Bài học nhãn tiền

Vào tháng 7/2008, người dân Hà Nội hồ hởi đón nhận nguồn nước sạch được Vinaconex đưa về từ sông Đà. 

Nhưng, “niềm vui ngắn chẳng tày gang”, mới đưa vào sử dụng chưa tròn 4 năm thì sự cố vỡ đường ống nước xảy ra vào năm 2012. 

Tính đến cuối năm 2015 thì đường ống vỡ tới lần thứ 17. Kể cả ngày Tết Nguyên đán cận kề, người dân Hà Nội lại phấp phỏm nào thùng, xô, chậu để trữ nước.

Dường như người dân Thủ đô đã quá quen với cảnh mất nước sạch bởi “sông Đà”.

Sự cố vỡ đường ống nước lần thứ 13 vào tháng 8/2015, Hà Nội rơi vào mất nước sạch diện rộng, chính quyền thành phố Hà Nội không còn đủ kiên nhẫn với những lời hứa khắc phục sự cố của Công ty nước sạch Vinaconex (Viwasupco), ra “tối hậu thư” nếu Vinaconex không khởi công đường ống số 2 vào tháng 10/2015 thì dự án sẽ được giao cho công ty nước sạch Hà Nội.

Đường ống nước số 2 sông Đà: Của rẻ liệu có…ôi? (Ảnh: baochinhphu.vn)

Và ông Trương Quốc Dương- Phó Tổng giám đốc Viwasupco- chủ đầu tư dự án- tuyên bố chắc như đinh đóng cột rằng, dự kiến tháng 5/2016 tuyến đường ống nước sạch thứ  2 sẽ hoàn thành. Để không xảy ra sự cố vỡ đường ống, Viwasupco sẽ chọn đường ống làm bằng vật liệu tốt hơn.

Chính quyền Hà Nội và người dân đều đặt niềm ở lời hứa của lãnh đạo Viwasupco, tin tưởng đường ống số 2 được làm bằng vật liệu tốt.Chờ đợi trong hy vọng. 

Bỗng truyền thông “giáng quả tạ” xuống đầu dư luận, khi đăng tải lời của ông Nguyễn Văn Tốn- Tổng giám đốc Viwasupco- thông báo rằng, Công ty TNHH sản xuất ống gang dẻo Xinxing (Trung Quốc) được chủ đầu tư lựa chọn cung cấp ống gang dẻo và phụ kiện làm đường ống nước thứ 2. XinXing trúng thầu vì “bỏ giá” thấp hơn 11,8% so với giá gói thầu được phê duyệt.

Tham bát bỏ mâm

Chưa bàn đến chất lượng, con số “lời” 11,8% khiến dư luận băn khoăn, hoang mang, liệu “của rẻ có ôi”? 

Cho dù ông Tốn trấn an rằng, XinXing là công ty uy tín trên thế giới và ở nước ta, XinXing cũng đã cung cấp ống gang dẻo tại nhiều nơi như: Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Bà Rịa- Vũng Tàu, Bình Dương…

Khảo sát các khách hàng đã dùng ống gang dẻo của Xinxing, Viwasupco nhận được phản hồi tích cực, sản phẩm và chất lượng tốt, chưa có bất kỳ phản hồi tiêu cực nào.

Ngược lại những lời ông Tốn nói, báo chí lại đăng tải nội dung trong báo cáo của Trung tâm Hỗ trợ đấu thầu (Bộ Kế hoạch và đầu tư)- đơn vị thẩm định hồ sơ đấu thầu dự án đường ống nước số 2: 

Theo đánh giá của các chuyên gia, chất lượng ống gang dẻo của nhà thầu XinXing tại một số dự án thực hiện tại Việt Nam chưa làm hài lòng khách hàng.

Một số thông tin khác từ khách hàng trên thế giới cũng không hài lòng với sản phẩm gang dẻo của XinXing.

Quan ngại của dư luận về số tiền mà Viwasupco đang phấn khởi  đã “tiết kiệm” được 11,8% là hoàn toàn có cơ sở.

Không hiểu lãnh đạo Viwasupco có đọc được báo cáo của Trung tâm hỗ trợ đấu thầu? Để rồi vẫn quyết tâm ký kết với XinXing và dự kiến tháng 5 này lô ống gang dẻo đầu tiên sẽ đến Việt Nam.

Cần nhắc lại, khi khởi công xây dựng đường ống số 1, Vinaconex- chủ đầu tư dự án- chọn ống cốt sợi thủy tinh.

Nhưng để “chắc ăn”, Vinaconex “mạnh tay” chi tiền của, cử cán bộ đi các nước phương tây để tham khảo “ống cốt sợi thủy tinh”, để có cơ sở lập dự án đầu tư dây chuyền sản xuất. 

Với dây chuyền được Vinaconex đánh giá là công nghệ tiên tiến, hiện đại, chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế, lãnh đạo chính quyền Hà Nội và ngay cả chủ đầu tư cũng đều yên tâm với “tiêu chuẩn chế tạo ống cốt sợt thủy tinh của Mỹ”.

Thế rồi, ống cốt sợi thủy tinh tiêu chuẩn của Mỹ cũng chỉ nằm yên trong lòng đất được có 4 năm thì bắt đầu “nổi loạn”, không bung chỗ này thì vỡ chỗ khác, tới những 17 lần trong 7 năm vận hành. 

Lý giải về nguyên nhân vỡ, Viwasupco đổ lỗi cho nền đất yếu. Nhưng nền đất yếu cũng chỉ là một nguyên nhân trong nhiều nguyên nhân?

Không phải vì nền đất yếu mà 9 quan chức của Vinaconex dính vòng lao lý liên đới đến đường ống nước số 1. 

Ống cốt sợi thủy tinh được Vinaconex đánh giá đạt tiêu chuẩn quốc tế, nhưng thực tế thì chất lượng ông cốt sợi thủy tinh không đảm bảo yêu cầu thiết kế, độ bền không đạt 50 năm như yêu cầu của dự án. Chủ đầu tư đã phải chi hơn 13 tỷ đồng để khắc phục 14 lần đường ống vỡ.

Triển khai đường ống số 2- dù chính quyền Hà Nội yêu cầu cấp bách, nhưng lãnh đạo Viwasupco hãy lắng nghe ý kiến phán biện của các chuyên gia, của Trung tâm hỗ trợ đấu thầu về đường ống gang dẻo của XinXing. 

Hãy đến trực tiếp tham khảo những địa phương trong đã sử dụng ống gang dẻo của XinXing, đừng ngồi phòng lạnh nghe “phản hồi” từ báo cáo.

Không phải ngẫu nhiên các chuyên gia đã lên tiếng về ống gang dẻo. Không phải không có cơ sở để Trung tâm hỗ trợ đấu thầu nêu ý kiến của các đơn vị trong và ngoài nước “ than phiền” về ống gang dẻo của XinXing.

Viwasupco đừng đi vào vết xe đổ ở đường ống số 1. 

Đừng vì con số 11,8% mà Viwasupco “tham bát bỏ mâm”, để rồi…hối hận cũng đã muộn màng.