Mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, chậm nhất nửa đầu tháng 1/2022, TP sẽ đủ cơ sở pháp lý để phê duyệt Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng và Quy hoạch phân khu đô thị sông Đuống, hoàn thành phủ kín 100% quy hoạch phân khu đô thị trên địa bàn đã mang đến kỳ vọng về diện mạo mới cho Thủ đô.

Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2011 xác định rõ khu vực hai bên sông Hồng là trục không gian cảnh quan trung tâm TP, nơi bố trí các công viên, công trình văn hóa, giải trí lớn để tổ chức những sự kiện có ý nghĩa quan trọng của Thủ đô.

Quy hoạch phân khu sông Hồng cũng kỳ vọng hướng đến những mục tiêu lớn khác như phát triển các công trình công cộng hiện đại, tầm vóc quốc tế và phát huy giá trị các công trình di sản hai bên sông.

Tổng hợp đồ án quy hoạch phân khu sông Hồng cũng kỳ vọng hướng đến những mục tiêu lớn khác như phát triển các công trình công cộng hiện đại, tầm vóc quốc tế và phát huy giá trị các công trình di sản hai bên sông; phát triển hệ thống giao thông đường bộ ven sông kết nối với các tuyến đường vành đai 2, 3 của đô thị trung tâm; chỉnh trị đường dẫn giao thông thủy, bến cảng nhằm giảm áp lực giao thông cho nội đô, tạo động lực phát triển khu vực…

Theo các chuyên gia, việc sớm thông qua Đồ án quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng là rất cần thiết, đem lại nhiều lợi ích khi đưa sông Hồng trở thành trục không gian đô thị xanh của Hà Nội mở rộng. Tuy nhiên, để sớm phê duyệt được quy hoạch này, các chuyên gia cho rằng cần sự vào cuộc đồng bộ không chỉ của Hà Nội mà của cả các bộ, ngành liên quan.

Đây không phải là câu chuyện mới, từ những năm 90 của thế kỷ trước đã có quy hoạch chi tiết một số phường khu vực sông Hồng, trong đó đề xuất việc xây dựng dọc theo bờ sông. Tuy nhiên, các địa phương đã buông lỏng quản lý dẫn đến việc bị người dân lấn chiếm, xuất hiện tình trạng xây dựng lộn xộn, không có không gian cảnh quan ở mặt sông Hồng.

Kể từ sau năm 2005, Hà Nội muốn xây dựng đô thị dọc hai bờ sông nhưng còn tồn tại nhiều bất cập chưa thể thực hiện được. Gần đây nhất, quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng (R1-5), sông Đuống (R6) lại gác lại do vướng nhiều vấn đề theo Luật Quy hoạch năm 2017 được ban hành. Lý giải nguyên nhân chậm lập, phê duyệt hai đồ án quy hoạch phân khu đô thị này, theo đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, đây là khu vực đặc thù cần phải tuân thủ chặt chẽ Luật Đê điều.

Cụ thể, Quy hoạch phòng, chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình xác định: Không gian thoát lũ gồm khu vực lòng sông và bãi sông nằm giữa hai đê; giữ nguyên vị trí các tuyến đê hiện có; không nâng cao các tuyến đê hiện có; không xây dựng các đê bối mới; đất phát triển đô thị tại các khu vực được phép nhỏ hơn 15% diện tích bãi sông...

Những nguyên nhân trên dẫn đến việc phải nghiên cứu, rà soát và điều chỉnh các đồ án quy hoạch có liên quan đến khu vực ngoài bãi sông Hồng đã và đang được nghiên cứu theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô và Quy hoạch phòng, chống lũ chi tiết các tuyến sông có đê trên địa bàn Hà Nội.

Việc không cho phép xây dựng các đê bối mới, giữ nguyên các đê cũ cũng gây khó khăn và hạn chế lớn cho thành phố trong việc nghiên cứu xây dựng các tuyến đường giao thông kết hợp phòng, chống lũ và làm cơ sở cho việc tạo lập các quỹ đất phát triển đô thị, tạo không gian cảnh quan kiến trúc. Hiện tại, cả hai đồ án quy hoạch phân khu sông Hồng, sông Đuống đã được xin ý kiến thống nhất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và Bộ Xây dựng.

Để thực hiện Đồ án quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, theo ý kiến của KTS Nguyễn Thị Lan Hương - Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội, sẽ di dời các hộ dân cư vi phạm pháp luật về đê điều, nằm trong phạm vi bảo vệ đê điều, khu vực đang bị sạt lở nguy hiểm. Từng bước di dời một số khu dân cư ở khu vực lòng sông co hẹp, nguy cơ mất an toàn khi có lũ lớn. Các khu dân cư tập trung được tồn tại có diện tích khoảng 1.165ha, được mở rộng 5% diện tích dân cư hiện có (khoảng 60ha) để bổ sung hạ tầng xã hội và xây dựng các khu nhà ở phục vụ giãn dân, tái định cư tại chỗ.

KTS Phạm Thanh Tùng - Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, đồ án này tạo điều kiện để Hà Nội điều chỉnh quy hoạch phát triển trước đây, hướng đến khai thác một quỹ đất lớn có giá trị kinh tế rất cao, để tạo dựng những khu nhà ở sinh thái, không gian xanh, không gian công cộng.

Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam Trần Ngọc Chính nhấn mạnh, Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng khi được phê duyệt sẽ là cơ sở, cơ hội tốt để khai thác hiệu quả những tiềm năng vốn có của cả vùng này, đưa sông Hồng trở thành thương hiệu của Thủ đô. Khi xây dựng được hình ảnh của dải sông Hồng theo đúng quy hoạch, chúng ta có giấc mơ của Hà Nội về dòng sông này.

Tuy nhiên, Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Đỗ Viết Chiến cho hay, để hiện thực hóa giấc mơ sông Hồng cần cập nhật cơ sở nền tảng pháp lý mới ban hành mà gần đây nhất là ý kiến của cơ quan chuyên ngành (Bộ NN&PTNT) để tiến hành lập quy hoạch, nhất là quy hoạch phân khu. Việc quy hoạch hai bên bờ sông Hồng tạo ra nhiều lợi thế khi mở ra trục kết nối phía Đông với những tiềm năng cần khai thác để hướng tới cực tăng trưởng phía Bắc và phía Đông.

Hiện nay, các luật về đầu tư, xây dựng, nhà ở, đất đai đang được Chính phủ và Quốc hội đặc biệt quan tâm và yêu cầu các bộ, ngành rà soát, phát hiện vướng mắc, khó khăn, để gấp rút sửa đổi trong giai đoạn tới. Như vậy, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật này sẽ có tác động tích cực đến thị trường bất động sản thời gian tới, nhất là trong việc đẩy nhanh tiến độ phê duyệt, triển khai các dự án.

Trong năm 2022, Sở Quy hoạch - Kiến trúc phấn đấu hoàn thành, phê duyệt các quy hoạch phân khu, quy hoạch chung còn lại gồm: Quy hoạch phân khu sông Hồng (R1-5), sông Đuống (R6), Quy hoạch phân khu các đô thị vệ tinh... Đồng thời, hoàn thành phê duyệt các đồ án quy hoạch trọng điểm như: Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm thành phố; Quy hoạch chi tiết 2 làng nghề Vạn Phúc và Bát Tràng; Quy hoạch chi tiết ga Hà Nội và phụ cận; hoàn thành phê duyệt 3/5 đồ án quy hoạch các khu nhà ở xã hội tập trung còn lại; hoàn thành phê duyệt một số đồ án cải tạo chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội...

Theo dự thảo, đồ án quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng bao phủ diện tích khoảng 11.000ha với quy mô dân số từ 280.000 đến 320.000 người, kéo dài khoảng 40km từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở; thuộc địa bàn của 55 phường, xã thuộc 13 quận, huyện. Nếu thực hiện thành công, việc quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, sông Đuống sẽ mở ra một diện mạo mới cho Thủ đô.