Le Thi Hoa và Nguyen Thi Thuy thực hiện công việc rà phá bom mìn. (Ảnh: Khairul Anwar)

Khoác lên mình bộ đồng phục ka-ki và đôi giày bốt, Nguyen Thi Thuy cột tóc đuôi gà và trùm mũ tai bèo. Cô bước trên mảnh đất trống cằn cỗi, mang theo máy dò kim loại, một chiếc xô và xẻng nhỏ trên tay.

Cô gái 29 tuổi cầm máy dò rà trên mặt đất một cách bài bản, bước từng cm nếu máy dò vẫn chưa phát ra tiếng kêu. Khi máy dò phát ra tiếng “bíp”, cả nhóm của Thuy bắt đầu làm việc.

Chân dung của Nguyen Thi Thuy và các đồng nghiệp đã được khắc họa trên báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng trong bài viết mang tiêu đề: “44 năm sau chiến tranh với Mỹ, Việt Nam có một đội toàn nữ chuyên rà phá bom mìn chưa nổ”.

Thuy dẫn đầu một nhóm gồm hơn 10 người phụ nữ. Họ là đội rà phá bom mìn toàn nữ đầu tiên của Việt Nam, được thành lập từ tháng 10/2018 bởi Dự án Renew, một chương trình rà phá bom mìn chưa phát nổ nằm dưới lòng đất tại tỉnh Quảng Trị.

Renew là chương trình do chính quyền tỉnh Quảng Trị thiết lập từ năm 2001 và nhận tài trợ từ 17 tổ chức quốc tế, trong đó có Cơ quan Viện trợ Nhân dân Na Uy, Bộ Ngoại giao Mỹ, Cơ quan Viện trợ Ireland và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (Unicef).

Ngày càng nhiều phụ nữ Việt Nam tham gia vào các hoạt động rà phá bom mìn, một công việc vốn được xem là nguy hiểm. Sau khi bổ sung thêm 12 nhân sự nữ trong 3 tháng đầu năm nay, tổng số nhân sự nữ tham gia dự án Renew hiện lên tới hơn 60 người.

Nhóm Cố vấn Bom mìn (MAG), một nhóm có trụ sở tại Anh và bắt đầu làm công tác rà phá bom mìn tại Việt Nam từ năm 1999, cũng ghi nhận số lượng nhân sự nữ tăng gấp đôi, lên 167 người, trong vòng 2 năm qua.

Nhóm rà phá bom mìn gồm toàn bộ thành viên nữ thuộc Dự án Renew (Ảnh: Khairul Anwar)

Thuy tham gia Dự án Renew từ năm 2013 sau khi cô biết được những mối nguy hiểm gây ra bởi bom mìn chưa nổ còn sót lại sau chiến tranh. Huyện Gio Linh, nơi Thuy sinh ra và lớn lên, vẫn còn rất nhiều bom mìn chưa nổ, gây nguy hiểm cho hoạt động trồng trọt.

“Từ khi còn nhỏ, tôi đã nhìn thấy nhiều bom mìn chưa nổ. Tôi cũng chứng kiến một người hàng xóm bị thương khi bom mìn phát nổ. Tôi muốn giúp cho tỉnh (Quảng Trị) trở nên an toàn”, Thuy nói.

Mặc dù được chồng ủng hộ, song cha mẹ Thuy vẫn lo lắng khi cô nhận công việc này. Năm 2015, Thuy được cất nhắc làm trưởng nhóm rà phá bom mìn. Cũng trong năm đó, cô mang thai.

Thuy vẫn làm việc suốt 8 tháng thai kỳ và sinh một bé trai khỏe mạnh. Con trai cô năm nay đã 3 tuổi.

Là một trong hai nữ trưởng nhóm của Dự án Renew, sự nhiệt tình của Thuy đã truyền cảm hứng cho những người phụ nữ khác tham gia vào công việc rà phá bom mìn, trong đó có nữ công nhân đồn điền cao su Le Thi Hoa. Ngay từ nhỏ, Hoa cũng đã nhận ra hiểm họa từ bom mìn chưa phát nổ sau chiến tranh.

“Tôi chứng kiến nhiều hàng xóm bị mất người thân trong gia đình do bom mìn. Tôi tự hỏi bản thân mình rằng, tại sao người dân vẫn phải chết và tại sao chiến tranh vẫn ảnh hưởng tới con người như vậy?”, Hoa chia sẻ.

Máy dò mìn của Đức có giá 4.000 USD/bộ (Ảnh: Khairul Anwar)

Gia đình của Hoa cảm thấy an tâm hơn sau khi cô được huấn luyện về an toàn cho công việc rà phá bom mìn trong Dự án Renew. Trong hai tháng đầu làm việc, Hoa đã rà phá được ít nhất 7 bom mìn chưa phát nổ.

Dự án Renew và Nhóm Cố vấn Bom mìn đã tích cực giáo dục người dân về những mối nguy hiểm của bom mìn chưa phát nổ sau chiến tranh, quy trình xử lý và những điều cần làm khi tình cờ phát hiện thấy bom mìn, đặc biệt là đối với trẻ em.

Theo Trung tâm Hành động Bom mìn Quảng Trị, cơ quan phụ trách các dự án phi chính phủ liên quan tới bom mìn tại tỉnh Quảng Trị, 990 trẻ em trong độ tuổi từ 1-15 đã thiệt mạng trong các vụ nổ bom mìn kể từ khi chiến tranh kết thúc. Số lượng trẻ bị thương là 1.615 trường hợp.

Trong khi Dự án Renew tập trung chủ yếu vào việc giáo dục cho trẻ em về nguy cơ liên quan tới bom mìn chưa phát nổ, Nhóm Cố vấn Bom mìn hướng mục tiêu tới người lớn. Cả hai chương trình đã giúp phổ biến kiến thức tới gần 400.000 trẻ em và người trưởng thành, gần bằng 2/3 dân số tỉnh Quảng Trị.

Mặc dù các dự án đã nỗ lực hết sức, song việc dọn sạch hoàn toàn bom mìn trên mảnh đất Quảng Trị được xem là nhiệm vụ bất khả thi. Tuy vậy, ông Ngo Xuan Hien, quản lý truyền thông và phát triển của Dự án Renew, vẫn nêu cao quyết tâm trong việc thực hiện mục tiêu rà phá bom mìn.

“Mục tiêu thực sự là đảm bảo sự an toàn. Chúng tôi quyết tâm đạt được mục tiêu cho tới năm 2025, khi Quảng Trị trở thành tỉnh đầu tiên tại Việt Nam không còn chịu ảnh hưởng của bom mìn sau chiến tranh”, ông Ngo Xuan Hien khẳng định.

Theo DT

Khát vọng một thế giới hòa bình, không có bom mìn, vật nổ

Nước ta còn bao nhiêu bom mìn, vật nổ sót lại?