Một trạm bơm xăng của Lukoil tại Canarsie, Brooklyn, New York, Mỹ. Ảnh: Michael M. Santiago/Getty Images.

CNBC đưa mức trung bình của 14 dự báo về nền kinh tế Mỹ, cho rằng GDP Mỹ tăng 3,2% trong năm nay, giảm nhẹ 0,3% so với dự báo tháng 2, nhưng vẫn tăng trưởng trên cơ sở Mỹ tiếp tục phục hồi từ sau đại dịch Covid. Lạm phát đối với chi tiêu tiêu dùng cá nhân ở Mỹ tăng 4,3% trong năm nay, cao hơn 0,75% so với cuộc khảo sát trước đó vào tháng Hai.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng việc loại bỏ hoàn toàn dầu của Nga khỏi nguồn cung toàn cầu có thể đồng nghĩa với một kết cục tồi tệ hơn nhiều. Cuối tuần qua, JPMorgan viết rằng hậu quả của việc Nga ngừng hoàn toàn 4,3 triệu thùng/ ngày xuất khẩu dầu sang Mỹ và châu Âu “sẽ rất kịch tính”, sẽ tạo ra cú sốc đối với sự tăng trưởng toàn cầu.

Tăng trưởng kinh tế Mỹ được đánh giá là bền bỉ

Nhà kinh tế Stephen Stanley cho biết giá năng lượng đang tăng đột biến và có thể vẫn liên tục tăng cao hơn, nhưng kỳ vọng phần lớn đà tăng giá dầu trong những ngày gần đây sẽ giảm xuống trong vòng vài tháng tới, điều này có nghĩa chủ yếu là tác động ngắn hạn đến tăng trưởng và lạm phát.

Những dự báo lạc quan cho ràng cú sốc giá dầu này khác biệt so với những cú sốc giá dầu khác trước đây. Với sản lượng khai thác và nhu cầu của Mỹ ở mức cân bằng tương đối, tiền được chuyển từ người tiêu dùng Mỹ sang các nhà sản xuất bên trong nền kinh tế, thay vì từ Mỹ ra nước ngoài. Thực tế này có thể tác động nặng nề hơn đến các gia đình Mỹ và một số vùng nhất định trong nước Mỹ, nhưng lại thúc đẩy lợi nhuận của các công ty năng lượng Mỹ. Ngoài ra, các công ty dầu mỏ có thể sẽ thúc đẩy tăng trưởng bằng cách sử dụng lợi nhuận để tăng lượng khoan dầu.

Một cơ sở chứa dầu của Colonial Pipeline ở Mỹ. Ảnh: Colonial Pipeline/Tư liệu.

Bên cạnh đó, cũng có một số chuyên gia có quan điểm bi quan cho rằng lực cản từ giá dầu cao hơn sẽ dẫn đến lực cản lớn hơn đối với tăng trưởng của Mỹ. Chuyên gia Joseph Lavorgna của Natixis cho rằng Mỹ đang trên đỉnh của lạm phát suy thoái, với giá năng lượng và giá lương thực hiện nay có khả năng tăng cao hơn nữa.

Châu Âu bị ảnh hưởng nặng nề hơn

Hầu hết các chuyên gia đều nhất trí rằng ảnh hưởng sẽ tồi tệ hơn đối với châu Âu. Ngân hàng đầu tư Barclays đã hạ dự báo tăng trưởng cho châu Âu trong năm nay xuống 3,5%, từ mức 4,1% vào tháng trước. Ngân hàng đầu tư này cho biết giá hàng hóa tăng vọt và tâm lý lo ngại rủi ro trên thị trường tài chính là những kênh lây lan chính, lo ngại một cú sốc lạm phát toàn cầu, với châu Âu là khu vực chịu nhiều rủi ro nhất. JPMorgan đã hạ 1% mức tăng trưởng của châu Âu trong năm nay, hiện dự báo GDP sẽ tăng 3,2%, nhưng Quý II được dự báo bằng 0.

Nga được dự báo sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. JPMorgan dự báo GDP của Nga sẽ giảm 12,5% do nền kinh tế của Nga phải chịu sức nặng của các lệnh cấm vận chưa từng có, đã đóng băng dự trữ ngoại hối 630 tỷ USD và cắt đứt nền kinh tế của nước Nga với phần còn lại của thế giới. Viện Tài chính Quốc tế (Institute for International Finance-IIF) nhận thấy mức giảm 15%, gấp đôi mức suy giảm từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Chuyên gia kinh tế trưởng của IIF Robin Brooks viết rằng “Chúng tôi nhận thấy rủi ro nghiêng về phía giảm. Nước Nga sẽ không bao giờ như cũ nữa”./.