Năng lượng Mới số 372

Từ nạo hút…

Dẫu đến bất kỳ một bệnh viện sản nào và vào bất kỳ một giờ khám chữa bệnh nào cũng thấy một nghịch cảnh ấy là ở Khoa Kế hoạch hóa gia đình đông bệnh nhân bao nhiêu thì ở Trung tâm Điều trị hiếm muộn (hay Khoa Điều trị hiếm muộn) bệnh nhân cũng đông bấy nhiêu. Và điều này làm cho người ta dễ dàng hiểu rằng vì sao tỷ lệ vô sinh ngày càng tăng như vậy. Và ngay các chuyên gia y tế trong điều trị hiếm muộn cũng nhận định đó là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng vô sinh hiện nay.

Nguyễn Mai Hương ở quận Thanh Xuân, Hà Nội đã trở thành bệnh nhân “ruột” của Trung tâm Điều trị hiếm muộn, Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã 4 năm nay. Chị bị bệnh tắc vòi trứng, nguyên nhân dẫn đến viêm tắc vòi trứng để rồi làm chị không đẻ được đau đớn thay lại chính từ lần nạo hút thai đầu tiên. Ngày ấy, sau 2 năm anh chị yêu nhau nhưng chưa tổ chức cưới được do tuổi “kim lâu” đáng ra chị phải kiêng để giữ gìn hạnh phúc hôn nhân sau này, theo quan niệm của người xưa, vậy mà lại có “bầu”. Mặc dù, trước đó, hai người đã rất “giữ gìn”.

Như chị kể, từ ngày yêu nhau đến lúc ấy, đó là lần đầu tiên chị “dính”. Chị và anh cũng đã bàn đi tính lại nhưng cuối cùng để mọi chuyện “êm đẹp”, để cuộc hôn nhân lâu bền, để đám cưới không diễn ra chóng vánh… đã quyết định bỏ thai. Thậm chí, lúc đó chị vẫn còn nhớ khi anh ở bên chị lúc các bác sĩ nạo hút thai đã động viên: “Em cố gắng chịu đau nhé rồi chúng mình sẽ có con lại khi đã ổn định cuộc sống”. Thế mà có ai ngờ đâu, đó là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng chị có được thai đến thời điểm này. Nước mắt vòng quanh, chị Hương tâm sự: “Trớ trêu thế đấy! Bỏ “con” đi song phải trả giá ngay cho chuyện “bỏ con” đó! Lúc ấy thật ra tôi cũng nghĩ đơn giản, sẽ không khó khăn để có thai lại vì đây cũng chỉ là điều hòa kinh nguyệt. Hơn nữa, đã có nhiều người làm như tôi, sau này vẫn có con bình thường. Cho nên tôi không ngại. Nhưng giờ thì tôi mới hối không kịp vì sự hiểu biết phiến diện, ấu trĩ của mình!”.

Một trong những bước của thụ tinh ống nghiệm

GS.TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế kiêm Giám đốc Trung tâm Điều trị hiếm muộn, Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho hay trong “sự nghiệp” điều trị vô sinh của ông thì những bệnh nhân như chị Hương không phải là hiếm, nhất là ở giới trẻ. Tuy nhiên, những người bỏ thai như chị Hương dẫu sao vẫn còn có lý do để thông cảm chứ lớp trẻ hiện nay, nhiều em sinh hoạt trác táng, bừa bãi phải đi nạo hút thai liên tục dẫn đến vô sinh. Đây mới là điều đáng ngại và đáng báo động nghiêm trọng.

…Đến nhậu nhẹt say xỉn

Cùng với trường hợp vô sinh của chị Hương thì còn có nhiều trường hợp vô sinh khác với muôn ngàn nguyên nhân. Trong đó phải kể đến sinh hoạt vô độ trong ăn uống, làm việc căng thẳng, thất thường… cũng là những nguyên nhân chính gây nên tình trạng này. Chẳng hạn như vợ chồng anh Nguyễn Tuấn, ở TP Thanh Hóa, một cặp bệnh nhân cũng được xem là “có thâm niên” của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Mặc dù rất ngại ngần, nhưng cuối cùng anh Tuấn Anh cũng phải “bật mí”, sở dĩ vợ anh chưa có thai là do… anh. 

Chuyện thật tưởng như đùa nhưng theo các bác sĩ điều trị trực tiếp cho anh, nguyên nhân khiến vợ chồng anh Tuấn Anh chưa có con một phần vì công việc căng thẳng, áp lực suốt ngày cắm mặt vào máy tính của một người “làm code” (viết phần mềm) như anh. Phần khác nghiêm trọng hơn là do sau những giờ làm việc căng thẳng, mệt mỏi, anh hay cùng bạn bè, đối tác nhậu nhẹt say xỉn đến nỗi nhiều hôm về nhà, như chính vợ anh nói vui phải đi bằng “4 chân” (ý nói phải bò) chứ không phải 2 chân như bình thường. Tất cả những điều ấy đã làm cho sức khỏe sinh sản của anh không bảo đảm dẫn đến anh không có khả năng làm vợ thụ thai.

Bác sĩ trực tiếp điều trị cho anh Tuấn Anh nói: “Con “nòng nọc” của anh ấy không đủ khỏe để “lội ngược dòng” nên vợ không có thai được”. Tính đến nay đã 7 năm phải chữa chạy bao nhiêu nơi, thậm chí cả “Đông - Tây y kết hợp với… cúng” vậy mà vợ chồng anh Tuấn Anh vẫn chưa có nổi mụn con. Vợ chồng anh cũng đã thực hiện phương pháp thụ tinh ống nghiệm như bác sĩ tư vấn nhưng kết quả vẫn là… con số 0.

Phải sống lành mạnh

Theo TS Tô Minh Hương, Phó giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội trước tình trạng vô sinh hiện nay thì khoảng 40% là do đàn ông, 40% có nguyên nhân ở phía phụ nữ, 10% không rõ nguyên nhân và 10% là do cả hai bên. Và nguyên nhân chính gây vô sinh ở cả hai nam - nữ này như đã nói chính là việc nạo hút thai vô tội vạ, sinh hoạt tình dục bừa bãi, ăn uống, “nhậu nhẹt” vô độ, áp lực cuộc sống, công việc… Cùng với đó là việc dung nạp thực phẩm nhiễm hóa chất, ít vận động, hút nhiều thuốc…

ThS.BS Hồ Mạnh Tường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Di truyền và sức khỏe sinh sản nhận định: “Các nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ vô sinh ngày càng tăng, đặc biệt là do yếu tố thứ phát, liên quan đến các bệnh viêm nhiễm qua đường sinh sản, do nạn phá thai ở vị thành niên và thành niên. Chính lối sống phóng túng của nhiều bạn trẻ hiện nay đã gây nên điều này”. Còn TS Tô Minh Hương thì phân tích cụ thể trên cơ sở khoa học: Ở đàn ông, vô sinh là do tinh dịch không hề có tinh trùng (bẩm sinh hoặc di truyền), do viêm mào tinh hoàn, do lao tinh hoàn, do hút thuốc lá, uống rượu khiến số lượng, chức năng tinh trùng suy giảm, do viêm hoặc u xơ tiền liệt tuyến khiến tinh dịch đặc lại trong lúc khả năng di chuyển của tinh trùng lại hạn chế. Việc sử dụng một số thuốc trị đau dạ dày và cao huyết áp cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng, tắc đường di chuyển của tinh trùng từ tinh hoàn ra túi tinh hoàn, do viêm ống dẫn tinh, hậu quả của các bệnh lây qua đường tình dục… 

Ở phụ nữ thì là u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng, rồi trứng thoái hóa, tử cung nhi hóa hoặc có những bất thường về nội tiết tố, niêm mạc tử cung không tăng trưởng và đào thải theo quy luật thông thường. Nhưng theo TS Tô Minh Hương nguyên nhân gây vô sinh nhiều nhất hiện nay ở nữ giới là viêm tắc vòi trứng. Mà viêm tắc vòi trứng xuất phát từ viêm nhiễm đường sinh dục dưới do không biết cách vệ sinh, không được điều trị hoặc điều trị không dứt tình trạng viêm nhiễm và cũng do nạo hút thai quá nhiều gây mỏng mảng tử cung và dẫn đến dính, tắc vòi trứng, tử cung… Bệnh này, TS Tô Minh Hương nhận định: “Cực kỳ khó điều trị”. Và không chỉ phụ nữ có chồng mới mắc mà nhiều bạn gái trẻ, chưa lập gia đình, chưa có quan với người khác giới cũng bị rất nhiều.

Để điều trị bệnh vô sinh, theo TS Tô Minh Hương, sau khi thăm khám, làm các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây vô sinh là gì, bác sĩ chuyên khoa hoặc là sẽ hướng dẫn cách xác định thời điểm rụng trứng để vợ chồng gần nhau,  hoặc kích thích buồng trứng bằng các loại thuốc để làm cho trứng rụng (đối với trường hợp không rụng trứng), hoặc làm tăng số trứng rụng (bình thường mỗi tháng chỉ có một trứng) để tăng khả năng có thai, hoặc bơm tinh trùng đã lọc, rửa vào buồng tử cung (phương pháp IUI - hay còn gọi là thụ tinh nhân tạo).

Đối với những người bị tắc vòi trứng, sẽ áp dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), còn với những người tinh trùng quá yếu và quá ít, thì có phương pháp tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI)… TS Tô Minh Hương nhận định các biện pháp này có thể giúp bệnh nhân thành công với tỷ lệ không thấp. Tuy nhiên cách tốt nhất mà TS Tô Minh Hương cũng khẳng định để tránh vô sinh thì nên có cuộc sống lành mạnh, điều độ, đặc biệt là trong cuộc sống nhiều áp lực hiện nay, có kiến thức về sinh sản…

Lâm Anh