Một cán bộ ngân hàng chia sẻ: “Con gái tôi mới 4 tuổi đã hỏi - Mẹ ơi, làm thế nào mẹ sinh ra con vậy?”. Tôi cảm thấy lúng túng hơn cả khi phải giải quyết một việc chuyên môn khó. Sao cháu lại hỏi câu ấy nhỉ? Phải nói làm sao đây, chẳng lẽ lại kể cái truyền thuyết con cò đem con đến trước sân nhà cho mẹ như bà ngoại kể hồi xưa hay sao? Còn nói ra sự thật thì biết diễn tả thế nào cho phù hợp. Cũng không thể trả lời qua quýt rằng: “Khi nào lớn con sẽ biết”. Đành phải nhượng bộ con bằng lời hứa: “Giờ thì con ngủ đi. Ngày mai mẹ sẽ trả lời, mẹ hứa đấy!”.

Ngày hôm sau, trong giờ nghỉ, một số bậc phụ huynh trong văn phòng đã cùng bàn cách “ứng phó” với “tình huống” trên. Người thì gợi ý: “Hay là giải thích kiểu sự thụ phấn giữa hoa đực và hoa cái để cho ra quả?” – không được. Người khác lại đề xuất: “Thử nói về tình yêu giữa hai người khác giới tính rồi từ từ “hoãn binh”, rồi lại tìm cách giải thích tiếp?” – có vẻ được nhưng chưa thuyết phục…

Không ít chuyên gia tâm lý trẻ em từng khuyến cáo: “Phần lớn cách giáo dục về giới tính của phụ huynh với bé gái là chờ đến khi con la hét lên ở kỳ kinh nguyệt đầu tiên mới mập mờ giải thích về chu kỳ hàng tháng. Với bé trai thì để mặc chúng tự mày mò bơi lội giữa mớ kiến thức hỗn độn ở tuổi mới lớn, tự đi mua quần lót mặc khi không thể không mặc. Một số bà mẹ suy nghĩ rất đơn giản: Tự khắc chúng sẽ biết những gì cần làm. Hiện nay tuổi dậy thì ngày càng đến sớm đối với trẻ, do vậy, việc cung cấp những kiến thức cần thiết ngay từ khi trẻ mới học cấp I không có gì thừa cả”.

Hãy cứ chia ra theo từng bước. Đầu tiên là giai đoạn chuẩn bị, với hệ thống những kiến thức sơ đẳng để hướng dẫn giới tính cho con. Tuy không phải chuyện dễ dàng nhưng các bà mẹ hiện đại cần thể hiện mình luôn sẵn sàng chia sẻ những thắc mắc, gần gũi với con cái mới mong có hiệu quả cao. Và quan trọng là phải hết sức tế nhị và tâm lý.

Ở độ tuổi từ 7 đến 11, cơ thể, tâm lý và môi trường xung quanh trẻ rất nhiều chuyển biến. Đừng mắng mỏ con cái mỗi khi nghe chúng bàn luận hoặc nói về giới tính với nhau, bởi điều đó sẽ khiến chúng xa cách và không tin tưởng phụ huynh. Nếu đã đủ kiến thức và sẵn sàng cho câu hỏi đầu tiên của con thì bạn nên bắt đầu công đoạn: trò chuyện về giới tính. Hoặc nếu chưa sẵn sàng, bạn có thể hết sức nhẹ nhàng kiểu như: “À, con đã bắt đầu lớn rồi đấy, mẹ và con có lẽ phải có một buổi nói chuyện với nhau...”. Tuy nhiên bạn cũng phải biết giữ giới hạn, không phải câu hỏi chi tiết nào của trẻ cũng được trả lời cặn kẽ. Bởi một câu trả lời quá chi tiết chỉ càng khiến trẻ thêm hoang mang. Tùy vào độ tuổi của trẻ mà bạn giải thích nhiều hay ít về cơ quan sinh sản, nơi cấu thành em bé. Trẻ phải trên 10 tuổi mới có thể hiểu được những khái niệm về sự thụ tinh hoặc sự phát triển khác nhau của cơ thể hai giới.

Các chuyên gia về giới tính cũng: Những quyển sách tình cảm người lớn luôn kích thích trí óc khám phá của trẻ con. Ngôn từ tưởng như vô hại ở các tiểu thuyết tình cảm lại rất có ảnh hưởng đến tâm trí cũng như những hành động của chúng trong cuộc sống. Việc cấm đoán trẻ con đọc những quyển sách người lớn là hết sức khó khăn bởi giai đoạn biết đọc chính là giai đoạn khám phá thú vị nhất đối với bọn trẻ. Nghiên cứu cho thấy, việc cấm đoán càng kích thích tính tò mò tìm hiểu, khiến trẻ có nhiều thủ thuật tinh vi hơn trong việc trốn phụ huynh để đọc sách. Để giải quyết vấn đề nan giải này, cách tốt nhất là lập một giá sách cho trẻ với nhiều chủng loại phù hợp với độ tuổi và trình độ. Giá sách càng phong phú, càng thỏa mãn được việc đọc cho trẻ thì việc trẻ phải tìm thêm sách người lớn để đọc ít xảy ra hơn.

Ðiều các bậc cha mẹ thường lo lắng là họ không biết đầy đủ về các mặt tính dục để giúp con cái họ. Nhưng đừng vì thế mà cha mẹ tránh trao đổi với con cái về các vấn đề giới tính. Nếu có lĩnh vực nào chưa rõ thì đấy cũng là dịp để cha mẹ và con cái cùng tìm hiểu, như qua các sách báo, các chương trình về giáo dục giới tính, qua các chuyên viên về tâm lý giới tính v.v...

Đinh Hương

(Năng lượng Mới số 139, ra thứ Sáu ngày 20/7/2012)