Chuyện 1 - Đọc sách của cha viết

Cố Khải đọc sách của cha viết, cứ mỗi câu lại cung kính nói ra lời: “Vâng”.

Chuyện 2 - Lý thoái phu nói tục

Thời nhà Tống, Xung Hối xử sĩ Lý Thoái Phu tính tình khác người, nhưng lại rất cẩn thận, nhà ở phía ngoài cửa thành phía Bắc.

Một hôm, gieo giống rau hồ tuy trong vườn, với loại rau này, theo phong tục trong dân gian, người gieo phải vừa rắc hạt vừa nói thật tục thì rau mới tốt. Vì vậy, Thoái Phu vừa gieo vừa nói thì thầm:

- Đạo vợ chồng là lẽ thường của con người!

Có khách tới, Thoái Phu lệnh cho con gieo tiếp. Con rắc nốt chỗ hạt giống còn lại, miệng nói:

- Bố ta đã nói rồi đấy, bố ta đã nói rồi đấy!

Vì vậy, vào những năm của niên hiệu Hoàng Hựu, ở các quán rượu trong khi chuyện trò vui vẻ thường có câu:

- Hãy gieo một đợt rau hồ tuy xem sao!

Nếu đúng như xử sĩ nghĩ, đạo vợ chồng là điều tục tĩu, thì Thoái Phu đã thay nó bằng lời nhã nhặn còn đâu. Rau hồ tuy nhất định là không tốt được.

Chuyện 3 - Vấn an, cầu tự

1. Theo sách Quốc triều sử dư: Trần Hiến Chương mỗi khi vào buồng trong với vợ đều đến xin phép Thái Phu nhân, thưa:

- Hiến Chương đi cầu tự!

Chủ sự Cố Dư Khánh hỏi họ Trần:

- Nói như thế là nghĩa lý ra sao? Thái Phu nhân là gái góa hay sao?

Họ Trần yên lặng không đáp.

2. Chu Mộc người ở Thường Nhiệt, buổi sáng vào vấn an cha. Cha hỏi ai. Chu Mộc thưa:

- Chu Mộc vấn an!

Người cha không đáp. Lát sau, Chu Mộc lại tới, thưa:

- Chu Mộc vấn an!

Người cha tức quá, chồm dậy, lớn tiếng chửi:

- Tao đang ngủ say, vấn cái gì? An cái gì?

Người đời lấy đó làm thành câu đối:

Chu Mộc vấn an;

Hiến Chương cầu tự.

Chuyện 4 - Bách kỵ lịch

Lý Tái Nhân tính tình phức tạp, vợ là con gái họ Diêm, ít tuổi hơn Tái Nhân. Vợ chồng mỗi người ở mỗi phòng cách xa nhau. Nhưng hẹn ngầm với nhau: "Lúc nào thích thì cứ đến".

Một tối họ Diêm gõ cửa. Tái Nhân vội giở quyển "Bách kỵ lịch" ra xem, kinh hoàng nói vọng ra:

- Đêm nay "hà khôi tại phòng", không thể làm gì được. Xin khất hôm khác vậy!

Diêm thị thẹn thùng bỏ đi.

Lại còn một người đời Hán, tên là Trần Bá Kinh, mỗi lần ân ái với vợ nhất định phải chọn ngày chọn giờ cẩn thận. Sau khi chọn được rồi, cho hầu gái tới thông báo với vợ. Vợ đồng ý, người hầu gái quay lại báo. Đi đi lại lại như vậy tới ba bốn lần.

Chuyện 5 - Thắt đai cày ruộng

Phía trước phần mộ của tổ nhà Nguyên Bình có mấy chục mẫu ruộng của người khác. Vào những tháng cấy cày gặt hái, dân trong làng cởi trần đóng khố làm việc. Nguyên Bình cho rằng thế là khinh mạn tổ tiên nhà mình nên Nguyên Bình xuất tiền mua lấy tất cả số ruộng ấy.

Đến ngày cày bừa, Nguyên Bình đội mũ thắt đai lưng, nước mắt giọt ngắn giọt dài, tự thần gò lưng cày bừa mấy chục mẫu ruộng này.

Ngày xưa, vua các nước chư hầu đi cày ruộng tịch điền, mũ mão cân đai, hai tay cầm cày kính cẩn, quang cảnh cũng đến thế là cùng.

(Còn tiếp)

Theo "Cổ kim tiểu sử của Phùng Mộng Long"