Dối trá về mặt quân sự mà Hội đồng dân tộc chuyển tiếp Lybia (NTC) tuyên bố mình đang làm chủ tình hình nhưng trong thực tế thì tin tức từ các mặt trận đều là thảm hại, mà thông tin và tuyên truyền của NATO không bao giờ nói đến. Ấy thế nhưng đây mới chỉ là khởi đầu. Trên tất cả các tuyến, chỉ còn có các trận du kích chiến mà quân Lybia, chính quy và tình nguyện, đang làm chủ một cách vững chắc. NATO và NTC tuyên bố sự thất thủ cận kề của Syrte, Beni Walid và Sebha. Thực ra, liên minh này thất bại nhất là từ khi hơn 12.000 người Tuareg, những chiến binh hoang dã miền sa mạc, liên minh với quân của Kadhafi.

Tại Syrte, thì chỉ là vỡ trận. Sau khi NATO ném bom xuống dân chúng, phiến quân đã vào bến cảng dưới sự chỉ huy của Mohammed al-Nabous. Cứ tưởng mọi sự sẽ dễ dàng; không ngờ bị phản công dữ dội; Nabous bị giết chết và thế là hỗn loạn.

Mới đây, NATO đưa tin người phát ngôn của Đại tá Muammar Kadhafi là Ibrahim Moussa, đã bị bắt ngày 29/9 tại vùng ngoại vi thành phố Syrte, cách Tripoli 360km về phía đông. Chỉ hai ngày sau, Moussa Ibrahim xuất hiện trên kênh truyền hình Arrai thông báo rằng mình vừa đến mặt trận Syrte, một trong những pháo đài trung thành với ông Kadhafi, nơi mà theo báo cáo của Hội Lưỡi Liềm Đỏ, thì chính liên quân mới lâm vào tình trạng tuyệt vọng. Ibrahim nói: “Đó là một thông tin dối trá (…) lúc đó tôi đang ở gần Syrte và chúng tôi đang bị tấn công. Chúng tôi có những người chết nhưng sau đó chúng tôi đã di chuyển được đến những mặt trận khác”.

Một số mảnh xương tìm thấy tại hiện trường được coi là xương người

Chuyện Ibrahim Moussa bị bắt chẳng nhằm nhò gì so với thông tin kinh hoàng về hố xác chết tập thể của 1.200 tù nhân ở Abu Salim. Một cái huyệt với một số mảnh xương thú đã bị biến thành hố chôn tập thể với trên 1.200 (hoặc hơn nữa) con người. NCT đã phải thừa nhận rằng, những mảnh xương đó quá lớn để có thể là xương người. “Chắc phải là cái gì khác!”. Nhưng đại đa số các phương tiện thông tin trên thế giới lại chẳng hề quan tâm đến chuyện xương to hay xương nhỏ, mà vẫn hành nghề theo đúng quỹ đạo của phương Tây hoặc nếu không có chủ đích theo phương Tây thì cũng là ăn theo tin giật gân để… được tiếng là có cập nhật.

Đây là chuyện cười ra nước mắt khi ngày 25/9, Salem Fergani, thành viên của NCT đã tung một tin kinh hoàng: “Hố chôn tập thể những tù nhân bị sát hại”. Mừng hoắng lên vội vã đưa tin, không cần hoài nghi gì hết, là Đài Al Jazeera với nhan đề “Mass grave of Libyan prisoners found” (tạm dịch là: Phát hiện một hố chôn tập thể tù nhân Lybia) trong bản tin tiếng Anh và lời thông báo: “Ông Khalid Sharif, người phát ngôn NCT nói họ đã tìm được nơi mà những người tử đạo kia đã bị chôn vùi và còn thêm rằng, đây là bằng chứng cho những hành động tội ác của chế độ Kadhafi”. Còn Salim Fergani nói rõ rằng, “bọn chúng” (Kadhafi) đã tạt axít lên các thi thể để xóa bỏ dấu vết. Rồi NCT đưa các nhà báo đến hiện trường và chính tại đây, CNN dứt khoát không phải là than – Kadhafi, mới phát hiện ra rằng, đó không phải là hàng ngàn mẩu xương người, mà chỉ là một số mảnh xương thú không hề có dấu vết đào bới.

Văn bản đầu tiên của bài báo từ CNN, cho đến sáng thứ Hai, vẫn còn lặp lại lời tuyên bố của NCT nhưng có thêm vào: “Không hẳn rõ ràng đó là một hố chôn tập thể, vì không hề thấy có đào bới. Họ đã chỉ cho báo chí thấy những mảnh xương, nhưng các bác sĩ có mặt tại chỗ cùng với ê-kíp của CNN đã chuẩn nhận rằng, đó không phải là xương người”. Rồi câu này, trong bài tiếp theo, đã bị bỏ bớt sự liên hệ với các bác sĩ nhưng vẫn còn để lộ sự hoài nghi và trở thành: “NCT nghi ngờ về sự hiện diện của một hố chôn tập thể, mặc dù không có dấu vết đào bới nào và người ta cũng không tìm thấy hài cốt của người”. Một ê-kíp của CNN và của các phương tiện truyền thông khác đã được gửi đến tại chỗ, duy nhất tìm thấy có những mảnh xương ở một cánh đồng lầy lội xem ra chỉ thuộc về động vật mà thôi. Nhưng mọi sự vẫn chưa dừng lại ở đây vì CNN còn nói rõ là, theo những người “cách mạng” của Abdel Jalil thì cảnh quan này đã được nhận dạng từ ngày 20/8. Mà nếu quả như thế thì tại sao bây giờ tin này mới gây ồn ào?

Nhưng vẫn chưa hết gây ngạc nhiên. Sau đó vài tiếng đồng hồ, CNN đã hoãn tin này lại mà cho biết NCT đã giải thích cho các nhà báo rằng, một số mảnh xương thú được tìm thấy thì lại lớn hơn xương người. Jamal Ben Noor, người của NCT đã phải khó khăn lắm mới chịu nhận rằng, “cảnh trạng này có thể là cái gì khác, chúng tôi đang điều tra”. Nhưng vài tiếng đồng hồ sau sự cải chính nhọc nhằn đó thì tờ “La Repubblica” của Italia vẫn giữ nguyên trên trang mạng, điều mà Al Jazeera đã nói tối hôm trước, coi như đây là một thứ phúc âm: “Một hố chôn tập thể chứa 1.200 thi hài đã được tìm thấy ở vùng gần nhà tù Abu Salim. Đài truyền hình (mà “La Repubblica” coi là Liên Arập) Al Jazeera đã khẳng định nguồn tin nhưng không cung cấp thêm những chi tiết bổ sung”. “Repubblica.it” nhấn mạnh rồi còn tự ý thêm rằng, trong các thi hài, có thể đã có những người tù của năm 1996, mà còn có cả những người khởi nghĩa mới đây nữa.

Tờ báo “La Repubblica” đề ngày 26/9 đã dành trọn trang 17 để thuật lại sự phát hiện “đau lòng” đó, với bút danh của Renato Caprile, gửi đi từ Tripoli, như sau: “1.700 thi hài (làm như thể mỗi thân hình đang nằm đó, lồ lộ trước mắt nhà báo), một trong những hố chôn tập thể kinh hoàng nhất từng bị phát hiện”. Phóng viên được phái đến tại chỗ để đích thân tận mục sở thị cái nghĩa địa không có mộ bia mà những phần tử cốt cán của NCT mới phát hiện “hôm qua”. Bằng chứng về một cuộc tàn sát; thêm một cái cớ nữa cần viện ra cho cuộc chiến tranh này.

Cách đó vài tuần chính tờ “Repubblica.it” cũng nói về sự tố cáo của các nữ vệ sĩ và y tá của Kadhafi (“ông ta, các con trai ông ta và các quan chức của ông ta đã hãm hiếp chúng tôi”) mà không kiểm soát nguồn tin, một nguồn đã bị chính Liên Hiệp Quốc khẳng định là bất khả tín. Caprile và cả tòa báo “La Repubblica” làm gì có được cái vinh dự gần gũi với ông Kadhafi bằng cô y tá người Ukraina của ông ta là Oksana Balynskaya. Một vài thông tin mà cô Balynskaya tiết lộ hồi tháng 4/2011 về cách cư xử đúng đắn của Kadhafi với những người phụ nữ dưới trướng của mình là những cái tát thật đau cho những kẻ vu cáo ông và các con trai cùng quan chức của ông đã từng hiếp dâm các nữ vệ sĩ. “La Repubblica” cứ làm như Kadhafi là Silvio Berlusconi của Italia không bằng.

Thuộc loại mới nhất là tin mà nhiều tờ báo nước ngoài vừa mới đưa: “Phát hiện 9 tấn vũ khí hóa học ở Lybia”, với nội dung như sau: “Hội đồng Dân tộc chuyển tiếp Lybia (NTC) tuyên bố vừa thu giữ một số lượng lớn vũ khí hóa học ở miền Nam nước này. Tân Hoa xã ngày 3/10 dẫn lời giới chức cấp cao của NTC cho hay, đã phát hiện 9 tấn đạn pháo chứa khí độc trong một nhà kho ở thị trấn miền Nam Sabha. NATO và NTC khẳng định số vũ khí trên được chính quyền của nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi mua từ một nước châu Á nhưng không nói rõ chi tiết”.

Tất cả đều là dối trá và một vài tờ báo công minh chính trực ở nước ngoài cũng đã bác bỏ.