Nhiều người dân phố cổ khi được hỏi về kế hoạch mở rộng phố đi bộ đã bày tỏ sự phấn khởi trước thông tin này, có người chia sẻ: “Khác với dạo trước, người dân sinh sống trong khu phố đi bộ lo lắng sẽ bị ảnh hưởng đến chuyện kinh doanh, sinh hoạt hằng ngày. Giờ đây, chúng tôi đã nhìn nhận khác và rất hy vọng kế hoạch được thực hiện tốt đẹp, đúng định hướng ban đầu…”.

Tháng 6/2013, UBND quận Hoàn Kiếm đã đề nghị UBND TP Hà Nội chính thức cho phép Công ty Cổ phần Đồng Xuân, đơn vị xây dựng Đề án Mở rộng không gian phố đi bộ sang khu bảo tồn cấp I khu phố cổ Hà Nội được triển khai theo đề án đã xây dựng.

Tìm gặp ông Đỗ Xuân Thủy, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đồng Xuân, chúng tôi được biết: Đề án được xây dựng với mục tiêu từng bước mở rộng tuyến phố đi bộ Hàng Đào - Đồng Xuân thành không gian đi bộ nhằm tôn vinh giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của khu phố cổ Hà Nội. Bên cạnh đó, sẽ tạo điều kiện cho các nghệ nhân, các doanh nghiệp, hộ gia đình phát huy nghề ẩm thực truyền thống, góp phần đẩy mạnh phát triển dịch vụ, thương mại, du lịch của quận và thành phố.

Phố đi bộ Hàng Ngang

Các tuyến phố được đề nghị mở rộng thành không gian đi bộ thuộc hai phường Hàng Buồm và Hàng Bạc bao gồm: Hàng Buồm - Mã Mây - Hàng Giầy - Lương Ngọc Quyến - Tạ Hiện - Đào Duy Từ. Thời gian hoạt động vào 3 tối trong tuần (thứ Sáu, thứ Bảy, Chủ nhật), mùa hè 19-24 giờ, mùa đông
18 -24 giờ.

Được xây dựng từ tháng 7/2009, đề án hướng tới việc tổ chức mở rộng tuyến phố đi bộ sang khu vực bảo tồn cấp I sẽ kết nối với tuyến đi bộ Hàng Đào - Đồng Xuân, tạo thành một không gian đi bộ rộng hơn, phù hợp với chủ trương của thành phố về mở rộng không gian đi bộ trên địa bàn quận Hoàn Kiếm. Ngoài ra, sẽ góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế thương mại, dịch vụ của quận theo hướng văn minh, hiện đại, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Phương án phân luồng giao thông cũng đã được xây dựng để đảm bảo cho tuyến phố hoạt động, việc phân luồng giao thông và bố trí các điểm giao thông tĩnh nhằm giảm tải số lượng phương tiện giao thông gây ùn tắc trong những ngày hoạt động. Barie chắn đường sẽ được đặt tại 8 chốt và thêm 6 điểm giữ xe phục vụ tuyến phố ngoài 8 điểm hiện tại. Mỗi tuyến phố cũng có một đội quản lý toàn diện cả về an ninh trật tự và hoạt động kinh doanh.

Những tuyến phố ẩm thực sẽ là điểm hút khách

Ông Đỗ Xuân Thủy cho biết, hiện tổng số dân cư các tuyến phố đi bộ được mở rộng khoảng hơn 10.000 người, chủ yếu sống bằng nghề kinh doanh ngành dịch vụ ăn uống, thương mại, du lịch. Riêng khu phố Tạ Hiện, hiện nay đa phần là các hộ kinh doanh ăn uống. Qua khảo sát các nhà mặt phố mở cửa hàng kinh doanh trên các tuyến phố Hàng Buồm - Hàng Giầy - Lương Ngọc Quyến  - Mã Mây - Tạ Hiện, trong tổng số 159 cửa hàng có 47 gia đình mở cửa hàng kinh doanh ăn uống, chiếm 29,5%. Trên vỉa hè các tuyến phố này có tới hơn 50 người bán hàng buổi tối.

Những người xây dựng đề án mở rộng phố đi bộ đã hướng tới những phố cổ vốn có truyền thống lâu đời về ẩm thực, nổi bật về sự phong phú và đặc sắc của các món ăn của người Việt, người Hoa.

Việc hình thành các nhà hàng ăn uống tự phát trên các tuyến phố nói trên với nhiều chủng loại phong phú chứa đựng cả mặt tích cực và tiêu cực. Một mặt đáp ứng được phần nào nhu cầu của du khách trong nước và nước ngoài. Mặt khác, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự không được bảo đảm...

Theo ông Thủy, do chưa được quy hoạch một cách có hệ thống nên các hàng ăn, giải khát trên nhiều tuyến phố cổ đang ở tình trạng tự sắp xếp một cách tùy tiện, thêm vào đó là hiện tượng chèo kéo khách rất mất mỹ quan, ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Trước thực trạng này, rất cần thúc đẩy nhanh việc quy hoạch, quản lý các khu dịch vụ ăn uống phục vụ du khách theo đúng định hướng văn minh, lịch sự, đồng thời gìn giữ, bảo tồn nét văn hóa ẩm thực truyền thống lâu đời của khu phố cổ Hà Nội.

Người dân tuy mừng nhưng không tránh được vài mối lo

Theo ông Đỗ Xuân Thủy cho biết, trong quá trình xây dựng đề án, quận đã tổ chức cuộc họp lấy ý kiến của các cấp quản lý tại các phường và tổ chức cuộc họp với tất cả các hộ làm kinh doanh trên các tuyến phố. Nói chung, người dân đồng tình ủng hộ với việc khôi phục lại giá trị văn hóa truyền thống của các khu phố nói trên, các nghệ nhân cũng phấn khởi khi có điều kiện quay về mở các cửa hàng đặc sản trên các tuyến phố này.

Người dân sinh sống và kinh doanh trên các phố Hàng Buồm, Hàng Giầy, Lương Ngọc Quyến, Mã Mây, Đào Duy Từ, Tạ Hiện tin rằng, chẳng bao lâu nữa, nghệ thuật ẩm thực đường phố sẽ được thể hiện sắc nét ở đây. Đó là sự hứa hẹn về khả năng hút khách, chất lượng kinh doanh, khả năng tăng doanh thu…

Vậy là không gian phố đi bộ, chợ đêm phố cổ sẽ được mở rộng tới các tuyến phố ở vùng lõi - khu bảo tồn cấp I trong quần thể khu phố cổ Hà Nội.Nhiều chuyên gia và ngay cả những người đã gắn bó với đời sống ở khu “36 phố phường” lâu nay dù khấp khởi với đề án mở rộng phố đi bộ nhưng lại “nửa mừng nửa lo”. Mừng thì rõ rồi, nhưng không tránh khỏi mối lo về khả năng gìn giữ và bảo tồn những công trình được xây dựng từ thế kỷ thứ XVIII-XIX với dáng vẻ kiến trúc cổ, tạo thành một quần thể kiến trúc độc đáo, nổi bật là các di tích lịch sử như đền Bạch Mã, đình Quán Đế, nhà cổ 87 Mã Mây, đền Hương Tượng... Những công trình này vốn đã tạo bản sắc riêng cho từng khu phố, nay sẽ là điểm nhấn đặc sắc cho mỗi “góc” trong không gian phố đi bộ mở rộng.

Những lo ngại của các chuyên gia về ý tưởng mở dãy ẩm thực tại Khu bảo tồn cấp I do thất bại Khu ẩm thực Tống Duy Tân cũng khiến nhiều người lo nghĩ về khả năng thất bại của tuyến phố ẩm thực mới. Tuy nhiên, theo nhận định của ông Thủy, khu vực Tống Duy Tân không hút khách là do tách biệt với khu vực phố cổ và thiếu những không gian văn hóa truyền thống của Hà Nội. Trong khi đó, đa phần du khách quốc tế đến Hà Nội đều thích thú khám phá nhịp sống sôi động, tấp nập tại khu vực phố cổ và trải nghiệm nhịp sống của con người hiện đại trong không gian cổ kính đặc trưng của đất Hà thành.

Trước những mối lo này, Công ty Cổ phần Đồng Xuân đảm bảo rằng, việc xây dựng phương án vị trí đặt các điểm chốt, bố trí các điểm giao thông tĩnh, an ninh trật tự, vệ sinh môi trường… sẽ được thực hiện nghiêm túc và cẩn trọng. Ông Thủy cho biết, công ty cũng đã có nhiều cuộc họp bàn, khảo sát lấy ý kiến người dân trong khu vực tuyến phố đi bộ dự kiến, gần 100% các hộ dân đồng tình triển khai. Người dân trong khu vực đều nhất trí khôi phục và phát huy các giá trị ẩm thực truyền thống để phục vụ khách.

Tuy nhiên, còn một số ý kiến khác vẫn còn e ngại vấn đề vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm. Chúng tôi sẽ không để các hàng quán nấu nướng giữa lòng đường. Sau khi thực hiện, đơn vị sẽ cùng các cơ quan chức năng kiểm tra thường xuyên vấn đề vệ sinh thực phẩm, chèo kéo, chặt chém du khách.

Tùng Lâm