Bà Claudia Sheinbaum trong buổi nhậm chức tại thành phố Mexico, ngày 1/10. (Ảnh: Bloomberg)

Bà Claudia Sheinbaum, người đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Mexico vào thứ Ba (1/10), đã cam kết sẽ mở rộng năng lượng tái tạo lên 45% tổng sản lượng điện vào cuối thập kỷ này. Con số này so với khoảng 24% vào năm 2022, theo dữ liệu của BloombergNEF.

Đây thực sự là một nhiệm vụ khó khăn, khi bà Claudia thừa hưởng một mạng lưới điện đang hoạt động hết công suất vì nhiều năm thiếu đầu tư đã khiến cơ sở hạ tầng xuống cấp và tình trạng mất điện theo mùa.

“Đó là một giấc mơ viển vông”, Alejandro Schtulmann, Giám đốc nghiên cứu tại Công ty tư vấn luật Empra ở thành phố Mexico, cho biết. “Việc đầu tư không đủ vào các công ty năng lượng nhà nước của Mexico, đặc biệt là trong truyền tải và phân phối trong những năm gần đây, là một mớ hỗn độn mà bà Sheinbaum sẽ phải giải quyết trước tiên”.

Người tiền nhiệm của bà Sheinbaum, Andres Manuel Lopez Obrador, không mấy thiện cảm với các công ty năng lượng tái tạo tư nhân muốn đầu tư vào Mexico, thay vào đó đã đổ hàng tỷ USD vào công ty khoan dầu nhà nước Petroleos Mexicanos. Quốc gia này cũng đang cân nhắc giải thể các cơ quan quản lý độc lập, tạo ra sự bất ổn về mặt pháp lý cho các công ty muốn đầu tư.

Bà Schtulmann cho biết: “Việc thu hút đầu tư tư nhân vào năng lượng tái tạo sẽ cực kỳ khó khăn sau những hành động đã thực hiện trong 6 năm qua”.

Để đạt được mục tiêu của bà Sheinbaum vào năm 2030 sẽ là một nỗ lực khổng lồ, đòi hỏi tới 40 gigawatt (GW) công suất mới cho lưới điện, hoặc hơn 6 GW mỗi năm. Tuy nhiên, theo Pablo Zarate, Giám đốc điều hành cấp cao tại FTI Consulting, công ty tiện ích nhà nước Comision Federal de Electricidad vẫn chưa đạt được việc bổ sung khoảng 3,3 GW công suất cần thiết hàng năm để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.

“Các khoản đầu tư cần thiết vào năng lực truyền tải và phân phối, trị giá có thể lên tới 50 tỷ USD, khiến đây trở thành dự án xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng lớn nhất trong lịch sử một nhiệm kỳ tổng thống của Mexico”, ông Zarate cho biết. “Khoản đầu tư nằm trong tầm tay, nhưng điều này không chỉ đòi hỏi phải “cởi mở” mà còn phải chủ động thu hút đầu tư”.

Người đại diện chính quyền của bà Sheinbaum không trả lời yêu cầu bình luận.

Bà Sheinbaum cũng đang áp dụng tầm nhìn của người tiền nhiệm nhằm duy trì các công ty nhà nước của Mexico là những đơn vị chủ chốt trong ngành, trong khi công ty tiện ích công cộng CFE tiếp tục kiểm soát 54% sản lượng điện của Mexico, phần còn lại được phân bổ cho các công ty tư nhân.

“Mọi việc sẽ tiếp tục như vậy vì an ninh năng lượng là điều bắt buộc” bà phát biểu trong bài phát biểu nhậm chức hôm thứ Ba (1/10).

Vào tháng 4, bà Sheinbaum đã công bố kế hoạch đầu tư 13,6 tỷ USD vào các dự án sản xuất năng lượng mới bao gồm các nhà máy điện khí, điện gió, điện mặt trời và thủy điện, cũng như hàng nghìn km đường dây truyền tải mới.

Tuy nhiên, theo Rodrigo Quintero, một nhà kinh tế năng lượng tại BloombergNEF, mục tiêu năm 2030 của bà Sheinbaum vẫn chưa đủ nhanh để Mexico đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để làm được điều đó, Mexico sẽ cần phải đóng cửa tất cả các nhà máy điện chạy bằng than và dầu, và giảm mức sử dụng khí đốt tự nhiên hơn 50%.

Mexico không đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Theo Thỏa thuận khí hậu Paris, Mexico đặt mục tiêu giảm 35% lượng khí thải so với mức hiện tại trước năm 2030.