Khuyến khích cần thiết

Tại hội nghị triển khai về trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị, mới đây, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho rằng, tại khu phố cổ Hà Nội đang tồn tại mâu thuẫn giữa việc các cửa hàng cần chỗ để xe cho khách giao dịch và vỉa hè chật hẹp không có chỗ đỗ xe. Dọc các tuyến phố kinh doanh sầm uất trong phố cổ, để vào giao dịch mua hàng, khách phải gửi xe khá xa rồi đi bộ vào, hoặc một người ngồi trên xe đối phó lực lượng chức năng. Mâu thuẫn này tồn tại cả chục năm nay, đây chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến việc để xe lấn chiếm vỉa hè.

Chủ tịch Hà Nội thừa nhận, trong bối cảnh việc xây dựng các bãi đỗ xe ngầm rất chậm, thì việc đáp ứng được nhu cầu dừng đỗ, gửi xe của người dân là không hề đơn giản. Do đó, thành phố khuyến kích các hộ dân tổ chức trông giữ phương tiện trong nhà.

Để khuyến khích các hộ gia đình tham gia trông giữ phương tiện trong nhà, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung giao Sở Tài chính, Cục Thuế TP Hà Nội xây dựng những chính sách ưu đãi về thuế đối với các trường hợp này. Đồng thời giao Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các phường thuộc các quận như: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa tổ chức họp với các tổ dân phố, tổ chức đoàn thể để khảo sát các điểm phù hợp tổ chức trông giữ phương tiện trong nhà, theo phương án từ 50-100m lại có một điểm trông giữ phương tiện. Bên cạnh đó, Chủ tịch TP Hà Nội yêu cầu các quận, đặc biệt là quận Hoàn Kiếm kẻ vạch sơn, yêu cầu các hộ kinh doanh đưa xe máy vào sát tường nhà trên những tuyến đường đủ điều kiện sắp xếp.

Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Hà Nội, ngày 10-3, các lực lượng chức năng nhiều phường trên địa bàn thành phố Hà Nội đã ra quân xử lý vi phạm trật tự đô thị, lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Việc này được tiến hành song song với các hoạt động xây dựng các bãi xe ngầm tại Công viên Thống Nhất… nhằm mục đích giải quyết nhu cầu đỗ xe cho người dân, tránh tình trạng đỗ xe trên vỉa hè, lòng đường như trước đây.

Xây dựng dự án giao thông tĩnh

Đề cập đến ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch TP Hà Nội, TS Nguyễn Xuân Thủy - chuyên gia giao thông cho rằng, chủ trương “đòi lại” vỉa hè, trả lại không gian giao thông cho người đi bộ trong thời gian vừa qua là đúng. Tuy nhiên, hiện nay việc triển khai các công trình giao thông tĩnh của nước ta triển khai quá chậm, quy hoạch yếu kém, không có tầm nhìn xa cho nên dẫn đến Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu. Điều này dẫn đến việc người dân phải để xe dưới lòng đường, vỉa hè. Đó là một thực tế rõ ràng.

Nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Giao thông Vận tải cũng cho biết, nếu muốn triển khai hình thức trông giữ xe phù hợp với luật pháp và thuận lợi cho người dân thì cần phải lưu ý một số điểm: Đầu tiên, chúng ta cần xác định địa điểm những bãi để xe ở đâu sao cho phù hợp. Địa điểm đó phải đảm bảo an toàn, trật tự đô thị, vệ sinh môi trường. Bên cạnh đó, các điểm này phải không làm ảnh hưởng đến giao thông chung trong khu vực xung quanh nó.

Tiếp đó, thành phố cần có cơ chế, chế tài về vấn đề gửi xe và gia đình đó phải cam kết với chính quyền trong việc thu giữ vé đối với các loại phương tiện. Chính quyền cần quản lý để các hộ dân niêm yết giá rõ ràng, tránh tình trạng chặt chém gây mất trật tự, phản cảm.

Hơn nữa, các hộ trông giữ xe phải có nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước, làm các loại giấy phép kinh doanh theo quy định. Mặt khác, thành phố phải có chính sách ưu đãi đối với hộ dân này. Ví dụ như giảm bớt các loại thuế, giảm lãi suất vay ngân hàng, cơ chế linh hoạt… Để giúp những hộ này tự chủ, họ có thể đầu tư xây dựng những bãi đỗ xe hiện đại như đỗ xe ngầm, đỗ xe theo tầng thì cũng nên khuyến khích. Không nhất thiết là phải Nhà nước xây dựng.

Cuối cùng, quy hoạch cũng như chủ trương phải được triển khai đồng bộ trong toàn thành phố, chứ không thể tổ chức rải rác một vài nơi dẫn đến tranh chấp, chồng chéo, không mang lại hiệu quả lâu dài. Nếu làm được như vậy, thì tư nhân sẽ tích cực tham gia xây dựng các điểm đỗ xe mà không còn thuần túy là những điểm đỗ xe đơn sơ.

Cũng theo TS Nguyễn Xuân Thủy, ở địa bàn có những quỹ đất hẹp hiếm như khu vực phố cổ Hà Nội, trung tâm TP Hồ Chí Minh thì khu vực nào có thể cho tư nhân trông giữ xe, thành phố phải chỉ ra và tạo điều kiện cho người dân. Việc này cần nghiên cứu và tính toán kỹ lưỡng tính bền vững lâu dài vì chưa chắc nó đã khả quan. “Các hộ dân phố cổ đang cho thuê mặt bằng, hoặc tự kinh doanh… thu nhập có thể lớn hơn nhiều lần khi chuyển sang trông giữ xe. Họ sẽ không dễ dàng để chuyển sang ngành nghề kinh doanh mới. Đây là điều cần nghiên cứu trước khi đưa vào triển khai” - TS Nguyễn Xuân Thủy nói.

Vị tiến sĩ với 40 năm nghiên cứu về giao thông chỉ ra rằng, Hà Nội phải xây dựng một “dự án giao thông tĩnh” cho thành phố. Dự án này phải được giao cho đơn vị có khả năng, tâm huyết và hiểu biết về giao thông thủ đô thực hiện. Đơn vị này sẽ phối hợp với Sở Giao thông Vận tải, Sở Xây dựng để nghiên cứu thực địa, chỗ nào cần và nên làm bãi đỗ xe theo các mô hình khác nhau như: bãi đỗ ngầm, bãi đỗ trên cao, gara, chỗ hộ gia đình, chỗ của Nhà nước… Khi đó, chúng ta sẽ có mạng lưới quy hoạch các bãi đỗ xe chung của cả thành phố. Sau khi quy hoạch thì chúng ta có chính sách.

Không chỉ vậy, chúng ta cần phát triển mạnh giao thông công cộng, tàu điện ngầm, tàu điện trên cao, xe buýt… khi đó người dân sẽ bớt đi xe máy và xe ôtô con sẽ hạn chế được các bãi đỗ xe. Tất cả những phương pháp nêu trên phải đồng bộ, nhất quán thì mới mong mang lại hiệu quả về trật tự giao thông đô thị.