Thợ mỏ làm theo lời Bác
Học bác, làm theo Bác ở công việc hằng ngày
Bác Hồ, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, lúc sinh thời Người đã dành cho thợ mỏ và nhân dân các dân tộc Quảng Ninh một tình cảm đặc biệt. Những lần về thăm, động viên, căn dặn cán bộ, công nhân, nhân dân, học sinh, bộ đội… Bác Hồ của chúng ta đã để lại những hình ảnh rất đẹp không bao giờ phai mờ. Ngày 30 tháng 3 năm 1959, Bác về thăm công nhân vùng mỏ. Bác lên công trường mỏ than Đèo Nai xem xét công việc khai thác than của thợ mỏ.
Tại đây, Người ân cần thăm hỏi sức khỏe và căn dặn mọi người phải cố gắng phấn đấu hết sức mình làm tròn nhiệm vụ, phát huy tinh thần bất khuất của người thợ mỏ xây dựng vùng mỏ, quê hương đất nước. Bác chỉ bảo: "Than ở Vùng mỏ vào loại tốt nhất thế giới, cảng biển vùng mỏ vào loại đẹp kỳ quan của loài người, các cô, các chú phải làm than cho tốt… Trong học tập cán bộ, công nhân phải phê bình nhau thẳng thắn, có đúng nói đúng, có sai nói sai. Nói ra để giúp nhau tiến bộ". Lời dạy của Bác Hồ năm xưa càng có ý nghĩa hơn khi thợ mỏ trong các năm qua bước vào thực hiện: "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh".
Bác Hồ thăm Mỏ Đèo Nai ngày 30/3/1959
Xác định việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị về việc: Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 - 2015 là nhiệm vụ trọng tâm của Đảng bộ Than Quảng Ninh trong cả nhiệm kỳ. Vì vậy sau khi có các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh ủy Quảng Ninh, Đảng bộ Than Quảng Ninh đã ban hành hệ thống các văn bản chỉ đạo triển khai trong toàn Đảng bộ. Qua đó tạo ra những đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp trong toàn thể cán bộ, công nhân, thợ mỏ.
Giúp cán bộ, đảng viên hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Bác, xây dựng kế hoạch phấn đấu, rèn luyện phẩm chất, bằng những việc làm cụ thể nâng cao trình độ chuyên môn, kỷ luật trong lao động sản xuất hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Đến nay cuộc vận động đã trở thành việc làm thường xuyên, xuất phát từ nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên. Với 19.038 đảng viên sinh hoạt ở 45 chi đảng bộ cơ sở là những hạt nhân nòng cốt trong các phong trào thi đua. Gắn việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác với việc thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, đi đôi với tham gia đảm bảo an sinh xã hội, chăm lo đời sống người thợ mỏ, quan tâm hỗ trợ các gia đình chính sách, gia đình thợ mỏ gặp khó khăn tạo phong trào sâu rộng trong hoạt động nhân đạo, từ thiện trong cộng đồng dân cư trên địa bàn thợ mỏ sinh sống. Đảng bộ tập trung chỉ đạo các chi đảng bộ thực hiện, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, công tác giáo dục chính trị tư tưởng đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên và người lao động.
Trong sản xuất kinh doanh làm tốt việc thực hành tiết kiệm, giảm chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm, tăng năng suất lao động, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho thợ mỏ, chống tham ô, lãng phí. Năm 2012, 2013 và các tháng đầu năm 2014, Đảng bộ tập trung chỉ đạo thực hiện việc khoán, đã giảm tiết kiệm điện năng 10%, tiết giảm chi phí quản lý, chi phí chung 8%, nhiên liệu 1,5% và một số chi phí khác, tập trung các giải pháp để tăng năng suất lao động 5%. Phân tích kỹ các dự án đầu tư, có kế hoạch điều chỉnh, cắt giảm các dự án chưa cần thiết, tập trung đầu tư các dự án phục vụ trực tiếp sản xuất, môi trường, các dự án có tính chất quyết định đến sự tăng trưởng của ngành Than như đầu tư công nghệ tiên tiến khai thác than hầm lò có điều kiện xuống sâu, giảm chi phí bốc xúc đất đá, bảo vệ được môi trường là bước đi đúng thực hiện tái cơ cấu ngành Than theo tính kết luận Hội nghị Trung ương 3 khóa XI và Quyết định 314 của Thủ tướng Chính phủ.
Công nhân than Hòn Gai
Ngành Than đang chuyển mạnh sang khai thác than hầm lò, thực hiện quy hoạch phát triển của Ngành, đáp ứng về than phục vụ nhu cầu nền kinh tế quốc dân. Nhờ vậy, mặc dù các năm qua tình hình vẫn còn nhiều khó khăn, giá bán than xuất khẩu đã tiệm gần với giá thành, giá bán than cho các nhà máy điện tuy đã được điều chỉnh nhưng hiện nay vẫn bán dưới giá thành sản xuất. Đảng bộ Than Quảng Ninh đã phối hợp với Tập đoàn có nhiều giải pháp tích cực tháo gỡ nên năm 2011, 2012 và 2013 đã hoàn thành cơ bản các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh. Đơn cử năm 2013 đã sản xuất 42,6 triệu tấn than, tiêu thụ 39,1 triệu tấn, doanh thu đạt 100.000 tỷ đồng, nộp ngân sách trên 12.000 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 3.000 tỷ đồng, tăng 20% so với kế hoạch. Trong quá trình thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW sau khi học tập, từng cá nhân đã viết đăng ký những việc làm theo Bác, tập thể chi bộ rà soát chọn ra những phần việc nổi cộm trong đơn vị, đăng ký gửi về Đảng ủy hứa quyết tâm khắc phục.
Với cách làm này, nhiều tập thể đã phát huy được trí tuệ, dân chủ, đoàn kết nhất trí, tạo ra sức mạnh với cách làm hay, mang lại hiệu quả hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao. Đơn cử như Phân xưởng khai thác 5 (Công ty than Mạo Khê), Phân xưởng khai thác 6 (Công ty than Khe Chàm); Phân xưởng khai thác 7 (Công ty than Mông Dương); Phân xưởng khai thác 1 (Công ty than Hà Lầm) áp dụng công nghệ tiên tiến đã nâng công suất lò chợ 120.000 tấn than lên 170 - 180 và 200.000 tấn/năm; các Phân xưởng đào lò 11 (Công ty than Vàng Danh), Phân xưởng cơ điện (Công ty than Đèo Nai); Phân xưởng sản xuất số 11 (Công ty than Hòn Gai) thường xuyên đạt năng suất cao, hoàn thành vượt mức kế hoạch năm, không để xảy ra tiêu cực, mất an toàn lao động, chi bộ 3 năm liền đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh. Nguyễn Văn Thái, Tổ trưởng đào lò Công ty than Hà Lầm, người thợ lò đặt dấu chân dưới mức đường lò -300 sâu so mặt nước biển. Hoàng Văn Hạnh - Công ty than Dương Huy, thợ lò có nhiều sáng kiến, luôn luôn đạt năng suất cao. Vũ Kim Vang, thợ cơ điện Công ty than Cọc 6 người thợ có đôi bàn tay vàng… là những tấm gương sáng trong lao động và tu dưỡng đạo đức lối sống: “đảng viên đi trước làng nước theo sau".
Đồng tâm xây dựng ngành Than trở thành ngành gương mẫu
Trên bước đường phát triển của ngành Than, phía trước còn nhiều thách thức và khó khăn: Chuyển sản xuất than lộ thiên sang khai thác than hầm lò là chủ yếu, là việc làm không đơn giản, một thách thức lớn. Trong khi đó ở các mỏ hầm lò thợ lò bỏ việc khá nhiều trong khi yêu cầu sản lượng than đáp ứng ngành kinh tế quốc dân mỗi năm một tăng. Số thợ lò tuyển dụng mới và số thợ lò bỏ việc gần như ngang nhau. Mặt khác quá trình cơ cấu ngành Than theo Quyết định 314-QĐ/TTg của Thủ tướng chính phủ ngày 7/2/2013 giai đoạn 2012 - 2015 (chuyển từ Công ty 2 cấp thành Công ty 1 cấp) tiến hành giải thể, sáp nhập hoặc thoái vốn sẽ ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập của nhiều người lao động. Đứng trước những khó khăn trên để ổn định sản xuất kinh doanh, Đảng ủy Than Quảng Ninh đã chủ động đề ra nhiều giải pháp nhằm ổn định tư tưởng cho cán bộ, công nhân.
Giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức lối sống, truyền thống "Kỷ luật và đồng tâm" của người thợ mỏ gắn với tư tưởng, tấm gương đạo đức của Bác, sống có nghĩa, có tình, sống phải biết yêu thương nhau, chia sẻ khó khăn gắn với thực hiện văn hóa doanh nghiệp và làm theo lời Bác: "Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư" để xây dựng và phát triển ngành Than và cũng là khẳng định bản lĩnh của người thợ mỏ trước khó khăn và bản lĩnh anh hùng thời đổi mới càng được phát huy. Bí thư Đảng ủy Than Quảng Ninh Ngô Hoàng Ngân cho biết: "Càng khó khăn càng chăm lo tốt hơn đời sống thợ mỏ". Bên cạnh việc sản xuất kinh doanh, tìm các biện pháp đẩy mạnh thị trường tiêu thụ để nâng cao sản lượng, tăng doanh thu, tăng thu nhập, đảm bảo việc làm cho người lao động, ngành Than hết sức quan tâm đảm bảo đời sống cho người lao động. Vấn đề an cư cho thợ lò được quan tâm ưu tiên.
Đến nay ngành than đã xây dựng gần 70 khu nhà ở đáp ứng được 1/3 nhu cầu về nhà cho công nhân toàn Ngành. Riêng năm 2013, ngành Than đã đưa vào sử dụng 15 lô nhà cao từ 5 đến 11 tầng với tổng số 1.234 cán bộ, bố trí thêm được cho 5000 thợ mỏ, Công ty than Dương Huy có 2 lô 5 đến 9 tầng, Quang Hanh có 4 lô 5 tầng, Hạ Long có 4 lô 5 tầng, Nam Mẫu có 2 lô 5 tầng… Hầu hết các khu chung cư mới xây đều có cầu thang máy, có căng tin ăn uống, đảm bảo sạch sẽ, có nhà sinh hoạt công nhân, sân chơi thể thao, thư viện, sân chơi tập thể… Giá thuê phòng chỉ từ 100 - 300.000 đồng/người. Có đơn vị còn không thu tiền thuê phòng như: Công ty than Cao Sơn đã bàn giao gần 100 căn hộ cho gia đình công nhân với giá ưu đãi và được trả chậm 50% kinh phí. Công ty than Vàng Danh đầu tư 50 tỷ đồng để xây 2 lô nhà 5 tầng mới với 132 căn hộ khép kín, hiện đại có diện tích 42 - 46m2, 12 hội trường, thư viện cùng với khuôn viên sạch đẹp.
Khu tập thể công nhân Công ty than Dương Huy
Mọi chế độ của người lao động được đảm bảo, lương hàng tháng không thiếu, không chậm, các nhu cầu đi lại, ăn ở, tắm, giặt, khám chữa bệnh, tham quan du lịch được cải thiện. Bữa ăn ca tự chọn của thợ mỏ được đổi món liên tục, đảm bảo chất lượng. Nhà ăn số 1, số 8 được đầu tư nâng cấp sạch đẹp, vệ sinh. Nhà ăn số 8 được Tập đoàn công nhận là nhà ăn kiểu mẫu. Mỗi năm có ngàn thợ mỏ được du lịch ngắn ngày, hàng trăm lượt người được du lịch xuyên việt, những cán bộ, công nhân đạt danh hiệu thợ mỏ ưu tú được tham quan, du lịch nước ngoài. Vì thế Vàng Danh đang là một trong những đơn vị ngành Than có sức hút thợ mỏ đến làm việc nhất Vùng than, là nơi hội tụ của trên 6000 CBCNV - lao động đang lao động chung tay, góp sức vì sự nghiệp phát triển ngành Than.
Một khó khăn lớn nhất của Công ty than Núi Béo là sẽ chấm dứt khai thác lộ thiên sau năm 2015, do vậy việc xây dựng mới mỏ hầm lò Núi Béo đang được Công ty đẩy mạnh tiến độ nhằm duy trì sản xuất trong những năm tới. Đảng ủy Công ty xác định đây là một công việc hết sức quan trọng và rất khó khăn. Ngay từ những năm 2009 - 2010, Công ty đã lập chiến lược phát triển sản xuất và tổ chức lấy ý kiến của đảng viên, công nhân viên trong toàn đơn vị, ý kiến của các chuyên gia trong ngành để đạt được sự đồng thuận cao, chuyển từ lộ thiên sang khai thác than hầm lò. Dự án xây dựng công trình khai thác hầm lò mỏ Núi Béo được khởi công từ ngày 3/2/2012, với tổng mức đầu tư 5.300 tỷ đồng, công suất thiết kế 2 triệu tấn/ năm, khai thông mở vỉa bằng cặp giếng đứng xuống đến mức -350 mét sâu so với mặt nước biển.
Việc chuyển sang khai thác than hầm lò cũng đặt ra một thách thức lớn đối với người lao động đang khai thác than lộ thiên của đơn vị. Công ty tập trung xây dựng phương án đào tạo lại và sử dụng lao động tại chỗ bên cạnh đào tạo mới theo phương án năm 2016 đi vào sản xuất, năm 2019 khi mỏ đạt công suất thiết kế 2 triệu tấn/năm thì người lao động trong khai thác than hầm lò là 1.840 thợ lò. Để đảm bảo đủ nguồn nhân lực, Công ty đã ký hợp đồng với Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm đào tạo 2190 công nhân khai thác hầm lò, cơ điện hầm lò trong thời gian từ năm 2013 -2018. Nhờ Công ty than Hà Lầm hướng dẫn kèm cặp, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng tay nghề cho hơn 400 cán bộ, công nhân về công tác quản lý hầm lò, bố trí việc làm cho 1.400 thợ lò mới ra trường trong lúc chờ đợi dự án than hầm lò đi vào hoạt động.
Những chuyển biến tích cực trong việc triển khai chỉ thị 03 của Bộ Chính trị ở Đảng bộ Than Quảng Ninh trong 3 năm qua là sự chuyển biển mạnh mẽ trong nhận thức của cán bộ, đảng viên và công nhân viên chức trong rèn luyện phẩm chất chính trị tu dưỡng đạo đức, lối sống. Từ đó tạo ra sự đồng thuận, nhất trí cao trong tư tưởng và hành động thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, liên tục bứt phá, hình thành một hệ thống quản lý sản xuất - kinh doanh mới và một Tập đoàn theo hướng công ty hóa, tập đoàn hóa trên cơ sở tăng cường tập trung, tích tụ kết hợp với chuyên môn hóa, giảm cấp trung gian xóa bỏ phương thức quản lý mệnh lệnh, hành chính, hình thành các trung tâm quản lý, điều hành tập trung, phấn đấu xây dựng: "Ngành Than trở thành ngành gương mẫu cho các ngành kinh tế khác và tỉnh Quảng Ninh trở thành một tình giàu đẹp" như mong muốn của Bác Hồ.
Nguyễn Sơn Hải
Vinacomin