Không chỉ ngân hàng mà cả doanh nghiệp cũng... sợ Thông tư 02.

Ngày 21/1/2013, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 02/2013/TT-NHNN quy định về việc phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Tại Thông tư trên, vấn đề “nóng” nhất được giới chuyên gia, các tổ chức tín dụng và bản thân các doanh nghiệp quan tâm, “lo sợ” nhất là việc phân loại nợ.

Tại thời điểm đó, rất nhiều tranh cãi xung quanh vấn đề này đã được đưa ra, đặc biệt thời điểm áp dụng là ngày 1/6/2013 được cho là quá vội, quá gấp gáp và không phù hợp với tình hình kinh tế cũng như “sức khỏe” của mỗi doanh nghiệp.

Phân tích cụ thể hơn, một cán bộ tín dụng cho biết, nếu buộc phải tiến hành phân loại nợ, chắc chắn hầu hết các doanh nghiệp sẽ bị “rớt” xếp hạng tín dụng nội bộ và điều này đồng nghĩa, sẽ có nhiều khoản vay bị đẩy vào “nhóm nợ xấu”. Và như vậy, nợ xấu sẽ của ngân hàng chắc chắn sẽ tăng. Xếp hạng tín dụng nội bộ mà giảm thì việc tiếp cận vốn của doanh nghiệp sẽ càng trở lên khó khăn hơn.

Ngoài ra, nếu bảng xếp hạng tín dụng của các nhóm khách hàng của ngân hàng xấu đi, nhóm nợ xấu gia tăng thì các khoản trích lập dự phòng rủi ro của tổ chức tín dụng cũng buộc phải tăng. Điều này sẽ dẫn tới việc lợi nhuận của ngân hàng vốn đã giảm vì “ế” vốn nay sẽ giảm mạnh hơn vì phải chia sẻ vào quỹ trích lập dự phòng rủi ro.

Lo ngại này cũng được TS Vũ Định Ánh chia sẻ rằng, với việc áp dụng Thông tư 02, khả năng tỷ lệ nợ xấu của các tổ chức tín dụng sẽ tăng lên đang kể, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng mở rộng và phát triển mạng lưới của các tổ chức tín dụng.

Giải toả những lo ngại trên, ngày 27/5/2013, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 12/2013/TT-NHNN sửa đổi một số điều của Thông tư 02, trong đó lui thời điểm áp dụng từ 1/6/2013 đến ngày 1/6/2014. Và theo ông Lê Minh Hưng – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, việc thay đổi thời gian thực hiện Thông tư 02 là nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn vay ngân hàng, hỗ trợ thúc đẩy tín dụng cho nền kinh tế, tạo mặt bằng lãi suất cho vay vào tháo gỡ cho sản xuất kinh doanh. Đồng thời cũng giúp các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thêm thời gian chủ động xây dựng lộ trình thực hiện và các điều kiện cần thiết để tuân thủ theo các quy định của Thông tư 02.

Tuy nhiên, khi thời điểm áp dụng các quy định phân loại nợ theo tinh thần Thông tư số 12/2013/TT-NHNN đến gần thì tại Hội nghị toàn ngành ngân hàng, đại diện nhiều nhà băng đã đồng loạt lên tiếng đề nghị tiếp tục lùi thời điểm thực hiện phân loại nợ xấu sau ngày 1/6/2014. Tại Hội nghị này, ông Lê Công - Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Quân đội phát biểu rằng: Trong bối cảnh kinh tế còn rất khó khăn, chịu tác động rất lớn của nền kinh tế thế giới, mặc dù ngành ngân hàng đã có nhiều tiến bộ nhưng sức khỏe của nền kinh tế nói chung, ngành ngân hàng và các doanh nghiệp vẫn đang rất yếu. Nếu áp dụng thông tư này vào điều kiện hiện nay có thể làm các ngân hàng và doanh nghiệp thêm khó khăn”.

Dưới góc độ của doanh nghiệp, ông Vũ Kỳ Anh – Giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng TNP phân tích: Với loạt chính sách hỗ trợ doanh nghiệp được triển khai trong năm 2013, tình hình tài chính của nhiều doanh nghiệp đã được cải thiện nhưng để nói là phục hồi thì vẫn cần có thời gian. Đặc biệt là sau 2 năm vật lộn với khó khăn, “sức khoẻ” của doanh nghiệp đã bị tổn thương khá nhiều. Vậy nên, giờ nếu áp dụng các tiêu chuẩn phân loại nợ mới theo tinh thần Thông tư 02, chắc chắn, nhiều doanh nghiệp sẽ bị khoang vùng, không đủ điều kiện vay vốn và sẽ bị liệt vào các nhóm nợ xấu hơn. Điều này đồng nghĩa với khả năng tiếp cận các nguồn vốn mới là rất khó khăn, thậm chí là không thể.

Chia sẻ về vấn đề này, TS Nguyễn Trí Hiếu khi trao đổi với PetroTimes đã đưa ra phép tính, nếu áp dụng Thông tư 02 thì nợ xấu tại nhiều ngân hàng có thể lên tới 10%, 20%, thậm chí là cao hơn chứ không dừng ở mức 3 hay 4% như trong báo cáo.

Cái sợ của các nhà băng là vậy. Phân loại nợ có thể sẽ đẩy nhiều khoản vay của doanh nghiệp vào các nhóm nợ xấu và như vậy, việc duyệt cho các khoản vay mới sẽ rất hạn chế.

Thanh Ngọc