Cơ bản nhất trí với các nhóm giải pháp thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội 6 tháng cuối năm được đề cập trong báo cáo của Thủ tướng và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, ĐB Phan Văn Tường (Thái Nguyên) đề nghị, Chính phủ cần bổ sung giải pháp xác định quy trách nhiệm người đứng đầu.

Ông Tường cũng cho rằng, đề cao trách nhiệm người đứng đầu là khẩu hiệu khá phổ biến, thường xuyên xuất hiện trong nhiều lĩnh vực thời gian qua. Báo cáo của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cũng đã chỉ rõ: cơ chế xác định trách nhiệm người đứng đầu, cơ quan quản lý Nhà nước các cấp và người đứng đầu cấp ủy Đảng cùng cấp chưa rõ, là một nguyên nhân dẫn đến sự trì trệ trong quản lý Nhà nước và tiêu cực tham nhũng.

​Đại biểu Phan Văn Tường

Theo ông Tường, chỉ có xác định trách nhiệm người đứng đầu thì mới nâng cao được chất lượng của hệ thống, cải thiện nhanh môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Chỉ xác định rõ ràng trách nhiệm người đứng đầu mới có cơ sở thực tiễn để hoàn thiện cơ chế quản lý, hạn chế và đẩy lùi tiêu cực liên quan đến tổ chức cán bộ, hoạt động của các cơ quan Nhà nước. Việc chưa xác định rõ trách nhiệm là một phần thể hiện sự lúng túng, sự phân định thiếu rạch ròi giữa lãnh đạo tập thể và cá nhân chịu trách nhiệm. Đây là kẽ hở để tồn tại việc “thành công là của tôi còn thất bại là của chúng ta”.

Ông Tường cũng dẫn chứng thực tế một số cơ quan địa phương đã chứng minh vai trò người đứng đầu đã tạo nên chuyển biến nhanh chóng theo hướng tích cực, đồng thời trong một thời gian không dài được nhân dân và QH ghi nhận. Song thực tiễn cũng chứng minh người đứng đầu một số địa phương các cơ quan đơn vị quyền hạn rất lớn, quyết định toàn bộ mọi vấn đề trong phạm vi địa phương, ngành có thể trực tiếp hay gián tiếp song sau khi có vấn đề, thậm chí rất nghiêm trọng thì trách nhiệm chưa tương thích với quyền hạn đó. Sự không tương thích giữa quyền và trách nhiệm dẫn đến nhiều hệ lụy. Hàng đầu là lạm quyền và đùn đẩy trách nhiệm cho tập thể hoặc cho người khác. Khi mà quyền lợi luôn gắn liến với nhau mà trách nhiệm không rõ thì tất yếu xảy ra tiêu cực trong thực thi công vụ. Mà tiêu cực xảy ra ở chính người đứng đầu sẽ sinh sôi nảy nở nhanh hơn trong đời sống xã hội. Đây cũng là cơ sở lý giải tham nhũng lãng phí là một trong bốn nguy cơ được xác định hàng chục năm qua.

Từ năm 2007, Chính phủ đã có Nghị định 157 có những nội dung quy định trách nhiệm người đứng đầu nhưng có lẽ áp dụng chưa phù hợp. Vì thế, cần phải tổng kết và sớm điều chỉnh quy định về trách nhiệm người đứng đầu để đáp ứng nhu cầu quản lý trong xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng - ĐB Phan Văn Tường kiến nghị.

Cũng đồng quan điểm về xử lý trách nhiệm khi có sai phạm, Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng phải xử lý trách nhiệm cá nhân ngay cả khi đã nghỉ hưu. Thảm họa môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung tiếp tục được ĐBQH Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đặt ra tại Phiên thảo luận của QH khi thực tế, đến thời điểm này, người dân vẫn đang hàng ngày, hàng giờ lo âu, khắc khoải. Đời sống sản xuất, kinh doanh của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng, các sản phẩm đánh bắt đều khó tiêu thụ; các tàu cá gần bờ thời gian qua gần như nằm không…

Còn gì lo lắng hơn khi người dân không ra khơi bám biển mà phải tìm những việc khác để mưu sinh, kiếm sống? Không chỉ hoạt động của ngư dân mà hoạt động của các nhà hàng, kinh doanh hoàn toàn bị ngưng trệ gây thiệt hại lớn về kinh tế. Khách du lịch đến Quảng Trị giảm không còn đến 1/10 so với cùng kỳ năm 2015.

​Đại biểu Hà Sỹ Đồng

Ông Hà Sỹ Đồng nhấn mạnh, thảm họa này liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, phạm vi và đối tượng bị ảnh hưởng lớn. Vì vậy, Chính phủ, các bộ ngành Trung ương cần mở rộng đối tượng thống kê thiệt hại trên tất cả lĩnh vực để có đền bù thỏa đáng. Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành tổ chức giám sát chặt chẽ các hoạt động của Formosa để bảo đảm sản xuất của công ty này không gây hậu quả đến môi trường tương tự trong tương lai.

Đồng thời có biện pháp khôi phục hệ sinh thái để sớm công bố bảo đảm môi trường biển và ngư trường cho ngư dân miền Bắc, mưu sinh cũng như đánh bắt và tắm biển tại đây là an toàn sức khỏe của con người. Ngoài trách nhiệm đền bù của Formosa thì ngân sách nhà nước cũng phải dành cho công việc này một cách thỏa đáng và kịp thời.

Theo ĐB Hà Sỹ Đồng, Chính phủ đang giải quyết hậu quả của thảm họa này nhưng QH cũng không đứng ngoài cuộc. Việc quan trọng mà QH cần làm không chỉ là tìm ra câu trả lời minh bạch trách nhiệm liên quan đến sai phạm của Formosa mà còn phải nhanh chóng rà soát lại văn bản pháp luật để ngăn chặn ngay từ đầu những nhà đầu tư có nguy cơ đe dọa đến đời sống của nhân dân và có cơ chế xử lý trách nhiệm cá nhân kể cả những người không còn đương chức.