Italy năm 1911 phát động cuộc chiến hai năm với Đế chế Ottoman nhằm giành thuộc địa ở Bắc Phi thông qua đánh chiếm tỉnh Tripolitana và Cyrenaica, ngày nay là lãnh thổ Libya. Trong cuộc chiến này, một phi công Italy đã lái máy bay và thực hiện cú ném bom đầu tiên trong lịch sử quân sự thế giới.

Ngày 1/1/1911, thiếu úy phi công Giulio Gavotti leo lên buồng lái chiếc Etrich Taube. Đây là máy bay được kỹ sư, phi công Áo Igo Etrich thiết kế năm 1909, cất cánh lần đầu năm 1910 và cũng là mẫu phi cơ quân sự đầu tiên được sản xuất hàng loạt ở Đức. Máy bay Etrich Taube rất phổ biến trước Thế chiến I và được biên chế rộng rãi trong không quân Italy khi đó.

Gavotti trên một máy bay của quân đội Italy. Ảnh: BBC.

Nhiệm vụ của Gavotti là bay qua khu vực ốc đảo Ain Zara để thăm dò lực lượng quân Ottoman đóng bên dưới. Tuy nhiên, thay vì bay trinh sát như ý định ban đầu, anh quyết định thả bom xuống địa điểm có khoảng 2.000 binh sĩ đối phương bên dưới.

Các phi công Italy khi đó không có lệnh ném bom đối phương, việc mang theo bom trên máy bay chỉ là để đề phòng.

Gavotti nảy ra ý tưởng ném bom khi phát hiện hai thùng bom vừa được chở tới căn cứ ngay trước khi xuất kích. "Hôm nay con quyết định sẽ ném bom từ máy bay. Đây là lần đầu tiên con thử cách này và nếu thành công, con sẽ trở thành người đầu tiên làm vậy", Gavotti viết trong thư gửi cho cha ở Naples.

Anh thừa nhận rằng chưa từng nhận được chỉ thị hay hướng dẫn nào từ cấp trên về việc ném bom từ máy bay, nên sẽ thực hiện điều này với sự thận trọng tối đa. "Sẽ rất thú vị khi thử ném những quả bom đó xuống đầu quân Thổ", Gavotti viết trong thư.

Gavotti sau đó gắn một chiếc bao da nhỏ ở gần chỗ ngồi trên buồng lái máy bay, bên trong là ba quả bom to bằng quả bưởi, mỗi quả nặng khoảng 1,5 kg, và mang thêm một quả nữa ở túi đeo trước ngực. Khi bay qua mục tiêu, anh đã ném chúng qua sườn máy bay.

"Con phát hiện ra ốc đảo. Một tay con nắm cần lái, tay còn lại cầm quả bom và đặt nó lên đùi. Con rút chốt an toàn rồi ném quả bom ra ngoài, tránh không để trúng cánh máy bay. Con nhìn thấy một đám khói nhỏ bốc lên ở giữa doanh trại địch. Thật may mắn, con đã tấn công trúng đích", Gavotti viết trong thư gửi cha mình sau đó.

Hành động này của Gavotti đã mở ra trang mới trong lịch sử chiến tranh hiện đại, đánh dấu thời kỳ máy bay quân sự bắt đầu chiếm lĩnh ưu thế trên chiến trường và gieo rắc kinh hoàng cho các lực lượng bộ binh dưới mặt đất.

Gavotti tiếp tục ném thêm hai quả bom nhưng không trúng mục tiêu như quả đầu tiên. Dù vậy, anh vẫn tiếp tục ném thêm một quả bom xuống ốc đảo gần Tripoli khi bay về căn cứ.

"Con trở về và đi thẳng tới báo cáo với tướng Caneva. Mọi người đều hài lòng với kết quả", một bức thư của Gavotti gửi cha có đoạn.

Một chiếc Etrich Taube trong thập niên 1910. Ảnh: WATM.

Quân đội Italy cho biết Gavotti thực hiện cú ném bom khi bay ở độ cao 180 m, nhưng không xác định được cụ thể thương vong của đối phương trong đòn tấn công. Gavotti có biệt danh là "lính pháo binh bay" nhờ đòn không kích trên.

Quân đội Ottoman gửi khiếu nại cho đối phương, cáo buộc binh sĩ Italy ném bom từ khinh khí cầu và vi phạm Công ước Hague năm 1899. Italy phản bác rằng máy bay không phải khinh khí cầu và vụ ném bom là hoàn toàn hợp pháp.

Các chuyên gia quân sự cho rằng quả bom có kích cỡ nhỏ nên đòn không kích của Gavotti khó gây thương vong cho đối phương. Tuy nhiên, thiếu úy này đã cho thấy khả năng thực hiện những cuộc tấn công từ máy bay, mở ra kỷ nguyên của tác chiến đường không.

Theo VNE