Iran đã rót bao nhiêu tiền để vực dậy ngành dầu khí giữa bão trừng phạt?

Xuất khẩu dầu của Iran đạt mức cao nhất trong 5 năm khi Mỹ tổ chức các cuộc đàm phán hạt nhân

Ảnh minh họa

Xuất khẩu dầu thô của Iran đã tăng gấp đôi kể từ mùa thu năm ngoái để đạt 1,6 triệu thùng/ngày trong tháng 5, ngay cả khi lệnh trừng phạt của Mỹ vẫn còn hiệu lực, theo công ty theo dõi thị trường Kpler.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ước tính sản lượng dầu thô Iran đạt 2,9 triệu thùng/ngày, cao nhất kể từ cuối năm 2018. Trong khi đó, các nhà tư vấn SVB Energy, Petro-Logistics SA và FGE cho rằng sản lượng có thể đã vượt 3 triệu thùng/ngày.

Nguồn cung bổ sung đang làm giảm sự tự tin vào thị trường dầu mỏ vốn đang suy yếu do tăng trưởng kinh tế chững lại và nguồn cung giá rẻ của Nga. Điều này làm ảnh hưởng nỗ lực của các đối tác Iran trong liên minh OPEC+ nhằm chấm dứt đà giảm của giá dầu thô.

Gần đây, Ả Rập Xê-út đã công bố mức cắt giảm sản lượng tự nguyện 1 triệu thùng/ngày vào tháng 7, dẫn đến một nhịp tăng ngắn hạn của giá dầu. Tuy nhiên, thị trường nhanh chóng quay lại đà giảm do lo ngại về đà phục hồi của Trung Quốc.

Các lô hàng từ Iran, cùng với dầu thô từ Nga và Venezuela, đang gây sức ép lên thị trường toàn cầu. Giá dầu thô đã giảm 12% từ đầu năm xuống 75 USD/thùng.

Nhu cầu từ Trung Quốc

Phần lớn dầu thô xuất khẩu của Iran có đích đến là Trung Quốc, khi các nhà máy lọc dầu tại quốc gia này săn đón các thùng dầu được giảm giá nhằm tăng lợi nhuận.

Đáng chú ý, dữ liệu chính thức của Trung Quốc không cho thấy bất kỳ lô hàng dầu thô nhập khẩu nào từ Iran trong năm qua. Thay vào đó, lượng mua tăng vọt từ Malaysia, nơi các lô hàng của Iran thường được chuyển sang tàu khác để che giấu nguồn gốc, theo tiết lộ của Ông Sara Vakhshouri, CEO tư vấn năng lượng chiến lược SVB.

Để thúc đẩy xuất khẩu, Iran đã phải hạ giá dầu để có thể cạnh tranh với khối lượng lớn dầu của Nga đã bị các nước châu Âu từ chối, theo ông Iman Nasseri, Giám đốc điều hành Công ty tư vấn năng lượng FGE có trụ sở tại Dubai.

Nhà phân tích Greg Brew tại Eurasia Group cho biết: “Việc Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ Iran bằng cách chấp nhận các thùng dầu đang chịu các lệnh trừng phạt cho thấy mối quan hệ Iran - Trung Quốc đã cải thiện đôi chút. Tất cả những điều này ủng hộ quan điểm rằng vị thế của Iran đang được cải thiện, cùng với việc nước này đang tiến tới bình thường hóa quan hệ với các quốc gia khác trong khu vực”.

Mỹ nhắm mắt làm ngơ

Điều đáng ngạc nhiên là sự phục hồi của ngành dầu thô Iran có sự trợ giúp từ phía Mỹ, bằng cách ngầm cho phép các thùng dầu từ quốc gia này được xuất khẩu nhằm làm ổn định giá nhiên liệu. Việc “nhắm mắt làm ngơ” của Mỹ cũng có lợi khi hai quốc gia đang tìm cách xây dựng một kênh ngoại giao.

Có ít nỗ lực thực thi các lệnh trừng phạt từ phía Mỹ do chính quyền muốn gây ảnh hưởng đến dầu thô của Nga trong khi vẫn đảm bảo nguồn cung của thị trường, ông Nasseri cho biết thêm.

Bất chấp các dự báo về sự thiếu hụt nguồn cung trong nửa cuối năm 2023, các nhà giao dịch vẫn tỏ ra hoài nghi khi lượng dầu thô của Iran đổ ra thị trường ngày càng nhiều.