Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt phát biểu khai mạc diễn đàn.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Huỳnh Thành Đạt cho biết, sau 35 năm đổi mới, Việt Nam đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình và đang đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Chiến lược Phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030 đề ra mục tiêu tăng năng suất lao động xã hội bình quân đạt trên 6,5%/năm. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng xác định quan điểm về đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng “Chuyển dần từ dựa vào gia tăng số lượng các yếu tố đầu vào của sản xuất sang dựa vào tăng năng suất, chất lượng lao động, ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST)”. Đây chính là những định hướng quan trọng và rất thách thức với một nước đang phát triển như Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho hay, Diễn đàn Năng suất quốc năm 2023 với chủ đề “Đẩy nhanh công cuộc phát triển của Việt Nam với động lực năng suất” nhằm thúc đẩy thực hiện kế hoạch cải thiện năng suất quốc gia của Chính phủ và thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm về các giải pháp nâng cao năng suất phù hợp bối cảnh trong nước cũng như quốc tế.

Diễn đàn có sự tham gia của các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia năng suất, các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Bộ KH&CN tin tưởng, đây là cơ hội tốt để trao đổi, thảo luận về những giải pháp, chính sách nhằm nâng cao năng suất, chất lượng lao động. Đồng thời diễn đàn này cũng sẽ kế nối, tìm kiếm cơ hội hợp tác và thúc đẩy chuyển giao tri thức quốc tế trong lĩnh vực năng suất vào Việt Nam.

Tổng Thư ký Tổ chức Năng suất châu Á (APO) TS. Indra Pradana Singawinata phát biểu tại diễn đàn.

Tại diễn đàn, TS. Indra Pradana Singawinata, Tổng Thư ký Tổ chức Năng suất châu Á (APO) nhận định, hiện nay, Việt Nam đang gặp nhiều thách thức như thiếu nguồn lực con người, năng lực quản lý... Do đó, Việt Nam cần có chính sách phát triển nguồn nhân lực, tạo môi trường thuận lợi không chỉ cho doanh nghiệp trong nước mà còn cả các doanh nghiệp ngoài nước phát triển. Đồng thời cần tăng cường đầu tư nghiên cứu và phát triển (R&D), tăng cường liên kết giữa cơ quan nghiên cứu và doanh nghiệp, hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, cần thống nhất chương trình đào tạo, bảo đảm tiếp cận nhân lực chất lượng và bình đằng, tăng cường tính minh bạch.

Trong khuôn khổ diễn đàn cũng đã diễn ra các tọa đàm trao đổi, thảo luận về các chủ đề: Nâng cao chất lượng quy định, chính sách để thúc đẩy năng suất; giải pháp khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thúc đẩy năng suất; phát triển nguồn nhân lực nhằm thúc đẩy năng suất; thúc đẩy năng suất chất lượng tại các tỉnh, thành phố.

Theo PGS. TS Vũ Minh Khương, thời gian qua, Việt Nam có tiến bộ đáng kể trong thúc đẩy tăng năng suất lao động. Tuy nhiên, tốc độ tăng năng suất hiện còn chậm, chưa tương xứng với tiềm năng. Nếu không tăng tốc đáng kể về tăng trưởng năng suất, Việt Nam sẽ khó đạt được vị thế quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Đề cập tới khung chiến lược thúc đẩy tăng trưởng năng suất của Việt Nam, PGS. TS Vũ Minh Khương đưa ra mô hình 5E trong hoạch định và thực thi chiến lược gồm: Cảm xúc (E1), Thấu hiểu (E2), Cam kết (E3), Kỹ thuật/Kế hoạch (E4), Tiến hoá/Khai phá (E5). Việc tăng năng suất cần tập trung vào tăng TFP (năng suất nhân tố tổng hợp), phát triển nguồn nhân lực và tăng vốn. PGS. TS Vũ Minh Khương cũng đưa ra mô hình SMART cho hành động gồm: Chiến lược (S), Động lực (M), Trách nhiệm (A), Phản hồi (R) và Niềm tin (T).

PGS. TS Vũ Minh Khương cũng đưa ra 5 khuyến nghị chính sách cho Việt Nam, đó là: Thúc đẩy tư duy năng suất; phát triển một chiến lược năng suất quốc gia mạnh mẽ thông qua các tiếp cận toàn diện, toàn quốc; thành lập các tổ chức chuyên trách chịu trách nhiệm xây dựng, điều phối, khuyến khích và giám sát các sáng kiến trên toàn quốc nhằm thúc đẩy tăng trưởng năng suất ở mọi cấp độ; khởi động nỗ lực nâng cao năng suất quốc gia để thu hút và huy động các nỗ lực trên toàn quốc nhằm tăng năng suất ở tất cả các cấp; tạo động lực và khuyến khích những bước đi mang tính chiến lược, đột phá để tăng năng suất.

Toàn cảnh diễn đàn.

Theo TS Hà Minh Hiệp, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho rằng, đối với vấn đề nâng cao năng suất, trước đây chúng ta tiếp cận ở góc độ các công cụ, giải pháp để nâng cao năng suất. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là ở bối cảnh cụ thể thì chúng ta áp dụng công cụ nào, giải pháp nào, chuyển giao công nghệ nào. Theo TS Hà Minh Hiệp, cải cách hành chính không chỉ nằm ở việc lược bỏ thủ tục hành chính mà còn nằm ở chỗ nâng cao chất lượng cải cách thủ tục hành chính. Thủ tục hành chính phải được thay đổi để giúp cho doanh nghiệp có môi trường thuận lợi để phát triển, nâng cao năng suất.

Tại diễn đàn, các chuyên gia đều cho rằng, năng suất là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống của người dân. Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia cũng như địa phương, năng suất là một yếu tố nền tảng để đạt các mục tiêu căn bản trong tăng trưởng.

Đối với Việt Nam, cần xây dựng phong trào cải thiện năng suất quốc gia phù hợp với bối cảnh mới, kết hợp tái cấu trúc nội dung của các chương trình năng suất phù hợp với các giai đoạn phát triển: "Nhận thức về năng suất - Hỗ trợ cải tiến năng suất - Tự đầu tư cải tiến năng suất". Trên cơ sở đó, các cơ quan chức năng xây dựng các chương trình hỗ trợ nâng cao năng suất đúng trọng tâm, trọng điểm và tập trung kinh phí để có được kết quả tốt nhất.

N.H

Lương tăng nhanh hơn năng suất lao động!

Nhiều mặt hàng Việt Nam có triển vọng xuất khẩu sang UAE