Xuất khẩu tôm sang Mỹ và Trung Quốc ghi nhận nhiều dấu hiệu tích cực trong 2 tháng cuối năm.

VASEP dẫn số liệu của Hải quan Việt Nam cho biết, tính tới tháng 10/2023, xuất khẩu (XK) tôm Việt Nam đạt 2,8 tỷ USD, giảm 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng tháng 10, XK tôm đạt 318 triệu USD, giảm 12% so với cùng kỳ.

VASEP đánh giá, nhu cầu thị trường thấp, lạm phát, tồn kho tăng cao, người dân thắt chặt chi tiêu, xung đột ở Đông Âu và Trung Đông là những yếu tố ảnh hưởng không tốt tới XK tôm của Việt Nam và XK tôm toàn cầu trong năm nay. Bên cạnh đó, giá nguyên liệu và giá XK đều giảm, càng làm tăng thêm thách thức cho cả người nuôi và doanh nghiệp chế biến. Từ cuối quý 3 năm nay, giá tôm nguyên liệu trong nước đã có dấu hiệu nhích lên. Đây là tin vui cho bà con nông dân, tuy nhiên giá tăng chủ yếu do tác động cung-cầu trong nước, chứ chưa phản ánh được nhiều sự ấm lên từ các thị trường tiêu thụ.

Tháng 10/2023, XK tôm ghi nhận tăng trưởng dương ở các thị trường như Mỹ, Canada, Bỉ, Đài Loan, Thụy Sỹ. Các thị trường nhỏ như Đài Loan, Thụy Sỹ được đánh giá tốt khi XK sang hai thị trường này tăng trưởng dương lần lượt 21% và 11% trong 10 tháng đầu năm nay.

Mỹ tiếp tục là thị trường nhập khẩu (NK) tôm lớn nhất của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 21% trong tổng XK tôm của Việt Nam. Kể từ tháng 7 năm nay, XK tôm sang Mỹ ghi nhận tăng trưởng dương 2 con số, liên tục đến tháng 10. Tuy nhiên, lũy kế XK tôm sang Mỹ trong 10 tháng đầu năm nay vẫn giảm 20% đạt 589 triệu USD do mức sụt giảm mạnh trong các tháng đầu năm nay. Mỹ là thị trường duy nhất trong số các thị trường NK chính tôm của Việt Nam ghi nhận tăng trưởng dương liên tục trong 4 tháng.

Số liệu NK tôm của Mỹ từ các nguồn cung trên thế giới cũng ghi nhận kết quả tích cực hơn trong quý 3 năm nay. Theo dữ liệu của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), Mỹ NK 70.727 tấn tôm trong tháng 9, trị giá 578,4 triệu USD, tăng 9% về lượng, giảm 2% về giá trị so với cùng kỳ năm trước (65.122 tấn, 593,5 triệu USD). Đây là tháng thứ 3 liên tiếp Mỹ ghi nhận NK tôm tăng trưởng sau khoảng thời gian dài 13 tháng xuống dốc không phanh. Dù giá trung bình chỉ đạt 8,19 USD/kg, giảm 10% so với cùng kỳ năm 2022 (9,11 USD/kg), nhưng khoảng cách giảm đã thu hẹp dần qua các tháng.

Tính chung 3 quý đầu năm, Mỹ nhập khẩu 575.538 tấn tôm, trị giá 4,7 tỷ USD, giảm 11% về lượng và 22% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Giá xuất khẩu trung bình của 9 tháng đầu năm đạt 8,25 USD/kg, giảm 12% so với cùng kỳ.

Ấn Độ vẫn là nguồn cung tôm hàng đầu của Mỹ. Tính chung 9 tháng đầu năm, Ấn Độ xuất khẩu 215.305 tấn tôm sang Mỹ, trị giá 1,7 tỷ USD, giảm 7% về lượng và 20% về giá trị.

Ecuador đã có bước tiến mới trong tháng 9 khi xuất khẩu 18.504 tấn tôm sang Mỹ, trị giá 125,9 triệu USD, tăng 22% về lượng và 8% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng đầu năm 2023, XK tôm của Ecuador sang Mỹ (154.406 tấn) gần như không thay đổi so với cùng kỳ năm trước, chỉ ít hơn 1% về lượng, nhưng về giá trị vẫn giảm 11%.

Trái ngược với các nguồn cung tôm chính của Mỹ, Indonesia có vẻ bị lỡ nhịp khi khối lượng tôm xuất sang Mỹ trong tháng 9 giảm 9%, giá trị giảm 20%.Trước đó Indonesia đã để mất vị trí nhà cung cấp tôm lớn thứ 2 của Mỹ vào tay Ecuador. Tính chung 9 tháng đầu năm, Indonesia xuất khẩu 107.068 tấn tôm sang Mỹ, trị giá 872,4 triệu USD, giảm 17% về lượng và 29% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Tồn kho giảm, các chỉ số của nền kinh tế Mỹ đang tốt dần, nhu cầu cao hơn phục vụ đợt cuối năm, dự kiến 2 tháng cuối năm nay, XK tôm Việt Nam sang thị trường này vẫn ghi nhận tăng trưởng.

XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông trong tháng 10/2023 đạt 63 triệu USD, giảm 2% so với cùng kỳ. Trong 10 tháng của năm 2023, XK sang thị trường này ghi nhận tăng trưởng dương trong 3 tháng liên tục từ tháng 6 đến tháng 8, sau đó quay lại mức giảm trong tháng 9 và 10. Tuy vậy, mức độ sụt giảm không mạnh như những tháng đầu năm. Trung Quốc và Hồng Kông là thị trường có mức sụt giảm thấp nhất trong số các thị trường NK chính, với mức sụt giảm 5% đạt 517 triệu USD trong 10 tháng của năm 2023.

Nhu cầu NK tôm Việt Nam của thị trường Trung Quốc và Hồng Kông không chỉ phụ thuộc tình hình tăng trưởng kinh tế, lượng tồn kho mà còn phụ thuộc nhiều vào nguồn cung từ Ecuador. Trong khi, XK tôm của Ecuador sang Trung Quốc đang có xu hướng chững lại do giá XK giảm quá mạnh. Điều này có thể hỗ trợ cho XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông trong 2 tháng cuối năm nay lấy lại được đà tăng trưởng dương. Theo số liệu của ITC, NK tôm của Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm nay đạt 5,7 tỷ USD, tăng 3% so với cùng kỳ.

VASEP nhận định, XK tôm Việt Nam trong 2 tháng cuối năm nay vẫn chưa thể phục hồi tăng trưởng dương nhưng mức sụt giảm sẽ có phần thu hẹp lại so với các tháng trước đó.