những độc hại cấp tính cũng như mãn tính của Salbutamol và chất vàng O với sức khoẻ con người?

PGS.TS. Lê Thị Hồng Hảo: Sử dụng Salbutamol và chất vàng O, tác dụng phụ thường thấy nhất là run, lo lắng, đau đầu, rút cơ, khô họng và hồi hộp. Các triệu chứng phụ khác có thể bao gồm mạch đập nhanh, rối loạn nhịp tim, thiếu máu cục bộ cơ tim và rối loạn giấc ngủ và hành vi. Salbutamol dùng với lượng lớn sẽ gây hiện tượng tim đập nhanh, hệ thống thần kinh hưng phấn quá mức. Khi con người ăn phải thịt có chứa các chất β-agonist sẽ gây ảnh hưởng bất lợi tới sức khỏe có thể tích lũy trong cơ thể gây hậu quả kéo dài hoặc dẫn tới gây nhiều triệu chứng xấu tới sức khỏe con người như huyết áp, tim mạch, có thể gây ung thư.

Chất vàng O dùng trong thực phẩm rất nguy hiểm với người, như gây dị ứng cho mắt, độc hại khi tiếp xúc với da, dị ứng cho da, dị ứng cho hệ hô hấp. Nó đã được cảnh báo trong một số nghiên cứu có thể phá hủy ADN trong tế bào gan, thận và tủy xương. 

+ Để tránh ăn phải thực phẩm không an toàn, người tiêu cùng có cách nào để nhận biết thịt gia súc có chất tạo nạc không thưa bà?

PGS.TS. Lê Thị Hồng Hảo: Bằng mắt thường không thể nhận biết được chính xác thịt có chứa chất tạo nạc và vàng ô.

+ Là nhà chuyên môn, bà có khuyến cáo gì về với mọi người về chất tạo nạc và chất vàng ô?

PGS.TS. Lê Thị Hồng Hảo: Từ năm 2002, Bộ NN&PTNT đã cấm sản xuất, nhập khẩu, lưu thông và sử dụng một số hóa chất, kích thích tố trong chăn nuôi, trong đó có Salbutamol. Hơn nữa, việc sử dụng các chất như Salbutamol và vàng ô sẽ tác động xấu đến sức khỏe con người, vì thế, không được phép sử dụng. Người chăn nuôi cần hiểu rằng, sử dụng chất cấm trong chăn nuôi chính là một cách đầu độc đồng bào mình. Để tránh mua phải thực phẩm không an toàn, người dân khi đi mua thịt lợn hay gà, nên mua của các cơ sở có uy tín, đảm bảo an toàn thực phẩm.

+ Cám ơn bà đã trao đổi!