Thưa Bộ trưởng, trả lời một số báo chí khi sau khi nhận cương vị mới là Bộ trưởng Bộ TNMT, ông có nói: “Tôi tự tin ngồi trên ghế nóng”. Vậy, trong thời gian “ngồi ghế nóng”, những vấn đề nào của ngành TNMT khiến Bộ trưởng băn khoăn, trăn trở nhất?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Trong hơn 2 năm qua, tôi cũng đã tìm hiểu tình hình và xác định 7 lĩnh vực mà Bộ TNMT được giao quản lý nhà nước đều rất quan trọng. Tuy nhiên, tôi quan tâm nhất đến những vấn đề liên quan trực tiếp đến người dân như: Đất đai, khai thác khoáng sản, môi trường, biến đổi khí hậu. Đó là những vấn đề mà trong thời gian vừa qua chúng tôi đã tập trung xử lý.

Điều mà tôi trăn trở nhất chính là việc khắc phục những tồn tại, hạn chế đến nay vẫn chưa được như mong muốn. Cụ thể là tình trạng khai thác, sử dụng tài nguyên quá mức, thiếu bền vững, môi trường bị ô nhiễm vẫn đang diễn ra, có nơi đến mức nghiêm trọng, tác động xấu tới quá trình phát triển kinh tế-xã hội. Khiếu kiện về đất đai tuy có giảm nhưng vẫn còn là vấn đề phức tạp ở nhiều địa phương, gây mất ổn định xã hội. Vi phạm pháp luật về tài nguyên và môi trường chưa được kiểm soát chặt chẽ, nhiều vi phạm nghiêm trọng chưa được phát hiện và xử lý kịp thời.

Có thể nhận thấy những tồn tại trên là do một số chính sách, pháp luật về tài nguyên và môi trường vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, sự phát triển của đất nước. Tiến độ xây dựng một số văn bản còn chậm, nhiều địa phương chưa chủ động trong việc ban hành các chính sách, pháp luật theo thẩm quyền phù hợp với thực tiễn của địa phương.

Một số cấp chính quyền địa phương còn có tư tưởng chú trọng tăng trưởng kinh tế, hiệu quả trước mắt, dẫn đến khai thác, sử dụng tài nguyên quá mức, thiếu bền vững, gây ô nhiễm môi trường. Công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường trên một số lĩnh vực còn chưa hiệu quả, cấp phép hoạt động khoáng sản còn nhiều tồn tại, đặc biệt là khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường.

Đây chính là những vấn đề mà toàn ngành phải quyết tâm tạo được chuyển biến trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng rất nặng nề của biến đổi khí hậu, Bộ trưởng có thể cho biết những kế hoạch hành động cụ thể của ngành để ứng phó với biến đổi khí hậu trong năm 2014?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Biến đổi khí hậu không chỉ là thách thức trước mắt mà còn ảnh hưởng đến lâu dài. Có thể thấy, tại ĐBSCL mực nước biển đã bắt đầu dâng chứ không cần chờ đến 100 năm nữa như dự báo.

Trong năm qua, Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 24-NQ/TW về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Yêu cầu đặt ra đối với công tác ứng phó biến đổi khí hậu trong năm 2014 là tổ chức triển khai thật tốt, có hiệu quả Nghị quyết này.

Có thể thấy, tăng trưởng xanh và giảm phát thải nhà kính là một trong những xu thế để chúng ta ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong thời gian vừa qua, dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ vấn đề tăng trưởng xanh đã được quan tâm hơn rất nhiều. Chúng ta đã có những hoạt động như hợp tác với Nhật Bản trong chương trình giảm phát thải khí nhà kính, có ý kiến đóng góp mạnh mẽ tại các diễn đàn như COP, vận động các quốc gia khác để có tiếng nói chung về ứng phó biến đổi khí hậu…

Tôi cho rằng, cần coi việc giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu có tầm quan trọng như giải quyết những vấn đề cơ sở hạ tầng của đất nước. Vấn đề đặt ra là cần đổi mới, hoàn thiện cơ chế, chính sách tài chính, tăng cường và đa dạng hóa nguồn lực cho ứng phó với biến đổi khí hậu.

Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua tại kỳ họp Quốc hội vừa qua được kỳ vọng sẽ có tác động tích cực làm hạn chế tình trạng khiếu kiện về đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho cả người thi hành công vụ và người dân chấp hành pháp luật đất đai. Trong năm 2014, những hoạt động nào sẽ được thực hiện để Luật sớm đi vào cuộc sống, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Quá trình xây dựng Luật Đất đai (sửa đổi) rất công phu. Có lẽ, trong lịch sử Quốc hội chưa có luật nào phải 3 kỳ họp mới thông qua được. Luật Đất đai (sửa đổi) khi thông qua được kỳ vọng sẽ giải quyết được các vấn đề đặt ra trong giao dịch dân sự, quyền của người dân, công tác quản lý nhà nước…

Để Luật Đất đai (sửa đổi) đi vào cuộc sống ngay trong năm 2014, Bộ TNMT tập trung thực chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: Hoàn thành các văn bản hướng dẫn thực thi khi Luật có hiệu lực vào 1/7/2014. Chính phủ sẽ ban hành 6 Nghị định trước ngày 1/7 và một số thông tư của Bộ, liên Bộ. Chúng tôi sẽ quyết tâm thực hiện để các Nghị định hoàn thành đúng thời gian quy định.

Luật Đất đai (sửa đổi) được người dân hết sức quan tâm, cho nên cần giải quyết tốt vấn đề cơ sở pháp lý. Hiện nay, chúng tôi đang lấy ý kiến của các tỉnh, để có sự tham gia trực tiếp của các địa phương. Vấn đề được quan tâm hiện nay đó là: thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ đền bù, tái định cư. Đặc biệt là nội dung giá đất, khung giá bảng giá sẽ lấy đầy đủ ý kiến của các địa phương sau đó sẽ có nghị định hướng dẫn.

Về việc tuyên truyền pháp luật cũng rất quan trọng và cần phải có chương trình kế hoạch tuyên truyền từ Bộ, Tổng cục Địa chính và các địa phương. Công tác tuyên truyền sẽ chú trọng đến việc soạn văn bản dễ hiểu, dễ thực thi để người dân nắm được vấn đề. Ví dụ như người dân khi bị thu hồi đất sẽ như thế nào, được bồi thường, hỗ trợ ra sao?

Tôi tin tưởng rằng Luật Đất đai sau khi có hiệu lực sẽ góp phần thiết lập được hệ thống quản lý đất đai hiện đại, minh bạch và hiệu quả, có sự tham gia giám sát tích cực của các cơ quan dân cử và nhân dân, khắc phục các vướng mắc, bất cập. Qua đó, nguồn lực đất đai sẽ được khai thác, sử dụng tiết kiệm, hợp lý phục vụ phát triển kinh tế xã hội, giảm các khiếu kiện về đất.

Bước sang năm 2014, ngành Tài nguyên và Môi trường sẽ chọn lĩnh vực nào là trọng tâm công tác, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Năm 2014, ngành TNMT xác định nhiệm vụ số một là hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (sửa đổi). Trong quản lý đất đai có nội dung cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vừa rồi kết quả đã rất tốt, cần tiếp tục hoàn thiện thêm. Đặc biệt, sẽ tăng cường công tác quản lý các dữ liệu, số liệu đã đo đạc để đưa vào quản lý toàn quốc.

Một vấn đề nữa chúng tôi quan tâm là Luật Môi trường sẽ được trình Quốc hội trong kì họp tới đây. Đây là luật rất quan trọng liên quan đến mọi người dân. Chúng tôi sẽ chọn năm 2014 là năm tập trung thanh tra kiểm tra các vấn đề môi trường cả nước, nhất là các đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM…

Cổng TTĐT Chính phủ